Morgunblaðið - 07.12.1985, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. DESEMBER1985
f einum skólanum var fjallad um ísland í landafreðitíma vegna þess aö
islenski hópurinn var væntanlegur. Hér bendir ein afganska stúlkan á ís-
land á landakortinu.
Afgönsk flóttabörn > skólanum.
Söfnunin „Brauð handa hungruðum heimi“ að hefjast:
„Stríðið í Áfganistan
faríð mjög harðnandi“
— segir Gunnlaugur Stefánsson, starfsmaður Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar, sem nýkominn er frá Pakistan
UM HELGINA hefst söfnunin
„Brauö handa hungruöum heimi“ á
vegum Hjálparstofnunar kirkjunnar
— en stofnunin hefur staðió að
slíkri söfnun á hverri jólafostu síð-
an 1976. Peningum sem safnast nú
verður annars vegar varið til áfram-
haldandi hjálparstarfs í Eþíópíu og
hins vegar til aðstoðar afgönsku
flóttafólki í Pakistan, í formi mat-
væla, lyfja og menntunar, til stuðn-
ings sjúkranámskeiða á vegum
samtaka afganskra lækna og til
aðstoðar afgönskum bændum sem
enn eru í heimalandi sínu.
Gunnlaugur Stefánsson, starfs-
maður Hjálparstofnunar, er ný-
kominn frá Pakistan þar sem hann
kynnti sér aðstæður og valdi þau
verkefni sem unnið verður að.
Hann sagði á blaðamannafundi
þar sem söfnunin var kynnt að
flóttafólkið hefði miklar áhyggjur
af því að heimurinn væri búinn
að gleyma stríðinu i Afganistan.
„En sannleikurinn er sá að striðið
hefur farið mjög harðnandi. Nú
eru nýkomnir 40.000 flóttamenn
til norð-vestur hluta Pakistan og
þar, á litlu svæði, er talið að séu
um tvær til tvær og hálf milljón
afganskra flóttamanna. í allt hafa
um fjórar milljónir manna flúið
frá Afganistan — og þar af eru
þrjár milljónir manna í Pakistan,"
sagði Gunnlaugur.
Stríðið í Afganistan hófst á
annan dag jóla árið 1979, er Sovét-
menn réðust inn í landið. Gunn-
laugur sagði hjálparstarf oft
ganga vel í upphafi, þegar mikil
athygli væri vakin á neyð fólksins
í fjölmiðlum, en yrði síðan erfiðara
vegna minnkandi framlaga. Því
hefði Hjálparstofnun kirkjunnar
ákveðið að efla þátttöku í hjálpar-
starfinu við þurfandi í Afganistan.
„Ástandið í landinu í dag er skelfi-
legt. Tölur um fallna sem við
heyrðum voru frá 200.000 til einn-
ar milljónar og flestir hallast að
síðari tölunni," sagði Gunnlaugur
og bætti við að allir sem hann
hefði hitt væru á því að sú afgönsk
fjölskylda væri ekki til sem ekki
hefði tapað lífi í þessu stríði.
Gunnlaugur sagði ungbarnadauða
í Afganistan þann hæsta í heimin-
um — um 50% barna á fyrsta ári
létust. „Flestir hinna látnu eru
saklausir borgarar, börn, konur og
bændur. Það virðist vera þáttur í
Gunnlaugur Stefánsson, starfsmaður hjálparstofnunar kirkjunnar, í einum
af skóiunum sem flóttafólkið hefur komið upp.
Bladburóarfólk
óskast!
cs

Úthverfi
Síöumúli
Ármúli
Blesugróf
Vesturbær
Tjarnargata frá 39
Suöurgata 29—41
Skerjafjörður
Gnitanes
Hörpugata og
Fossagata fyrir noröan
flugvöllinn.
f®í»yjSpi*iMa$»i$i
stríðinu að gera fólki erfitt fyrir
— t.d. með því að eyðileggja akra
bændanna."
Gunnlaugur sagði það hafa
komið sér geysilega á óvart hve
fátækir Pakistanar hefðu tekið vel
á móti afganska flóttafólkinu. „Ég
kom í eina borg þar sem íbúarnir
eru 160 þúsund og þar höfðu nú
bæst við 160 þúsund flóttamenn.
Ég spurði heimamenn hvort ekki
kæmu upp nein vandamál þegar
þessi gífurlegi fjöldi flóttamanna
bættist við en þeir sögðu svo ekki
vera. Þeir sögðust hjálpa grönnum
sínum er þeir stæðu frammi fyrir
neyð — er innrás væri gerð í land
þeirra og þeir ættu á hættu að
tapa því.“
Guðmundur og Gunnlaugur
vildu undirstrika að Hjálparstofn-
un kirkjunnar sæi engin landa-
mæri þegar fólk væri í neyð. Póli-
tík, litarháttur eða trúarbrögð
skiptu engu. „Þegar fólk er í neyð
hjálpum við. Við viljum blanda
okkur í lifsbaráttu fólksins — ekki
í stjórnmálin. Við spyrjum ekki
hvers vegna fólk þjáist," sögðu
þeir.
Þau fjögur verkefni sem Hjálp-
arstofnunin fyrirhugar í Afganist-
an og Pakistan eru eftirfarandi:
Aóstoð vió flóttafólk sem nýkom-
ió er yfir landamærin til Pakistan.
Gunnlaugur sagði brýna þörf á
fyrstu hjálp, matvælum, lyfjum,
tjöldum og teppum fyrir það fólk.
„Það á að baki margra vikna, jafn-
vel mánaða, göngu um fjöll og
hrjóstrugt landslag og getur átt
von á sprengjuárás allan þann
tíma.
Styója sjúkranámskeió á vegum
samtaka afganskra lækna sem
skipuleggur ferðir lækna og hjúkr-
unarfólks yfir landamærin til Afgan-
istan.
Gunnlaugur sagði þessi samtök
eitt skýrasta dæmið um sjálfs-
bjargarviðleitni afhanskra flótta-
manna. Samtökin sinna læknis-
og hjúkrunarstarfi í heimalandinu
og einnig meðal fljóttafólks í
Pakistan. Megin markmið þeirra
er að senda sérþjálfaðar sveitir
hjúkrunarfólks á ófriðarsvæðin í
Afganistan þar sem „fólk lifir á
mörkum lífs og dauða". Samtökin
reka skóla og sjúkrahús í Pes-
hawar í Pakistan.
Flutningur á sáðkorni frá Pakist-
an og öórum löndum til afganskra
bænda og aðstoó við þá vió ræktun
og uppskeru.
Drjúgur hluti flóttafólksins er
sveitafólk sem hraktist burt vegna
gróðureyðingar, sem rekja má til
stríðsins. Reynt verður að kosta
kaup og flutning á útsæði til fólks-
ins í Afganistan.
Aöstoó við menntun flóttamanna.
Gunnlaugur kom í marga skóla
ytra, sem flóttafólkið sjálft hafði
sett upp með aðstoð hjálparstofn-
ana. I einum barnaskólanum
stunduðu rúmlega 500 börn, dreng-
ir og stúlkur á aldrinum 4 til 14
ára, almennt nám í lestri, skrift
og fleiri greinum. „Það var tákn-
rænt fyrir þann brennandi anda,
sem ég varð var við, og varð heill-
aður af, að þrátt fyrir mótbyr var
sama við hvern ég talaði — hvort
það var stórsærður maður á
sjúkrahúsi eða börn í skóla — allir
sögðust vilja fara heim, „landið er
okkar. Við verðum að heimta
landið," sagði fólkið.
Söfnunin „Brauð handa hungr-
uðum heimi" verður með því sniði
að inn á hvert heimili i landinu
verður sendur bæklingur, þar sem
málefnið verður kynnt, einnig
pappabaukur og gíróseðill eins og
undanfarin ár. Guðmundur Ein-
arsson, framkvæmdastjóri Hjálp-
arstofnunar kirkjunnar, sagði Is-
lendinga hafa gert stofnuninni
kleift eftir síðustu söfnun að senda
milli 20 og 30 manns til Eþíópíu —
og þar væri mikil þörf á áfram-
haldandi starfi, „ekki síst vegna
barna sem lifðu af náttúruham-
farirnar í landinu. Að okkur snúa
fyrst og fremst 250 börn sem eru
á lífi vegna þess starfs sem ís-
lenska hjúkrunarfólkið vann. Við
höfum ákveðið að búa þeim heimili
og veita þeim grunnmenntun,"
sagði Guðmundur. Hann sagði
íslendinga hafa verið duglega við
að safna í pappabaukana frá stofn-
uninni fyrir undangengin jól og
síðan legðu menn andvirðið inn á
gíróreikning í bönkum eða spari-
sjóðum. Hann vildi koma því á
framfæri, þar sem oft heyrðist sú
spurning hvort stuðningur íslend-
inga kæmist í hendur réttra aðila,
að íslenska hjúkrunarfólkið sem
starfað hefði í Eþíópíu segði styrk
íslendinga skipta miklu máli. í
kynningarbæklingi Hjálparstofn-
unar er eftirfarandi haft eftir
þeim Islendingum sem þar hafa
starfað: „Við erum afskaplega stolt
af landi og þjóð, þessari duglegu
fámennu þjóð í norðri, sem lætur
sér fátt fyrir brjósti brenna, og
er svo örlát að láta af hendi hjálp
til þeirra, sem minna mega sín,
og hjálpin kemst til skila, við
höfum orðið vitni að því.“
Nýtt skip til Bíldudals
Bíldudal, 6. desember.
NÝTT 247 tonna skip, Steinanes BA
399, bættist í flota Bíldudals síðast-
liðinn laugardag, 30. nóvember.
Skipið hét áður Happasæll. Skip-
stjóri er Ársæll Kgilsson. Steinanes
fór á línuveiðar og er væntanlegt í
land í kvöld úr fyrstu veiðiferðinni.
Togarinn Gyllir frá Flateyri
landaði hér á sunnudag rúmum 50
tonnum af fiski þannig að vinnsla
í Fiskvinnslunni er komin í fullan
gang. Skortur hefur verið á hráefni
undanfarnar vikur, en nú eru þar
um 60—70 manns á launaskrá.
Níu minni bátar stunda hér
skelveiðar. Heildarkvótinn í ár er
600 tonn og skiptist hann jafnt
niður. Um síðustu mánaðamót
voru 480 tonn komin á land og
hafa þrír bátar lokið kvóta sínum.
Búist er við að kvótinn endist til
20. desember nk. Einnig hefur
verið tekið á móti 70 tonnum af
skel frá Tálknafirði. 40—45 manns
hafa atvinnu af skelveiðum bæði
á sjó og landi. Skelin er að mestu
unnin fyrir Ameríkumarkað.
Rækjurannsóknir fóru fram á
vegum Hafrannsóknarstofnunar
um miðjan nóvember. Mikil seiða-
gengd reyndist vera á hinum hefð-
bundnu rækjusvæðum. Einnig var
mikið um smárækju þannig að
veiðar voru ekki leyfðar. Svæðin
verða skoðuð aftur í byrjun næsta
árs.
Hannes