Morgunblaðið - 14.09.1997, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
GUNNAR Thors fæddist
1955 í Boston, höfuðborg
Massachusetts fylkis í
Bandaríkjunum, en flutt-
ist níu mánaða til Islands og bjó í
Reykjavík, fyrst í Mávahlíðinni og
svo á Grenimel 88 til ellefu ára ald-
urs. Foreldrar Gunnars eru Stella
Kristinsdóttir, dóttir Emelíu Péturs-
dóttur og Kristins Markússonar,
sem átti og rak um áratugaskeið
verzlunina Geysi, og Richard Thors,
sonur Richards Thors, sem var for-
stjóri fiskverkunarinnar Kveldúlfs.
Kona hans var Jóna Þórðardóttir
en Richard var sonur Thors Jens-
ens. Afabróðir Gunnars var því Ólaf-
ur Thors. Faðir Gunnars hóf nám
í skurðlækningum í Engelwood í
New Jersey en flutti þaðan til Min-
nesota þar sem hann starfaði og
kláraði sitt nám. Eftir það flutti fjöl-
skyldan til Boston þar sem Gunnar
fæddist og níu mánuðum síðar flutt-
ist jjölskyldan tii íslands.
Á íslandi starfaði faðir Gunnars
á Sankti Jósefs spítala og Landa-
koti sem skurðlæknir í ellefu ár, en
þá tók fjölskyldan sig enn á ný upp
og flutti í annað sinn til Bandaríkj-
anna. Nú fluttu þau til Chicago þar
sem þau búa flest enn. Það reyndist
Gunnari ekki svo erfitt að flytja
aftur til Bandaríkjanna. Hann var
á þeim aldri þegar auðvelt er að
eignast vini, auk þess sem hann var
hann og gerði. „Eftir læknisfræðina
unnum við Guðrún á íslandi í þijú
ár; á Landakoti, St. Jósefsspítala
og Borgarspítala og jafnframt leit-
aði ég að stöðu í Bandaríkjunum.
Guðrún gerði hins vegar hlé á
læknastörfum sem stendur enn.“
Gefum Gunnari áfram orðið. „Það
var ljóst að ég þurfti að flytja frá
íslandi því ég ætlaði í framhalds-
nám. Það lá beinast við að velja
Bandaríkin því þar hafði ég búið
og þar bjuggu ættingjar mínir.
Bandaríkin bjóða auk þess upp á
mjög góða menntun. Ég tel að nám-
ið hér sé með afbrigðum gott og
vel staðlað, til dæmis getur enginn
tekið sérfræðipróf í sinni grein nema
hafa nægjanlega reynslu og í skurð-
lækningum verða menn að hafa
fjölda mismunandi skurðaðgerða að
baki. Sérfræðiprófin eru viðamikil
og mjög dýr. Það að við kusum að
dvelja hér áfram var sameiginleg
ákvörðun okkar Guðrúnar og ekkert
eitt fremur öðru sem réð því.
Ég fékk stöðu við University of
Illinois-College of Medicin í Prioria
og var þar í tvö ár og kláraði þar
með námið á fímm árum. Þá tók
ég frí í eitt ár og við fórum heim
til íslands og ég notaði tímann og
las undir réttindaprófíð. Til þess að
geta sótt um læknastöðu í Banda-
ríkjunum verðurðu að standast
ákveðið próf sem sannar að þú
NÚTÍMA
VESTURFARAR
HJÓNIN Gunnar og Guðrún ásamttíkinni Perlu.
Lýtalækningar eru að verða æ fyrirferðar-
meiri grein innan læknisfræðinnar, ekki síst
í Bandaríkjunum. í Chicago starfar einmitt
Gunnar Thors við lýtalækningar. Þó að hann
hafí alið lengstan sinn aldur vestra nam
hann læknisfræði við læknadeild Háskóla
íslands, sótti þangað eiginkonu sína og á
marga vini meðal íslenskra lækna. Einar
Steinsson sótti Gunnar heim og fræddist
af honum um það hvemig er að vera læknir
í Bandarílqunum.
óvenju hávaxinn, sem telst til tekna
í landi þar sem körfubolti er dáð-
asta íþróttin. Karfan varð Gunnari
þó lítið meira en afþreying á skóla-
árunum, áhugi á náminu var meiri
en áhugi á frama innan vallarins.
Gunnar fór í góðan menntaskóla,
New Trier West, þaðan sem kappar
á borð við Charlton Heston, Rock
Hudson, Ann Margaret, Bruce Dern
og Christy Hefner, sem nú er eig-
andi Playboy veldisins, hafa útskrif-
ast.
Gunnar á fjóra bræður og eina
systur sem búa öll á Chicago svæð-
inu. Þau eru; Richard, sem vinnur
við gæðaeftirlit, Úlfur, sem er smið-
ur, Edda listakona og Gylfí lögfræð-
ingur. Kona Gunnars er Guðrún
Vigdís Jónsdóttir. Faðir hennar er
Jón S. Guðmundsson, sem margir
þekkja úr Menntaskólanum í
Reykjavík þar sem Jón hefur verið
íslenskukennari í fjöldamörg ár.
Kona Jóns er Guðrún Gísladóttir
húsmóðir. Gunnar og Guðrún
kynntust í læknisfræðinni í Háskóla
Islands og giftu sig deginum fyrir
útskrift. „Ég held að Guðrúnu hafi
fundist ég skrýtinn," segir Gunnar
en útskýrir það ekki nánar. Þau
hjónin eiga þijú börn; Unni Helgu,
þrettán ára, greind stúlka, sem
gengur vel í skóla og er sjálfstæð.
Magnús, tíu ára, líkari pabbanum,
svolítið feiminn, og Edda, sem er
níu ára, ófeimin og sjálfsörugg.
Læknir eða atvinnu-
maður í körfubolta
Þegar kom að vali á háskóla
sýndu margir skólar Gunnari áhuga
sökum leikni hans í körfubolta.
Hann valdi Grinelle háskólann í
Iowa fylki, lítinn skóla með um
1.200 nemendur, kallaður „Harvard
miðríkjanna“, og út á körfuboltann
fékk hann námsstyrk. „Þetta var
almennt háskólanám og tók fjögur
ár. Ég varð að fá mjög góðar ein-
kunnir til að geta sótt um læknahá-
skóla en þetta gekk ekki svo frábær-
lega að ég ætti nokkra möguleika
á að komast í læknisfræði.“ I fram-
haldi af þessu ákvað Gunnar að
taka læknisfræðina á Islandi sem
kunnir skil á því sem þú hefur ver-
ið að læra.“
Valdi lýtalækningar
„Ég var heppinn og fékk vinnu
hjá fyrrverandi kennara mínum frá
University of Illinois, Reed Hansen.
Hann er lýtalæknir og ég vann á
stofunni hans í átta mánuði. Það
að ég valdi lýtalækningar var tilvilj-
un, ég hefði allt eins geta valið
beinalækningar þar sem ég hafði
talsverða reynslu og_ áhuga á þess-
konar lækningum. Ég hafði unnið
með mönnum eins og Gunnari Jóns-
syni yfirlækni slysadeildar Borgar-
spítalans, Brynjólfí Mogensen pró-
fessor og Hauki Árnasyni og Ste-
fáni Karlssyni beinasérfræðing-
um.“
Vaninn er að menn sérhæfi sig
í lýtalækningum eftir fímm ára
nám í almennum skurðlækningum
en Gunnar sótti um stöðu við lýta-
lækningar á lokaári sínu og fékk
einu ári síðar við Rush Presbyterian
St. Luke’s Medical Center í Chicago
þar sem hann lauk sínu námi 1995.
„Eftir þetta leitaði ég að stöðu á
Chicago svæðinu en vann jafnframt
lausastörf sem slysalæknir á slysa-
varðsstofum hér og þar um borg-
ina. Það hafði ég líka gert eina til
tvær helgar í mánuði þegar ég var
í lýtalæknanáminu á Rush til að
fá aukapening og halda við þekk-
ingunni á asma-, hjarta- og krabba-
tilfellum ásamt fleiru. A þessum
tíma fékk ég sem samsvaraði helm-
inginn af þeim launum sem ég
hafði á Rush fyrir þessa helgar-
vinnu. Svo fór ég að vinna sjálf-
stætt og gengur sæmilega."
Tengslin við föðurlandið
„Það eru meiri tengsl við ísland
í gegnum Guðrúnu, heldur en mína
fjölskyjdu, enda býr hennar fólk
allt á íslandi.“ Gunnar fylgist lítið
með hinni daglegu þjóðmálaum-
ræðu en stærri atburðir fara ekki
framhjá honum og hann og Guðrún
hafa kosningarétt. Það að vera ís-
lendingur skiptir Gunnar máli að
mörgu leyti. Honum er mikilvægt
að rækta bakgrunn sinn og halda
tengslum við fólkið og gamla land-
ið. „Það er sérstaklega mikilvægt
í landi eins og Bandaríkjunum þar
sem ægir saman ólíkum þjóðarbrot-
um að standa klár á því hver mað-
ur er og hvar rætur manns liggja.“
Að tala íslenzku í útlöndum
íslenzka er ekki töluð á heimil-
inu, viðurkennir Gunnar. Elsta
dóttir þeirra, Unnur, var þriggja
ára þegar þau fluttust út og altal-
andi á móðurmálinu þegar hún
byijaði í bandarískum leikskóla.
Hún brást þannig við framandi
tungu að hún steinþagði allan dag-
inn í leikskólanum en talaði svo
íslensku við foreldrana þegar heim
kom. Þannig gekk þetta í eitt og
hálft ár og höfðu foreldrarnir og
forráðamenn leikskólans að vonum
áhyggjur af „málleysi" stúlkunnar.
Var því brugðið á það ráð að tala
ensku heima til að hvetja hana
áfram, sem endaði þannig að dæm-
ið snérist við og nú neitaði hún
alveg að segja nokkuð á íslenzku.
Það var þar við látið sitja enda
mikilvægara á þessum tíma að hún
samlagaðist því þjóðfélagi sem hún
bjó í. Gunnar segir að tengsl barn-
anna við ísland séu alltaf að styrkj-
ast eftir því sem árin líði. Magnús
hafí til dæmis farið einn til íslands
í sumar og verið þar í sex vikur
við gott atlæti.
Samband íslendinga
á erlendri grund
Tengsl fjölskyldu Gunnars við
aðra Islendinga í Chicago eru í
gegnum íslendingafélagið þar í
borg og þær uppákomur sem það
stendur fyrir. Það er ákveðinn
kjarni sem byggir félagið og má
segja að hann samanstandi af ann-
arri kynslóð íslendinga í Chicago.
Þessir einstaklingar eru oft ekki í
eins nánum tengslum við gamla
landið og áður og áhuginn því
minni. Það er þó misjafnt eftir
mönnum og starfsemi félagsins
breytileg eftir því hvaða íslending-
ar dvelja í borginni hveiju sinni.
Að stunda áhugamál með
fjölskyldunni
Helstu áhugamál fjölskyldunnar
eru ferðalög og íþróttir. Krakkarn-
ir eru í íþróttum í skólanum; sundi,
fótbolta og hafnabolta, en eitthvað
gengur pabbanum hægt að vekja
áhuga barnanna á körfuboltanum,
Magnús er þó nokkuð áhugasamur.
Ferðir þar sem tilgangurinn er að
sleikja sólina eru ekki ofarlega á
óskalistanum enda veit Gunnar sem
lýtalæknir að það er ekki viturlegt
að glenna sig um of framan í sól-
ina. Sólarferðir annarra eru Gunn-
ari þó ekkert á móti skapi því eins
og þeir segja í hans fagi þá er sól-
in „besti vinur" lýtalæknisins.
Fjölskyldurekstur í
Bandaríkjunum
ísland er í huga Gunnars gott
land að búa á og margt jákvætt
þrátt fyrir barlóm margra er þar
búa. „Menntun er mjög dýr í
Bandaríkjunum og til að geta sent
börnin sín í góða skóla, sem er
þeirra lykill að velgengni í lífinu,
þarf að vanda valið strax frá byijun
auk þess að byija nógu snemma
að leggja fyrir vegna framhalds-
skólans. Þegar fjölskyldan hefur
flutt innan Bandaríkjanna er stór
þáttur í ákvörðuninni um hvar sest
skuli að, hvaða skólar eru í boði.“
Er góður skóli á þessu svæði er
því það fyrsta sem Gunnar og fjöl-
skylda spyija að, því ef svo er fylg-
ir annað í kjölfarið, það er gott
íbúðarhverfi, nágrannar, þjónusta
og atvinnutækifæri. „Til að geta
farið í góðan skóla þarf að leggja
fyrir að minnsta kosti eina milljón
króna á ári fyrir náminu og bæta
við það uppihaldi, ferðum og fleiru.
Skattafrádráttur er mögulegur fyr-
ir þá sem eru að safna fyrir námi
barna sinna, en hann er ekki hár.
Það þarf að skipuleggja allt sem
lýtur að námi langt fram í tímann
en það eru takmörk fyrir hvað
hægt er að leggja mikið fyrir. Ef
þú ferð í framhaldsnám eins og
læknisfræði þarftu að taka lán sem
verða tíu til tólf milljónir króna
þegar upp er staðið. Það er dýrt
að búa í Bandaríkjunum og þú
færð litla styrki eða hjálp. Við höf-
um fram að þessu ekki getað spar-
að þó það vonandi breytist núna
þegar ég er kominn í fullt starf.
Hér þarf, auk þess að safna fyrir
námi barna sinna, að safna fyrir
elliárunum og svo auðvitað að lifa
frá degi til dags og koma sér upp
þaki yfir höfuðið. Það er misdýrt
að búa í Bandaríkjunum og Chicago
svæðið er frekar dýrt, sérstaklega
við Michiganvatn. Foreldrar mínir
eru sestir í helgan stein við vatnið
og þar kosta íbúðir frá 20 til 100
milljónir króna. Skattar eru lægri
hér en á íslandi en á móti kemur
að það þarf að kaupa sér líftrygg-
ingu, sjúkratryggingu og greiða há
skólagjöld.“
Daglegur ótti
„í sambandi við börnin okkar
þá sjáum við að hér eru tækifæri
fyrir þau en jafnframt erum við
mjög hrædd um þau í þessu þjóðfé-
lagi. Ég er sjúklega pössunarsamur
þegar krakkarnir eru annars veg-
ar, þú skilur ekki barnið við þig í
kerru fyrir utan búðina. Þú þarft
alltaf að vita hvert krakkarnir'ætla
að fara. Það eru mörg hverfi í
Chicago sem við förum ekki í og
ef þú ert á ókunnu svæði þá ertu
ákjósanlegt fórnarlamb. Guðrún
hefur verið aðeins rólegri yfir þessu
og gert grín að mér en hún er
smám saman að skilja hætturnar
sem eru fólgnar í því að búa hér.
Það er ósköp skiljanlegt að gera
sér ekki grein fyrir þessum hlutum
þegar maður hefur ekki alist upp
við þá, en fyrir mér er það fullkom-
lega eðlilegt að vera á varðbergi.
Þegar ég labba niður götu í ákveðn-
um hverfum er ég sífellt að líta
um öxl. Sú yngsta er í mestri hættu
af því að hún er mjög sjálfstæð.
Segjum að við værum í verslunar-
miðstöð og hún sæi eitthvað spenn-
andi í búðarglugga þá er hún horf-
in á nokkrum sekúndum. Við höf-
um fram til þessa sloppið við meiri-
háttar áföll, enda höfum við vandað
valið varðandi búsetu þó auðvitað
geti hræðilegir hlutir gerst hvar
sem er og hvenær sem er.“
Sambandið við kollegana
„Ég hef fylgst lauslega með
gengi skólabræðra minna úr lækn-
isfræðinni. Flestum vegnar vel en