Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1989, Qupperneq 29

37
LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 1989.
því aö börnin voru svo lítil var hún
sama sem kyrrsett. Þrátt fyrir end-
urteknar tilraunir fékk hún ekki
aö fara fyrr en nú. Það var vegna
þeirra tilslakana sem orðið hafa í
Eystrasaltslöndunum undanfarnar
vikur að hún fékk skyndilega
ferðaleyfí og lagði af stað ásamt
dóttur sinni og tengdasyni.
Heil nótt
í yfirfullri lest
Irena varð svo aö standa heila
nótt í yfirfullri lest en hún fór til
Berlínar og þaðan til Frankfurt.
Það ferðalag tók tæpan sólarhring.
Hún kom löngu á undan Anítu
systur sinni til Þýskalands eða
þann 15. nóvember síðastliðinn. Þá
var fólksstraumur hvað mestur frá
Austur-Þýskalandi og vestur yfir. í
Austur-Berlín urðu þau að skipta
um lest og sú sem þau þar tóku var
yfirfull af fyrrgreindum ástæðum.
í henni var engin sæti að fá og því
þurftu þau að standa upprétt alla
leiðina til Frankfurt eða frá því
klukkan tvö um nóttina til sjö um
morguninn.
Löng biö í Hamborg
Aníta lenti líka í ferðaraunum.
Flugvélin gat ekki lent í Hamborg
eins og ráð var fyrir gert. Þar höfðu
dóttirin og tengdasonurinn beðið
eftir henni en gáfust síðan upp á
biöinni og fóru heim. Hún var send
með rútu til Hamborgar og kom
þangað um íjögurleytið að nóttu
til. Á brautarstöðinni mátti hún
bíða í eina og hálfa klukkustund,
og enginn annar nærri, utan einn
rónaræfill. Hún komst því ekki fyrr
en 13 klukkustundum of seint á
ákvörðunarstað.
Er þetta systir mín?
„Það var alveg ótrúleg tilfinning
sem greip mig þegar ég hitti systur
mína,“ sagði Aníta eftir endurfund-
ina. „Ég vissi auðvitað að þetta var
systir mín og var ákaflega glöð að
hitta hana. En á næsta augnabliki
hugsaði ég: „Guð minn góður, ég
þekki þessa konu ekkert.“ Við vor-
um ekki nema rúmlega tvítugar
þegar leiðir skildi og síðan höfum
við auðvitað breyst heilmikiö. Ef
við hefðum ekki sent hvor annarri
myndir en hist óafvitandi á götu
þá hefðum við ekki þekkt hvor
aðra.“
Ólík kjör
Þær búa við ólík kjör, systurnar.
Irena býr með dóttur sinni og
tengdasyni í pínulítilli 2ja her-
bergja íbúðarkytru í Litháen. Þar
hafa þau búið í tvö ár en sofa þó
enn á gólfinu. Þau hafa enn ekki
fengið úthlutað rúmum, hvað þá
öðrum húsgögnum, en eru á bið-
hsta. Síma hafa þau engan. Versl-
anir eru meira og minna tómar,
segir Irena. Það þarf að standa í
langri biðröð til aö fá matvæh, t.d.
kjöt, og fær hver og einn aðeins
kfió í senn. Eitt htið sápustykki og
smápakka af uppþvottadufti fær
hvert heimili mánaðarlega og er
svo einnig með aðrar hreinlætis-
vörur, séu þær á annað borð til.
Tannkrem er tfi að mynda ófáan-
legt.
Keyptu gamlan bíl
Fatnaður er mjög dýr og öh fram-
færsla. Áfengi er sjaldséð, enda
þarf að standa í biðröð heilu og
hálfu dagana ætli einhver að ná sér
í dropa, auk þess sem það er mjög
dýrt. Þetta notfærir gamla fólkið
sér, er mætt fyrir aUar aldir á
morgnana og selur svo afrakstur-
inn miklu dýrara á svörtum mark-
aöi seinni partinn. Egg, ostur,
ávextir og annað það sem okkur
þykir sjálfsagt á borðum hér þekk-
Systurnar loksins saman eftir 47 ára aðskilnað.
ist aUs ekki í heimalandi Irenu.
Tengdasonurinn hafði notað tæk-
ifærið nú þegar hann komst loks
yfir tfi Þýskalands og keypt sér eU-
efu ára gamlan, þýskan bíl. Bílinn
ætlar hann að selja þegar hann
kémur heim, kaupa sér rússneskan
í staðinn og nota mismuninn tfi að
kaupa hin langþráðu rúm sem enn
hafa ekki fengist.
Þetta er paradís
Ekki höföu þau hug á að kaupa
nein matvæU, þótt það væri freist-
andi, því þau óttuðust að lenda í
tollinum. Þannig hefðu þau getað
haldið áfram að segja frá heimi sem
við getum ekki einu sinni ímyndað
okkur hvemig er. Þau kváðust þó
ala þá von í brjósti ásamt löndum
sínum að ástandið færi batnandi
innan tíðar því að ýmis teikn þess
efnis væru á lofti. Eystrasaltslönd-
in, Eistland, Lettland og Litháen,
sem verið hafa undir yfirráðum
Rússa síðan eftir stríð, eygja nú
loksins von um að geta brotist und-
an því oki. Þjóðirnar þijár berjast
nú fyrir sjálfstæði sínu undir einu
merki.
En látum Irenu eiga síðasta orðið,
er hún var spurð hvemig henni Ut-
ist á sig í Vestur-Þýskalandi. Þá
svaraði hún: „Þetta er ekki land.
Þetta er paradís."
Jóhanna S. Sigþórsdóttir
DV, Vestur-Þýskalandi
Myndir: Hjalti Jón Sveinsson