Morgunblaðið - 31.12.1999, Qupperneq 28

I
28 FÖSTUDAGUR 31. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Mikil hækkun á gengi hlutabréfa í hátæknifyrirtækjum
80% hækkun
á N asdaq
GENGI hlutabréfa í hátæknifyrir-
tækjum hefur hækkað mikið á árinu
1999. Bandaríska Nasdaq-vísitalan,
sem meðal annars er samsett af shk-
um fyrirtækjum og notuð er sem við-
mið um allan heim, hefur hækkað um
rúmlega 80% frá síðustu áramótum.
Reyndar eru það fyrst og fremst örfá
alþjóðleg stórfyrirtæki og netfyrir-
tæld sem standa að baki þessari
hækkun, fyrirtæki á borð við Miero-
soft og Yahoo, en hátæknimarkaður-
inn hefur í heild notið góðs af enda
virðast væntingar fjárfesta vera mikl-
ar til þróunar í hátæknimálum.
Góð afkoma tæknifyrirtækja
Bjarni Adolfsson hjá fyrirtækja-
greiningu íslansbanka F&M telur að
miklar gengishækkanir hátækniíyrir-
tækja á bandarískum hlutabréfa-
markaði megi rekja til þátta á borð
við batnandi afkomu.
„Það eru nokkrir þættir sem hafa
hjálpað til við þessa miklu hækkun.
Bandarískt efnahagslíf er gríðarlega
sterkt um þessar mundir og eru menn
að sjá fram á níunda árið í samfelld-
um hagvexti. Þá hjálpar sífellt ný
tækni fyrirtækjum að hagræða og
skila betri afkomu.
Þau fyrirtæki sem tilheyra tækni-
geiranum hafa verið að skila mjög
góðri afkomu á þessu ári, þau hafa sí-
fellt komið markaðnum á óvart með
góðri afkomu, ársfjórðung eftir árs-
fjórðung. Afleiðingin er að markaðs-
aðilar spá þeim áframhaldandi vexti í
framtíðinni og hefur sú krafa um vöxt
aukist með hverjum ársfjórðungi.
Alþjóðaviðskipti eru einnig stöðugt
að aukast og það hefur hjálpað tækni-
fyrirtækjunum sem og fyrirtækjum í
öðrum greinum. Mikið hefiir verið um
nýskráningar fyrirtækja (IPO) á
Nasdaq-mai-kaðinn og hefur stór
hluti þeirra hækkað verulega eftir að
á markað er komið, oft um nokkur
hundruð prósentustig," segir Bjami.
Hann treystir sér ekki til að spá
fyrir um hækkun Nasdaq á næsta ári
en segist þó efast um að vísitalan og
þau fyrirtæki sem halda uppi hækk-
unum á henni eigi eftir að hækka eins
mikið á næsta ári eins og hefur verið
síðastliðið ár.
„Hækkun Nasdaq á þessu ári er
mesta hækkun sem nokkur vísitala í
heiminum hefur sýnt í yfíi’ 80 ár. Það
verður því að teljast óvarlegt að spá
því að þetta muni endurtaka sig á
næsta ári. Nokkur þenslumerki hafa
látið á sér kræla og því gæti Seðla-
banki Bandaríkjanna séð sig til-
neyddan til að hækka vexti og slá
þannig á hitann í hagkerfinu.
Þetta myndi væntanlega leiða til
einhverra leiðréttinga á hlutabréfa-
mörkuðum vestanhafs og þá myndi
það væntanlega koma verst niður á
þeim fyrirtækjum sem eru með hæst
V/H-gÚdi. Það hafa hins vegar nokkr-
ir bent á það að þegar litið er á lista
yfir þau fyrirtæki sem fara í nýskrán-
ingu á fyrsta fjórðung þá séu þar
mörg mjög spennandi fyrirtæki og
komi til með að hjálpa markaðnum á
fyrstu ársfjórðungum þess. Að auki
eru forsetakosningar á næsta ári og
verður spennandi að fylgjast með því
hvemig markaðurinn tekur niður-
stöðum úr þeim,“ segir Bjarni Adolfs-
son.
Gengi DeCODE komið i 42 dollara
Bragi Smith, sérfræðingur í er-
lendum hlutabréfum hjá Verðbréfa-
stofunni, álítur að sú tæknibylting
sem orðið hefur á undanfömum áram
sé aðeins toppurinn af ísjakanum og
því eigi fyrirtæld í tæknigeiranum
enn eftir að hækka mikið í verði.
Vandinn sé hins vegar fólginn í að sjá
fyrir hvaða fyrirtæki það em sem
munu verða leiðandi á næstu ámm.
„Við höfum einungis séð brot af því
sem mun gerast á næstu áram og sú
þróun mun hafa mikil áhrif. Þar sem
erfitt er að sjá þá þróun fyrir þá er
erfitt að leggja mat á þau fyrirtæki
sem þar koma við sögu. Það em
ákveðnar formúlur notaðar við að
meta fyrirtæki á borð við IBM o.fl.
sem gera það að verkum að auðveld-
ara er að reikna út raunhæft gengi
slíkra fyrirtækja. En þegar kemur að
hátæknifyrirtækjunum þá er eigin-
lega engin leið til að meta þau því að
gengið byggist að mestu á vænting-
um fjárfesta til fyrirtækjanna. Miklir
vaxtarmöguleikar gera það að verk-
um að fjárfestar em tilbúnir til að
veðja á að ákveðin fyrirtæki verði í
forystu á sínu sviði í framtíðinni og
þegar það verði þá muni gengið halda
áfram að hækka", segir Bragi og bæt-
h- við að mikil hækkun móðurfélags
Islenskrar erfðagreiningar, De-
CODE, sé gott dæmi um þetta.
„Gengi bréfa í DeCODE er komið í
um 42 dollara en það er ekki langt síð-
an það stóð í um 6. Á þessum tíma hef-
ur gengi í bandarískum líftæknifyrir-
tækjum hækkað mjög ört sem hefur
haft sín áhrif á DeCODE. Væntingar
fjárfesta til fyrirtækisins em afar
miklar vegna sérstöðu þess, þ.e. það
hefur yfir gagnagrunni að ráða.
Samkvæmt öllum reikningum era
mörg hátæknifyrirtæki alltof hátt
metin og það verða vissulega fyrirtæki
sem ekki ná árangri. Hins vegar em
önnur fyrirtæki á markaðnum sem tal-
in em of hátt metin í dag en eiga samt
eftir að hækka mjög mikið í framtíð-
inni. Það er bara spumingin að vita og
finna út hvaða fyrirtæki það era.“
Hann nefnir dæmi um hátæknifyr-
irtæki í Svíþjóð. „Þau hækkuðu lítið
framan af árinu. Þá bámst fréttir af
því að bandarískir fjárfestar og sjóð-
stjórar væm farnir að skoða þessi
fyrirtæki og hefðu komist að þeirri
niðurstöðu að þau væra vanmetin
miðað við þau bandarísku. I kjölfarið
varð mikil gengishækkun og á tíma-
bili vom sum sænsku fyrirtækjanna
að hækka um 20-30% á dag.“
Hvað framtíðina varðar spáir Bragi
því að Nasdaq-vísitalan verði áfram
mjög sterk á næsta ári.
„Það munu koma leiðréttingar inn í
hana á árinu en þær verða ekki eins
stórar og hækkanimar hafa orðið. Þá
verður Skandinavía, aðallega Finn-
land og Svíþjóð, mjög sterk á árinu og
þar gætu orðið miklar gengishækk-
anir á tæknisviðinu.
Af íslenskum fyrirtækjum, þá tel
ég að DeCODE eigi eftir að hækka
mefra. Þá er Memphis einnig mjög
spennandi fyrirtæki. Þeir eiga eftir að
ná mjög langt því þegar samkeppnin
er skoðuð þá em þeir komnir í
fremstu röð á sínu sviði. Loks má
nefna ný íslensk fyrirtæki sem era að
hanna tölvuleiki og era enn að fjár-
magna sig.“
Gríðarleg aukning á næstu árum
Bragi segir að til lengri tíma litið
megi búast við gríðarlegri aukningu á
síma- og nettengingum á næstu árum
þegar lönd á borð við Indland og
Kína, með um 2 milljarða manna,
komast almennilega inn í tæknina en
hann segir Kína vera u.þ.b. 6-7 áram
á eftir Evrópu og Bandarílqunum í
tölvunotkun.
„Það sama á við um farsímanotkun-
ina og alla þá þróun sem verður á því
sviði. Það er nokkuð ;sem ekki hefur
enn verið séð fyrir. I Finnlandi era
80% heimila með GSM-síma en þetta
hlutfall er miklum mun minna í
Bandaríkjunum.“
Hann telur tvímælalaust að full
ástæða sé til að ætla að þau skandina-
vísku fyrirtæki sem hafa verið leið-
andi á fjarskiptamarkaði, verði það
áfram þegar aðrá' heimshlutar taka
við sér.
„Svíar vora tilbúnir til að fara inn á
Evrópumarkaðinn áður en Evrópa
tók við sér. Þeir sáu fyrir sér að taka
markaðinn áður en hann vaknaði og
þeir gerðu það. Þannig að á meðan
Evrópa er enn að vaxa þá era þessi
fyrirtæki komin inn,“ segir Bragi að
lokum.
Oýf /s//Sf/jS/Sf '/t/tSf//t öÆ/SS/
yf//'~jfs/f///' s/ ssý/s/ ///'/■
. f'/sXÆýs//s/ f/ ///)/*////* ///'/////
'SýfZ/^fá'/Xf f//ýstff//tf/)(///*f/SYSSStf/S'.
|--~------------ "• ..............
Hi EIÖVAMIÐLIMN
SuNunmlii
Fornsagnagetraun Morgunblaðsins birtist í blaðinu í dag á bls. 32 c
Getraunin byggist á spurningum úr köflum og kvæðum íslenskra
fornbókmennta.
Veitt verða þrenn verðlaun
Heimur kvikmyndanna. Ritstjóri: Guðni Elísson. Útgefendur eru Forlagið og art.is.
Tídaegra eftir Giovanni Boccaccio. Þýðing: Erlingur E. Halldórsson,
Útgefandi er Mál og menning.
Njáluslóðir eftir Bjarka Bjarnason. Útgefandi er Mál og mynd.
FORLAGIÐ
Mál og menning
Úrlausnir þurfa að berast Morgunblaðinu fyrir kl. 16 mánudaginn 17. janúar.