Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1950, Blaðsíða 12

24
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
en hann veiktist hafði hann ver-
ið mikill fyrir sjer um dagana, og
hann átti bróður, sem var alveg
eins. Þessi bróðir hans kom til mín
og bað mig að segja sjer satt og
rjett um það hvort hinn mundi
hafa það af. Jeg sagði honum í
trúnaði, að líklega mundi bróðir
hans vera dáinn eftir sex vikur.
En í stað þess að þegja um þetta
fór hann nú rakleitt til bróður síns
og sagði honum frá þessu, af því
að hann taldi að hann ætti að fá að
vita það. Sjúklingurinn komst í á-
kafa geðshræringu er hann heyrði
að hann ætti að deya, og jeg ætlaði
að komast í vandræði með að sefa
hann. En þegar að lokum leið sætti
hann sig ekki aðeins við tilhugs-
unina um að deya, heldur fanst
honum það sem ævintýr á borð við
ýmis önnur, sem hann hefði lent
i um ævina. Og hann dó án nokk-
urrar þjáningar á líkama eða sál.
Dr. Slafford Warrcn,
forstjóri Atomic Energy
Medical Research og formaður
fyrir Radiologic Safety Section
við kjarnorkutilraunirnar hjá
Bikini.
Jeg held að Osler hafi haft rjett
fyrir sjer. Menn og konur, sem
flestir mundu ætla að fellu í stafi
við váveiflega hluti, eru oft stilt og
róleg á dauðastundinni.
Dauðinn hlýtur að hafa ein-
hverja fróun með sjer. Á þeim 20
árum sem jeg hefi fengist við alls-
konar lækningar, hefi jcg sjaldan
orðið var við ótta á dauðastund-
inni. Sjúklingarnir taka þá rólcg-
ir því sem að höndum ber, eins og
það komi þeim ekki við. Ótti við
dauðann er aðallega hjá ættingj-
um þess, sem er að skilja við.
Oft gerir merkileg sjálfsfórnar-
livöt vart við sig hjá deyandi mönn-
um. Margir arflciða mig að líkama
sínum ti! bess að jeg gen rann-
sólinir a honmn, er maetti verða
til góðs fyrir mannkynið. Og
sumir vilja fórna sjer á meðan
þeir eru enn á lífi. „Jeg á nú ekki
langt eftir“, eru þeir vanir að
segja, „en ef til vill get jeg gert
mannkyninu greiða. Þjer skuluð
því gera á mjer áður en jeg dey
allar þær rannsóknir, er gæti orð-
ið öðrum til bjargar“.
Dauðinn kemur eins og svefn.
Sjúklingurinn hefir tekið í hönd
mjer, þrýst hana ofurlítið eins og
til kveðju, og lokað augunum.
Það er alt og sumt. Hann bauð
mjer góða nótt.
J4ú skulum við athuga hvernig
er um þá, sem deya af völdum
kjarnasprengju.
Jeg var í læknanefnd, sem send
var til Hiroshima og Nagasaki
mánuði eftir að kjarnasprengjun-
um var varpað á þær borgir. Jeg
hefi því oft verið spurður um það
hvernig það muni vcra að deya aí
geislaáhrifum.
Jeg get fullyrt að slíkur dauði
er þjáningarlaus.
Annars má greina áhrif kjarna-
sprengju á mannlegan líkama í
þrjá flokka. Það er algerlega und-
ir því komið hvar maðurinn er
staddur þegar sprengingin verður,
í hverjum flokknum hann lend-
ir.
í insta hring sprengingarinnar,
þar sem hún er áköfust, deya
menn svo snögglega, að þeir hafa
ckki tíma til að óttast. í ysta
hringnum er maður utan við geisla
verkanir sprengingarinnar, cn
hann gctur særst af fljúgandi flís-
um og brotum, cða lcnt á milli
elda, sem orsakast af sprenging-
unni. Han getur því fengið hættu-
leg brunasár, en þau stafa ekki af
geislunum. Það hleypur oft ilt í
þcssi sár, vegna þcss að ekki cr
hirt um þau urnlir eins. Þau eru
þvi eins og hver önnur briuiasár,
sem trassað er að gera að.
En svo er þriðji hringurmn milii
þessara tveggja. Þar getur verið
að menn bíði ekki bráðan bana,
en fái í sig þær geislanir, sem að
lokum leiða til bana.
í Hiroshima og Nagasaki sáum
vjer fjölda manna deya af þessu.
Þeir fengu þjáningarlausan dauð-
daga eítir vikur eða mánuði. Einu
sjúkdómseinkenni þeirra voru þau
að þeir tærðust upp og fengu stund
um uppköst. Vjer komumst að því
að undir lokin voru þeir orðnir
ákaflega blóðlitlir. En þeir fullyrtu
að þeir fyndi ekkert til, og það
var satt, eftir því sem vjer gátum
best sjeð. Þeir bjuggust ekki við
dauða sínum og kviðu ekki held-
ur fyrir honum. Og þeir dóu ó-
sköp hægt og rólega.
Þessi fórnarlömb hins ógurleg-
asta eyðileggingartækis, sem mann
kynið þekkir, kvöddu þennan heim
eins og allir aðrir, blátt áfram
með því að sofna.
I'OKMÁLI YFIK SKiri
LIFANDI drottinn, vor hefra Jesús
Kristur og lausnari heimsins, hann
geymi og gæti, styðji og styrki,
verndi og var£)veiti höfuðsmann
skips þessa og háseta, og alla þá.
rem á því fara. Þar mcð gcfi hann
oss öllum og skipi þcssu farsælu til
fiskfcrða, byrs og brygna lands
lendingu og góðra hafna. Gcymi
hann með sinni miskunn menn og
matföng, skip og skorður, rá og
reiða, kjöl og kinnunga, þiljur og
þóptur, borða og stafna gefi hann
með heilu og höldnu og hylli drott-
ins sigla og róa með frið og sam-
þykki í guðs friði heila hásetana til
að hafa sem besta samvist á sjó og-
á landi, úti og inni, síð og sncmma.
— Þannig var hjer áður mælt yfir
nýu skipi. Nu þykir betur hæfa að *
brjóta a því kampavxnsflösku.