Eimreiðin - 01.01.1901, Side 15

i5
[Gissur og Hjalti] mæltu«. Orðin eru skýrð svo, sem þeir haíi
talað »langt um betur en aðrir« og þessir »aðrir« hafi því hlotið
að tala líka. En þetta er röng skýring; orðin þýða blátt áfram »að
það haíi verið frábært, hve osfrv. eða, að þeir hafi talað frábær-
lega vel« — eins og við segjum nú. Orðin gera alls ekki ráð
fyrir því, að aðrir hafi talað. Ég er heldur ekki í neinum vafa
um, að orð Kristnisögu eru rétt. Pað er aftur og aftur það sama,
sem vér sjáum, að her heiðingja var höfuðlaus.
Með þessu gæti ég látið staðar numið. Kristnisagan á þingi
árið iooo er svo ljós og opinská, að hún ein nægir, eins og hún
er skráð í heimildarritunum. Éað er líka einhver sú fegursta kristni-
tökusaga, sem veröldin á.
Ég hef nú því við að bæta, að ég vildi óska, að höf. hefði
stilt sig um að blanda Völuspá inn í alt þetta mál (sbr. io. og
56.—6i. bls.). Pó að hon um finnist vera hægt að koma henni
þar að, þá er óvissan um aldur og átthaga kvæðisins jafnmikil
fyrir því. Pað má hann vita, að það er jafnhægt að setja kvæðjð
í samband við norska atburði og aldarhætti og enda hægara. Og
það dugir ekki vitund, að hann hrópar: »Sýni þeir, sem halda
því fram, að kvæðið sé ort annarstaðar, að það eigi sér þar eins
góðan eða betri sögulegan bakhjarl«. Petta er búið að sýna fyrir
lifandi löngu. Að endingu skal ég þó geta þess, að það er mér
algjörlega óskiljanlegt, með hve mildum þráa höf. fylgir því, að
kvæðið sé ort af kristnum manni. Éótt það væri íslenzkt og ort
á þeim tímum, sem höf. ætlar, er það alveg fráleitt, að kristinn
maður sé höfundur þess. Slíkt er, hvernig sem annars á kvæðið
er litið, mér liggur við að segja líkamlega ómögulegt. Éessi
skoðun er tóm kredda eða kreddufesta, og hún kemur oftar við
og það meinilla. Svo er t. d. um skýringuna á bera í níðvís-
unni um þá Porvald og Friðrik: »Hefir börn borit [ byskup níu |
þeira er allra | Porvaldr faðir«. Höf. segir að beinast liggi við
»að skilja hana sem klúr brigzlyrði«. Éetta er hverju orði sann-
ara. Pessi hugsun, að karlmenn stundum breytist í konur, hittist
svo oft í fornöld, að enginn vafi er á því, hvernig orðin eiga að
skiljast. Til allrar ógæfu vill höf. grafa dýpra og finnur í vísunni
orðaleik og »skop um skírnina1 og hugmynd kristinna manna
um guðsifjar« (18. bls.). Bera á hér að geta merkt »að hefja að
Gleiðletrað af mér.