Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1950, Síða 11
LESBOK MORGUNBL'AÐSINS
263
Reynt að selja búslóð fyrir mat.
hjelt áfram. Hungrið hafði sljóvg-
að tilfinningarnar. Hún varð líka
að hugsa um drenginn sinn. Búast
mátti við, að hann dytti um koll
þá og þegar— og loks sjálf hún,
vonlaus og hjálparvana. Litla stúlk-
an varð eftir og háði sitt dauða-
stríð yfirgefin af öllum.
— Furðulega margar raunasögur
hafa gerst í þessum eina bæ á
skömmum tíma. Maður einn á þrí-
tugs aldri hefur hafst við um tíma
í afkima á götu úti. Hann er holda-
laus og blásnauður orðinn eftir bar-
-áttuna við hungurvofuna. Aleiga
hans er telpa tveggja ára og fata-
garmar, sem enn hanga á kroppn-
um. Þegar alt var til þurðar geng-
ið seldi hann konuna sína fyrir
sextán krónur.
— Annar maður nokkru eldri.
Hann er kinnfiskasoginn. Augna-
tóftirnar eru óhugnanlega stórar og
djúpar. Hungrið hefur sorfið af
honum alla vöðva. Hann heldur á
veikum dreng á handleggnum, á að
giska þriggja ára gömlum. Tveir
synir hans hafa orðið viðskila við
hann. Hann veit ekki, hvað um
þá hefur orðið. Þeir eru ef til vill
báðir fallnir í valinn. Dóttur sína
og konu seldi hann sama manni.
Konan fyrirfór sjer sama dag og
kaupin fóru fram.
— Tvo drengi tókum við að okk-
ur í bili, bræður þriggja og átta
TJtburður.
klukkan níu árdegis, var maturinn
tilbúinn, þykkur grautur úr grófu
hveitimjöli. Fólk á öllum aldri, frá
áttræðum gamalmennum til árs-
gamalla barna, hefur beðið eftir
því í 24 klukkustundir að fá tvær
eða þrjár ausur af þessu hnossgæti
í skálarnar.
Enn stendur þetta mjer f
sjónum, eins og hefði þaS .
gær, en ekki fyrir mörgum árum.
— Umferðin hófst snemma á göt-
unum. Það svaf ekki yfir sig alt
þetta fólk, sem svaf á gangstjett-
unum og í krókum og kimum. Tóm-
ur magi er órólegur hvílunautur.
— Tveir drengir, sex og átta ára,
hjeldu altaf saman. Ekki voru þeir
skyldir. Aðstandendur höfðu horfið
þeim og urðu þeir að bjargast á
eigin spýtur.
— Margt aðframkominna manna
fluttum við inn í hofið, á „sjúkra-
deildina“. Raunverulega var enginn
þessara sex hundruð manna heil-
brigður. Meðal þeirra var ungur
maður. Við fundum hann í einhverj
-um afkimanum veikan af sulti.
Hann var fljótur að ná sjer. Það
gladdi okkur svo mjög að við höf-
um ekki gleymt honum. Þó reikaði
hann eins og' drukkinn maður, er
við kvöddum hann síðast.
Gamlar konur voru margar í okk
-ar mötuneyti líklega af því, að
þeim var síst liðsint. Ein þeirra,
ára gamla. Þeir voru búnir atf missa
foreldra sína og þrjú systkini.
— Einn morguninn lá ellefu ára
gamalt barn fyrir utan dyrnar hjá
okkur — liðið lík. Ómögulegt reynd
-ist að vita hver ætti það. Al-
gengt er að fólk helli vatni fyrir
utan dyrnar hjá sjer að kvöldi, til
þess að enginn geti lagst þar fyrir.
Það var oftast eftir nóttina að dáið
fólk fanst hjer og þar á götunum.
Lögreglan seldi beiningamönnum
líkin í hendur. Þeir fengu fataræfl-
ana fyrir að sökkva þeim niður í
skotgrafirnar, fyrir utan borgar-
virkin, og moka yfir.
ÞAÐ TÓK sinn tíma, að stjórnar-
völd sýslunnar tækju rÖgg á sig.
En eftir það var matgjöfum út-
hlutað til nokkurra þúsunda manna
einu sinni á dag. Kristniboðssam-
bandið og fáeinir einstaklingar
lögðu til nokkurt fje. Útbýttum við
einni máltíð á dag til um það bil
sex hundruð manna.
Við fengum stórt hof til umráða
og höfðum fjórtán aðstoðarmenn
kristna, sem ekkert tóku fyrir ómak
sitt annað en fæðið. Þegar jeg kom
þangað á morgnana voru þeir búnir
að sækja yfir fjörutíu ferðir af
vatni, kljúfa eldivið og farnir að
kynda undir pottunum. Þeir voru
stórir og víðir eins og skyrsáir. Að
þremur klukkustundum liðnum,