Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1950, Blaðsíða 6

13
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
n
a er
óacj
t
mean
leti
KASTAÐ ELLIBELGNUM
ÞEGAR á 18. öld höfðu menn tek-
ið eftir því að maðurinn er
skammlífari en dýrin, ef miðað
er við það, hvað hann er lengi að
vaxa. Þroskaaldur dýranna er
sex sinnum lengri heldur en vaxt-
artímabilið. Með sama hlutfalli
ætti maðurinn hæglega að geta orð-
ið 120 ára.
Fyrir aldamótin vann prófessor
Metchnikoff við Pasteur stofnun-
ina í París. Hann veitti því athvgli,
að safinn í beinum og brjóski rjeði
miklu um það hvernig menn eltust,
og hann var einhver besta vörn lík-
amans gegn smitun og hjálpaði til
að græða sár. Þá fór Metchnikoff
að hugsa um það, hvort ekki gæti
skeð að „serum“, sem gert væri úr
þessum safa gæti hjálpað líkam-
anum til þess að verjast ellihrörn-
un. Gat slíkt serum gert menn ó-
næma fyrir veikindum? Gat það
lengt líf manna?
Metchnikoff ljest árið 1916 og
hafði þá ekki fengið þessum spurn-
ingum svarað. En þá tók rússneski
vísindamaðurinn dr. Bogomoletz
við þar sem hann hafði hætt, og
fyrir allmörgum árum kom frjett
um það frá Moskva að honum hefði
tekist að framleiða meðal, sem
lengdi líf manna. Rússar segjast
hafa notað þetta meðal mikið í
seinni heimsstyrjöldinni og bjargað
með' því lífi ótal hermanna, sem
annars mundu hafa látist af sárum.
ÞEGAR fyrsta frjettin kom um
þetta undralyf, varð uppi fjöður og
fit um allan heim, því að miklar
tröllasögur gengu af ágæti bess.
Það var sagt, að með því væri hægt
að lækna ýmis vanheilindi, sem
áður voru talin ólæknandi, og svo
hefði það þau áhrif á menn að þeir
yrðu ungir í annað sinn. Amerískir
vísindamenn fengu þetta meðal til
reynslu, en þeir þóttust ekki geta
skrifað undir það, sem um það
hafði verið sagt. Kulnaði þá nokk-
uð áhugi manna fyrir þessu með-
ali. En Bogomoletz helt áfram rann
sóknum sínum. — Hann dó fyrir
nokkru 74 ára gamall, og ekki hafði
honum tekist að yngja sig upp með
þessu meðali. Sonur hans hefur nú
tekið við þar sem hann hætti.
Meðan þessu fór fram var fransk-
ur vísindamaður, dr. Michel Bar-
dach, að fást við rannsóknir á þessu
sviði. Hann byrjaði þar $em Met-
chnikoff hafði frá horfið. Hann
vissi um tilraunir Bogomoletz, en
vegna einangrunar Rússlands gátu
þeir ekki borið sig saman, og varð
því hvor um sig að vinna á eigin
spýtur. Árangurinn af rannsókn-
um Baruchs hefur orðið mjög svip-
aður og hjá Bogomoletz, en þó skil-
ur nokkuð á milli.
Rússneska meðalið er búið til úr
merg og beinsafa heilbrigðra
manna á meðan þeir eru lifandi. En
það er ekki hægt að ná því nema því
aðeins að mennirnir sje að dauða
komnir vegna slyss. Segjast rúss-
nesku vísindamennirnir ná þessu
efni úr slösuðum mönnum svona
sex stundum áður en þeir deyja.
Safinn er síðan hreinsaður og
blandaður með saltupplausn. Þess-
ari blöndu er því næst dælt í æðar
á hesti, sem blóðvökvinn (serum)
er síðan tekinn úr.
Franska meðalið er gert úr milt-
is-safa, sem spýtt er í kanínur og
úr þeim er svo blóðvökvi tekinn.
Það tafði mjög fyrir vísindamönn-
unum, að þau lög giltu í Frakk-
landi, að ekki mátti kryfja lík fyr
en sólarhring eftir látið. En eftir
svo langan tíma var miltis-safinn
orðinn ónýtur. En svo var þremur
ágætum læknum í París veitt und-
anþága, þannig að þeir mega taka
miltissafa úr nýlátnum mönnum.
En þetta er þó ekki nóg til þess
að hægt sje að framleiða meðalið í
stórum stíL
í Rússlandi er útflutningsbann á
meðali Bogomoletz. En það getur
þó ekki komið í veg fyrir að með-
alinu sje smyglað í stórum stíl til
Vestur-Evrópu. Með því móti hefur
tekist að bera saman árangurinn
af því og hinu franska meðali. —
Reynslan hefur sýnt að franska
meðalið er betra, en það getur
máske stafað af því, að rússneska
meðalið hafi sætt óheppilegri með-
ferð á sinni löngu smyglunarleið.
ÝMSAR ótrúlegar sögur ganga af
ágæti franska lyfsins, sem nú er
framleitt í Pasteur stofnuninni. Það
er að vísu enn á reynslustigi og
fæst ekki keypt. En menn, sem
hafa gefið sig fram til að láta gera
tilraunir á sjer, hafa sett París á
annan endann að undanförnu.
Sagt er frá ljósmyndasmið, sem
var orðinn heilsulaus af kyrset-
um og löngum vinnutíma. Hann
varð ungur í annað sinn og gráu
hærurnar hans breyttust i hrafn-
svart hár. Þá er sagt frá aldraðri
leikkonu, sem ekkert komst fyrir
gigt. Hún losnaði við gigtina eftir
þrjár innspýtingar og var eins og
hún hefði yngst um 20 ár. Þá er
og sagt frá konu, sem komin var
yfir þann aldur að geta átt barn.
Hún fekk æskufegurð sína aftur og
innan hæfilegs tíma ól hún manni
sinum barn.
Þessar sögur hafa borist mann
frá manni, en vísindamennirnir við
Pasteur stofnunina eru ekkert hrifn