Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1989, Blaðsíða 10

LA'
ga
JSHUOAOHAOUAJ
, 23. DESEMBER .1889.
Ösvikinn jólasveinn
Saga eftir Charlotte Blay Teikning eftir Erik Hjorth Nielsen
Stóra systir hans Péturs vissi alveg
meö hverju hún ætti aö stríöa hon-
um. Hann trúöi á jólasveininn! En
þá getur verið að hún hafi strítt hon-
um einu sinni of oft...
Frostkalt loftið er tært og kuldinn
bítur í bláköld eyru og rautt nef
gamla mannsins. Fingur hans eru
stífir eins og gulrætur í trosnuðum
vettlingunum og hann dregur fæt-
urna í stórum gúmmístígvélunum.
Hann er þreyttur því aö hann er
búinn aö ganga langa leið. Og hann
ersvangur.
Af og til gengur maðurinn á bak
við húsin við veginn og skoðar í
ruslatunnumar. í einni þeirra rekast
fingumir í þurrt franskbrauð. Hann
hámar það í sig í skyndi. í annarri
finnur hann ullarsokk. Hann er þó
svo götóttur að hann líkist varla
sokk. Gamh maðurinn styður sig við
stiga sem stendur upp við húsvegg-
inn á meðan hann lyftir öðmm fætin-
um upp úr gúmmístígvélinu. Svo
klæðir hann sig í götótta leistann
utan yfir hina götóttu sokkana á fæt-
inum. Nú er hann með fimm sokka
á öðrum fætinum og fjóra á hinum.
Þeirhlýjanokkuð.
Þrátt fyrir það er manninum í
þunna og slitna frakkanum kalt.
Reyndar er honum svo kalt að það
brakar í öllum líkamanum. Og allt í
einu fer stiginn sem hann styður sig
við að titra og slást utan í vegginn.
Hann lítur upp og sér ljós í lúgu á
gaflinum.
Ef til vill er hægt að komast í ein-
hveija hlýju þarna uppi á loftinu,
muldrar sá gamli. Svo fikrar hann
sig upp stigann og fer inn um lúguna.
Manninum til mikillar undrunar
er það fyrsta sem hann sér stórt
pappaskilti sem á stendur: Velkom-
inn.
Loftið er sæmilega vel upplýst því
að nokkrir litlir gluggar eru á súð-
inni. Hann sér að búið er að skreyta
súðimar með myndum af jólasvein-
um og englum og aö auki gylltum
grenikönglum. A gólfinu er dýna
með nokkrum teppum. Við hliðina á
henni er kassi sem á að vera borð. Á
honum stendur vasi með grenigrein-
um og stjaki með kerti með daga-
tölum á en á því hefur aldrei verið
kveikt.
Nú, þaö er eins og þaö hafi verið
búist við manni, segir maðurinn og
lætur sig fafia á dýnuna. Um leið
andvarpar hann ánægjulega. Svo
dregur hann yfir sig teppi og sofnar.
Þess vegna heyrir hann ekki þann
mikla hávaða sem berst skyndilega
neðan úr húsinu.
Ása og Pétur hlaupa fram og aftur
um húsið og skella hurðum hvort á
annað.
Litli maurinn þinn. Þú hefur opnaö
jóladagatalið mitt, hrópar Ása. Eg get
séð þaö. Og þú ert líka búinn að
gægjast á bak við aðfangadagsspjald-
ið!
Hvaöa máli skiptir það þegar þú
veist ekki hvað er á bak við það?
Pétur skellir enn einni hurð beint á
nefið á Ásu svo aö það verður næst-
um því flatt eins og á grís.
Hurðin flýgur aftur upp.
Ég segi frá því þegar mamma og
pabbi koma heim, æpir Ása.
Kjaftatík, orgar Pétur. En áður en
hann getur skellt næstu hurð hefur
Ása náð í hár hans. Og þar eð hún
er um það bil höfðinu hærri en hann
lyftast fætur hans næstum frá gólfi
þegar hún rífur í það. Pétur skrækir
eins og vfiliköttur og berst ólmur um.
Þegar hann kemur loks undir sig
fótunum á ný heldur Ása á hárlagð
í hendinni.
Ég segi frá þessu, segir Pétur væl-
andi.
Hver er nú kjaftatík, segir Ása og
réttir fram hárlagðinn.
Nú fer ég og kem aldrei aftur heim,
segir Pétur snöktandi. Ekki fyrr en
mamma og pabbi eru komin.
Þegar hann gengur út og skellir
útidyrahurðinni á eftir sér fer Ása
fram á salemi og skolar lagðinum
niður. Hún gætir þess að hvert ein-
asta hár hverfi niður um opið.
Síðan ypptir hún öxlum. Eins og
hún viti ekki að Pétur kúldrist á
leynistaðnum sínum á háaloftinu.
En Ása hefur ekki rétt fyrir sér um
það. Pétur kúldrast ekki á felustaön-
um sínum uppi á háalofti. Hann gón-
ir með opinn munn á gamla manninn
semsefuroghrýtur.
Allt í einu fer Pétur að brosa. Hægt
og rólega beygir hann sig fram yfir
manninn.
Sæll! Sæfi vertu! Þú ert snemma á
ferðinniíár!
Ha? Gamli maðurinn sest stynjandi
upp.
Þú ert ekki vanur að koma fyrr en
á aöfangadagskvöld.
Gamli maðurinn er ringlaður að
sjá. Hann lítur í kringum sig á háa-
loftinu. Jólasveinn brosir vingjarn-
lega tfi hans undan súðinni, rétt eins
og hann vfidi segja: Taktu það ró-
lega, gamli. Þú færð að vera héma í
hlýjunniínótt.
Heyrðu, þú gleymdir dálitlu þegar
þú varst héma síöast. Pétur hleypur
að rykfollnum pappakassa úti í homi
og tekur eitthvað upp úr honum.
Hvað er þetta? Sá gamli deplar aug-
unum og klórar sér í skegginu. Það
er orðið aldimmt á háaloftinu. Hann
tekur flata eldspýtu upp úr vasanum
og kveikir á jólakertinu á kassanum.
Og nú sér hann hvað það er sem
Pétur leggur fyrir hann, sigri hrós-
andi. Rauö húfa. Stórt hvítt skegg.
Og rauöur, síður baðsloppur.
Þú varst í þessu þegar þú komst
með jólagjafimar í fyrra, segir Pétur
afar glaðlega. Ég fann það þegar ég
var að búa mér til leynistaðinn minn
hérna. Ég hélt líka aö þú myndir
koma og sækja það. Þess vegna tók
ég til. Ég vfidi að það liti vel út þegar
þú kæmir.
Nú var það sá gamli sem góndi eins
og kjáni. Blá eymn vom orðin næst-
um eins rauð og nefið. Og munnur-
inn, sem sá í mitt á milli skeggstúf-
anna, var galopinn. Það hefði mátt
halda að hann væri að viðra tenn-
urnar hefði hann ekki verið alveg
tannlaus.
Allt í einu verður augnatillit Péturs
hikandi.
Þú ert jólasveinninn, er það ekki?
Jólasveinninn? Sá gamli hugsar sig
um. Svo breiðist breitt bros um and-
litið á honum svo skín í tannlausa
gómana. Jú, Sankti Pétur velti mér
um koll ef ég er ekki jólasveinninn.
Hann fer að hlæja og getur næstum
ekki hætt.
Það gæti verið betra að þú færir í
fótin þín svo það sjáist að þú ert jóla-
sveinninn, segir Pétur alvörugefinn.
Fötin mín? Já, ekki getur það orðið
til tjóns. Ég á við að vera snemma á
ferðinni.
Sá gamli festir nú skeggið við rauð
eymn. Svo setur hann húfuna á höf-
uðið. Skúfurinn dinglar fyrir framan
augun en hann getur blásið hann
frá. Loks stendur hann með erfiðleik-
um á fætur og tekst að klæöa sig í
baðkápuna utan yfir frakkann. Það
er rétt að hann kemst í hann en hon-
umtekstþað.
Pétur fer að hlæja. Þú ert ósvikinn
jólasveinn.
Auðvitað er ég ósvikinn jólasveinn,
segir jólasveinninn og strýkur niður
eftir baösloppnum með báðum hönd-
um.
Hvar er pokinn? spyr Pétur skyndi-
lega.
Hvaða poki? segir jólasveinninn.
Auðvitað pokinn með öllum jóla-
gjöfunum, segir Pétur.
Já, pokinn, segir jólasveinninn
glaðlega. Hann liggur heima á verk-
stæðinu mínu.
Hvaða verkstæði? spyr Pétur.
Verkstæðinu þar sem við búum tfi
leikföng handa öllum þægu bömun-
um.
Ég er nfiög þægur, flýtir Pétur sér
að segja. Hvenær ætlarðu aö sækja
gjafimar?
Gamli jólasveinninn sest þunglega
á dýnuna.
Fyrst varð ég að sækja jólafotin
mín, segir hann. Þaö Uti ekki vel út
ef ég kæmi tfi bamanna í svörtum
frakka, skegglaus oghúfulaus. Ha,
ha, ha...
Einhvers staðar niðri í húsinu kall-
ar einþver: Pétur! Pétur, hvar ertu?
Nú þarf ég að fara aö borða.
Mamma og pabbi em komin heim.
Ég verö að fara niður.
Pétur snýr sér viö áður en hann
beygir sig og fer út um lúguna.
Þú mátt ekki gleyma að slökkva á
kertinu þegar það er brunnið niður
aðtölunnitveir.
Nei, því gleymi ég ekki, segir jóla-
sveinninn brosandi.
Næsta morgun tekur Pétur dags-
spjaldið á jóladagatalinu frá mjög
snemma. Af öryggisástæðum sefur
hann með jóladagatalið undir kodd-
anum. Hann vill ógjaman hætta á
að stóra systir hans, Ása, taki öll
dagsspjöldin frá og gægist á bak við
þau löngu áður en tími er til þess
kominn.
Nú situr hann og stingur skeiðinni
í volgan hafragrautinn en lítur um
leið á storkinn sem horfir til hans
afjóladagatalinu.
Ætlarðu ekki að taka frá spjaldið á
dagatalinu þínu, Ása? hrópar hann
til systur sinnar en hún er í bað-
herberginu á bak við læsta hurð.
Gættu að því hvað þú segir, er kall-
aðþaðan.
Á ég að segja þér hvað er á bak við
spjaldið í dag? hrópar Pétur.
Móðursýkislegt óp heyrist innan
úr baðherberginu svo að hurðin
skekst til á hjöranum.
Þú skalt ekki dirfast að snerta það,
dvergurinn þinn. Ef þú gerir það ríf
ég allt hárið af höfðinu á þér.
Huröin hrekkur upp og í dyrnar
kemur andht Ásu. Hárið er ógreitt
og stendur í allar áttir.
Ég þoh ekki þá sem eru að gægjast
í jóladagatöl annarra fram í tímann.
Hún sest og skóflar volgum grautn-
um í sig, rétt eins og hún væri að
hefnasínáhonum.
Pétur er hins vegar alveg hættur
að borða sinn graut. Honum finnst
htiö til þess koma að fá hafragraut á
morgnana.
Borðaðu, segirÁsa.
Hugsaðu um þinn eigin graut. Pét-
ur hverfur út um framdyrnar með
grautardiskinn sinn án þess að gefa
nokkra skýringu. Ása situr ein eftir
við borðið og hristir höfuðið.
Það kæmi mér ekki á óvart þótt
þessi snarvitlausi litli bróðir minn
héldi að það væri einhvers konar
jólasveinn þama uppi á loftinu hjá
honum sem langaði í grautinn hans,
segirhún.
Það er árla morguns og morgunsk-
íman hefur enn ekki borist inn um
glugganaásúöinni.
Hver er það? segir jólasveinninn
innan úr myrkrinu.
Það er ég, Pétur. Ég er kominn með
uppáhaldsmatinn þinn.
Uppáhaldsmatinn minn?
Þaö heyrist hviss í eldspýtu og
augnabhki síöar kviknar á dagatals-
kertinu. Birta breiöist út um háloftiö.
Jólasveinninn hengir skeggið á eyr-
un og réttir hendumar fram á móti
diskinum.
Hvað í ósköpunum er þetta? rymur
hann og hrærir undrandi með skeið-
inni í khstrugu maukinu á diskinum.
Grautur. Það er uppáhaldsmatur
allra jólasveina og búálfa, segir Pét-
ur.
Umm, muldrar jólasveinninn og
klórar sér vonsvikinn í skegginu. Til
að sýnast fær hann sér tvær skeiðar
af grautnum. Svo leggur hann disk-
inn frá sér á gólfið.
Ertu að fara að vinna? spyr Pétur.
Hvaða vinna ætti það að vera? seg-
irjólasveinninn.
Allt þáð sem jólasveinarnir verða
að gera í desember. Þú hlýtur að
hafa afarmikið að gera.
Já, það er reyndar alveg rétt hjá
þér, segir jólasveinninn. Ég verð aö
komast heim á verkstæðiö mitt svo
að öfi leikfongin verði tilbúin fyrir
jól. Ég er hræddur um að það sé
mikið af þægum börnum í ár.
Ekki gleyma mér, segir Pétur.
Ertu viss um að þú hafur verið
nógu stilltur þetta árið? segir jóla-
sveinninn og reynir að láta skeggiö
felahlátursbrosið.
Já. Pétur horfir á grautinn og fær
slæma samvisku. Ég ætla að flýta
mér í skólann, segir hann og hraðar
sérútumlúguna.
Ása stendur hátíðleg á svip með
jóladagataliðsitt.
Það er jólaljós, segir Pétur um leið
og hann gengur fram hjá henni.
Ása sér nú að þaö er jólaljós á bak
við spjaldið og verður svo reið að hún
slær litla bróður sinn með skólatösk-
unni.
Þú ert aumingi sem kíkir á bak við
spjöld á jóladagatölum, segir hún.
Svo kemur stríðnisglampi í augun
áhenni.
Jæja, var jólasveinn uppi á háa-
lofti, htli asninn þinn? Pétur starir á
hana með galopinn munninn.
Hvernig gastu vitað það? spyr hann
ogstamarnæstum.
Þú ætlar þó ekki að reyna að fá
mig tfi að trúa þ ví aðþaðsétfijóla-
sveinn, segir Ása hvasst.
Um leiö verður hún alveg stíf og
það er eins og augun æth að detta
út úr höfðinu á henni.
Þar sem Pétur stendur með bakið
í gluggann sér hann ekki það sem
Ása sér úti í garðinum. Þar er maöur
með rauða húfu og mikið hvítt skegg.
Hann er í rauðum frakka sem minnir
mjög á baðslopp sem mamma hennar
áttieinusinni.
Hvað er að þér? spyr Pétur undr-
andi.
Jó... jó... jó... jólasveinn var að
ganga fram hjá glugganum héma úti
í garði, segir Ása stamandi.
Hann er bara á leið heim á verk-
stæöiö sitt, segir Pétur rólega, Þú
veist aö jólasveinamir hafa svo mik-
iö aö gera á þessum tima,
ÞÝÐs ÁSG