Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1950, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
19
ir af því. Þeir hafa sjálfir ekki birt
neinar opinberar skýrslur um
ágæti lyfsins, en talið þennan
frjettaburð óheppilegan, því að
hann muni verða til þess að menn
vænti sjer miklu meira af lvfinu
heldur en rjett er. Það er að minsta
kosti vitað, að meðalið hefur ekki
áhrif á alla. Fyrir fram er heldur
ekki hægt að segja neitt um verk-
anir þess. Það hefur brugðist jafn
oft og það hefur blessast. Það verð-
ur því ekki hægt að dæma um það
með fullri vissu fyr en eftir langan
reynslutíma.
Á hinn bóginn verður því ekki
neitað, að í sumum tilfellum virðist
það hafa yfirnáttúrleg áhrif. Með
því hefur tekist að lækna mörg þau
vanheilindi, sem aldrinum fylgja,
og gerir menn unglegri og stæltari,
minnisleysi læknast, menn verða
hugkvæmir og hraustir, og — það
sem merkilegast er ef til vill — að
gráhærðir menn fá sinn upphaflega
háralit. Það stuðlar og að því að
sár gróa fljótar en ella, og gerir
menn ónæmari fyrir sjúkdómum.
Það flýtir fyrir bata sjúklinga og
virðist lækna þunglyndi og áhj'ggj-
ur.
Það er mælt að Stalin hafi látið
spýta þessu lyfi í sig með reglu-
bundnu millibili, síðan 1943. Enn
fremur er sagt að ýmsir franskir
stjórnmálamenn hafi farið að dæmi
hans. Hafa þeir orðið að nota hið
smyglaða rússneska lyf. Það er að
vísu nokkuð dýrt, því að hver inn-
spýting mun kosta um 100 dollara.
EINS og áður er sagt eru frönsku
vísindamennirnir ekkert hrifnir af
þeim tröllasögum, sem fara af lyf-
inu. Þeir segja að það sje enn á
tilraunastigi og verið geti að til-
raunum með það verði ekki lokið
fyr en eftir mörg ár, máske ekki
fyr en kemur fram yfir næstu alda-
mót. Þeir, sem nú eru komnir á
efri ár, mega því tæplega búast
við því, að þetta meðal verði þeim
til hjálpar gegn Elli.
í yfirlýsingum sínum hafa vís-
indamenn Pasteur stofnunarinnar
ekki neitað því, að sögurnar um
lækningamátt lyfsins sje rjettar,
en þeir segja, að fregnir blaðanna
um þetta sje „ótímabærar og við-
sjálar“. Og varaforstjóri stofnun-
arinnar hefur látið svo um mælt:
„Það er ekki hægt að tala um neinn
ákveðinn árangur af tilraununum,
hversu vel sem þær hafa tekist
fram að þessu.“
Almenningur lítur á þetta sem
hógværð og varygð vísindamann-
anna, en þykist geta lesið milli lín-
anna, að þess verði ekki ýkja langt
að bíða, að menn geti kastað elli-
belgnum og haldið heilsu og lík-
amsstælingu þangað til þeir eru
120 ára.
(Úr „Paris Match“).
^ V 4/ ^
I þagnargildi
MARGT er það, sem liggur í þagn-
argildi, og fáir eða engir vita um
og margt rannsóknarvert, sem aldr-
ei hefur verið rannsakað.
Háleygsvatn.
Á afrjetti Hraunhreppinga, aust-
ur af Hítardal er vatn, sem heitir
Háleygsvatn. Sumir kalla það Há-
leggsvatn, þó virðist mjer hitt al-
gengara. Vatnið er umlukt brött-
um, gróðurlausum fjöllum, og er
merkilegt að því leyti, að það er
grænt. Vatnið hefur aldrei verið
rannsakað af jarðfræðingi svo jeg
viti. Finst mjer það engu ómerkara
en Grænavatn í Krysuvík.
Foxufell.
Á sama afrjetti er móbergsfell
með þessu nafni. Það liggur við
austanvert Hítarvatn. Háir harmr-
ar liggja að vatninu og í þeim hellir
við vatnsborðið, sem eigi er fært í
r.ema af bát. Annar hellir er í suð-
urenda fellsins og eru grjótbekkir
inni, en rúnaristur yfir dyrum og
jafnvel víðar. Sá eini sem veit ná-
kvæmlega hvar hellirinn er, er
Bogi Helgason á Brúarfossi á Mýr-
um. Heyrt hef jeg haft eftir Sig-
urði tengdaföður sjera Þorsteins
Hjálmarsen í Hítardal, að í Foxu-
felli væri sprunga eða gjá, sem upp
úr legði einkennilegan þef, og gust,
bó að logn væri, og væri hún norð-
vestan í fellinu. Sjera Þorsteinn
Hjálmarsen var síðasti prestur í
Hítardal, dáinn 1871.
Fornmenjar á Kolbeinsstöðum.
Eins og alhr vita voru Kolbeins-
staðir höfuðból lengi fram eftir öld-
um, bjuggu þar valdsmenn og höfð
’ngjar. Sturlunga segir um Ketil
prest Þorláksson er bjó þar um
miðja þrettándu öld, að hann „helt
jafnan seka menn“. Fyrir tæpum
20 árum bygði bóndi sá, er enn
býr þar, Björn Kristjánsson, íbúð-
arhús úr steinsteypu, hið fyrsta
sem bygt hefur verið þar úr því
ofni. Var þá gamli torfbærinn rif-
inn. Þegar gólf baðstofunnar var
rifið, urðu menn varir við stóra
hellu í einu horninu, (rjettar mun
frásagt þegar veggir baðstofu voru
jafnaðir við jörðu). Þar undir var
jarðhús eða hellir. Hleyptu þeir þar
niður 3 álna stiga, og lýstu niður.
Sagði mjer verkamaður, sem við
þetta var, að stiginn hefði verið í
það stysta, og hann eða þeir hefði
ekki farið niður, en sagðist hafa
sjeð beinahrúgu á gólfi jarðhúss-
ins. Síðan var holan fylt af rnold,
og ei rannsakað frekar. í sambandi
við þetta vil jeg geta þess að með-
an gamli bærinn stóð, þá buldi í
hólnum þegar frost voru eins og
bar væri holt undir, um það bil
10 faðma í beina línu frá baðstofu-
horninu. Hjer gæti verið um merki-
legan fornleifafund að ræða ef rann
sakað væri.
Ingvar Frímannsson.
i