Morgunblaðið - 31.05.1961, Blaðsíða 9

Miðvikðdagur 31. maí 1961
MORGVNBLAÐIÐ
9
Hákon konungur og Ólafur krónprins leita til skógár voriS
1940 undan sprengjuárás nazista.
r r
— OSafur konungur
Framh. af- bls. 3.
Marta reyndist Ólafi góð kona
og húsmóðir, sem bjó honum ham
dngjusamt heimili og lifðu þau
með mannvæniegum börnum
hinu innilegasta fjölskyldulífi.
En glaðværð og hamingja fyrir
stíðsánanna stóð ekki lengi á
Skaugum né annars staðar í Ev-
rópu. Skuggi heimsstyrjaldarinn-
ar færðist yfir. Hin friðsama
norska þjóð vonaðist eftir að
geta 'treyst á hlutleysi og vopn-
leysi. En allar þær vonir hrunclu
á einum einasta degi, þegar reið-
larslagið mikla skall yfir.
Barátta Noregs — hans barátta
Þá fyrst reyndi verulega á
manndóm og dug hins myndar-
lega krónprins Noregs. Og hann
brást vissulega ékki. Hann stóð
ótrauður og einbeittur við hlið
Hákoniar föður síns, þegar þær
örlagaríku ákvarðanir voru
tekniar um að snúast til mót-
spyrnu gegn oifbeldinu og ofux-
eflinu og síðar að sigla í út-
legð og halda baráttuni áfram
frá fjarlægri strönd.
Það verður að taka tillit til
þess, að á þessum stundum var
ekki hægt að sækja nein fyrir-
mæli til þjóðþings, sem var sund
urleyst af atvikunum og því var
konungsvaldið miklu þýðingar-
meira og sterkara en annars ger
ist í þingræðislöndum. En það
sem aldrei brást var föðurlands-
ést og ábyrgðartillfinning þeirra
konungsfeðganna. f innilegu
sambandi föður og sonar verður
aldrei aðskilið. hvern þátt hvor
þeirra átti í hinum mikilvægu
ákvörðunum. Auðvitað var Há-
kon konungurinn, hið sterka og
virðulega sameiningartákn þjóð-
arinnar. En sennilegt er að vinn-
®n við framkvæmd ýmissa mála
hafi komið meira á herðar Ólafi
krónprinsi, þvi að hann var enn
í blóma lífsins, en Hákon
faðir hans var tekinn að eldast.
Oscar Torp, einn af kunnustu
stjórnmálaforingjum Norðmanna
lýsti hlutverki Ólafs á stríðsár-
unum svo:
„Barátta Noregs varð einnig
hans harátta. Við sem höfðum
friðarárin átt sæti í ríkisráði höf-
um Isert að meta ábyrgðartil-
finningu krónprinsins, hina
miklu virðingu, sem hann ber
fyrir stjórnarskránni og skarpan
ekilning, sem hann hefur á
vandamálum nútíma lýðræðis.
Þegar styrjöldin brauzt út,
lærðum við einnig að virða
stjórnsemi hans og jafnvægi í
skapi, hið einbeitta hugrekki
hans og líkamlega hreysti“.
Ólafur átti geysimikinn þátt i
að efflia baráttuvilja Norðmanna
á stríðsárunum, treysta trú
þeirra á sigurinn og yfirhöfuð að
skapa þann þrótt og rétta anda,
sem einkenndi svo mjög norsku
þjóðina á þessum árum.
Sigurhátíðin
Það þótti því viðeigandi að
hann yrði í fararbroddi, þegar
norskt herlið steig aftur á land
í Noregi eftir uppgjöf Þjóðverja.
Það var í annað sinn sem norska
þjóðin hyllti krónprins sinn er
hann sigldi skipi sín-u inn á
Akursvíkina í Osló. Sú stund
hinn 13. maí 1945 verður öllum
ógleymanleg, sem þar voru
sitaddir. Allt ætlaði um koll að
keyra, í fagnaðarlátum þegar
Ólafur steig í land klæddur ein-
kennisbúningi norsku víkinga-
sveitanna ,stæltur og Sterklegur
og heilsaði þjóð sinni með her-
mannakveðju.
f ávarpi sínu mælti krónprins-
inn m.a.:
„Norskar konur og karlar,
borgarar í Osló. Það er einkenni
leg tilfinning að standa hér í dag
og sjá ykkur hér umhverfis höfn
inia og vita að ég er aftur kom-
inn meðal ykkar eftir öll þessi
ár. Frá því að við sigldum upp
að nors'ku ströndinni höfum við
fundið, að við vorum veikomin.
Við vissum, að ef við aðeins gerð
um skyld-u okkar gagnvart frels-
inu og okkur sjálfum sem þjóð,
þá myndum við að lokum vinna
bug á enfið'leikiunum".
Andlát konunnar
Norska komungsfjölskyldan var
elskuð og dáð fyrir hina einörðu
baráttu á stríðsárunum. Hún
sneri heim og þjóðin bar hana á
höndum sér. Það vo'ru einnig
gleðidagar, — en þó myndu hin-
ir hamingjusömiu dagar frá
Skaugum aldrei snúa aftur.
Marta krónprinsessa og böm
heninar höfðu dvalizt í Bandarikj-
unum styrjia’ldiarárin en nú sneru
þau heim. En Marta krónprins-
essa var orðin veik og árið 1954,
andaðist ‘hún og skildi eftir skarð
sem aldrei yrði fyllt.
Börnin þrjú hafa vaxið upp og
orðið uppkomið myndarlegt fólk.
En þau hatfa kynnzt því, hve
erfið staða og ábyrgðarmikil það
er að tilheyra konungsfjölskyldu.
Annarsvegar hefur verið löngun-
in til að mega lifa frjálsu lífi
með samborg-urum sínum, hins
vegar skyldan við ríkið og þjóð-
félagið að halda uppi virðingu
konun gss tóls ins.
Allt fyrir Noreg-
Þann 21. september 1957 and-
aðist garnli konungurinin Hákon
sjöundi. Tveim klukkustundum
eftir andlát hans undirritaði
Ólafur konungur eiðstaf að stjórn
arskrá landsins að viðstaddri
norsku ríkisstjórninni. Hann til-
kynnti jafnframt að hann hefði
ákveðið að halda sama kjörorði
og faðir hans: ,,Allt fyrir Noreg“.
Hollustueiður þessi kemur í stað-
inn fyrir krýningu, en norska
Btórþingið hafði ákveðið að af-
nema krýningarathöfnina.
Ólafur konungur getur í dag
horft yfir þjóð sína og það ríkir
velsæld í iandinu, gróskumikið
þjóðlíf með örum framförum.
Fyrir fáeinum dögum stóð hann,
að þessu sinni aleinn, á svölum
konungshallar sinnar í Osló á
þjóðhátíðardaginn 17. maí og
veifaði til mannf jöldans sem kom
til þess að hylla hann og þakka
honum ómetanleg störf í þágu
landsins.
Það er ieikur að s!á með
L Gerð 601
/
Skárabreidd 18 tommur.
Amerísk Briggs &
Stratton
fjórgengisvél, 2 hestöfl.
Þrennskonar hæðarstill-
ing á hnífnum.
Verð kr.- 2636,20
2. Gerð 805
Skárabreidd 19 tommur.
Amerísk Briggs &
Stratton fjórgengisvél
2% hestöfl.
Þrennskonar hæðar-
stilling. Gangstilling
Hraðastilling
á vélinni er í
handfanginu
Verð KK. 3375.35
NORLETT er mest notaða garð-
sláttuvélin á Norðurlöndum vegna
þess hve létt er að slá með henni
grasflötinn.
NARLETT sláttuvélarnar slá alveg upp að húsveggjum og út í kanta þannig að önn-
ur tæki eru óþörf.
NORLETT garðsláttuvélarnar eru oftast fyrirliggjandi hjá einkaumboðsmönnum.
Sparar bæði tíma og erfiði og rakstur eftir vélnia er óþarfur, þar sem hún fínsaxar
grasið og dreifir því jafnt um flötinn. Berið bæði verð og gæði saman við aðrar
vélar og þér komist að raun um að NORLETT er rétta lausnin.
Framleiðendur :
* Jlarsk LettmetaU
Einkaumboðsmenn á íslandi:
^ARNI CESTSSON
UMBOBS OG HE1LDVERZLUN
Vatnsstíg 3 — Sími 17930