Tíminn - 07.04.1962, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og IndriOi
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs
ingastjóri: Egili Bjarnason Ritstjórnarskrifstofur í Edduhúsinu
afgreiðsla. auglýsingar og aðrar skrifstofur i Bankastræti 7
Símar. 18300—18305 Au-*'-'-ingasimi 19523 Afgreiðsluslmi
12323 Áskriftaj-gj kr nnanl. f lausasölu kr. 3 eint
- P. _n Edda h.f. -
Skattar Ingólfs
Fmmvarp rikisstjórnarinnar um lánasjóði bænda hef-
ur hlotið afgreiðslu efri deildar, þar sem það var fyrst
lagt fram, og var til 1. umr. í neðri deild í fjtrradag. Við
umræður um málið í efri deild, fór landbúnaðarráðherra
hinar mestu hrakfarir fyrir þeim Ásgeiri Bjarnasyni,
Gunnari Guðbjartssyni og Páli Þorsteinssyni og hefur ráð-
herrann ekki sízt kvartað undan þeirri ádrepu, sem Ás-
geir veitti honum. Ekki tók þó betra við hjá ráðherran-
um, þegar málið kom til 1. umræðu í neðri- deild. Þar
deildu þeir Ágúst Þorvaldsson, Ingvar Gíslason og Hall-
dór E. Sigurðsson mjög hart á frumvarpið og landbúnað-
arstefnu ríkisstjórnarinnar yfir höfuð. Ráðherrann tók
þann kostinn sem beztur var að svara þessum ádrepum
engu. Það hafði hann lært af umræðunum í efri deild.
í ræðu sinni vék Ágúst sérstaklega að þeirri miklu
skattaaukningu, sem þetta frv. gerir ráð fyrir, að lögð
verði á bændur, bæði með hinum nýja 2% launaskatti og
stórhækkuðum vöxtum frá því, sem var fyrir tíð „við-
reisnarinnar“, en gert er ráð fyrir að útlánsvextir verði
nú 6—6V2% í stað 3—4% áður.
í greinargerð sei 'ylgir frv, er m. a. áætlun um
væntanlegar tekjur sjóðanna næstu 14 árin eða til
1975, miðað við núv. verðlag. Þar er gert ráð fyrir að
tekjur þeirra af 2% launaskattinum muni nema 133
millj. kr. og tekjur af vöxtum 485 millj. kr. Samtals
greiða bændur þannig í sjóðina 618 millj. kr. á 14
árum. Þetta er 300—350 millj. meira en bændur
myndu greiða, ef vextir héldust hinir sömu og fyrir
„viðreisnina" og launaskattur væri ekki lagður á
fremur en þá var.
Það er vitanlega fjarri öllu lagi að ætla bændum að
greiða þessar átórauknu álögur og halda jafnframt uppi
nauðsynlegri fjárfestingu, sem er nú orðin allt að helm-
ingi dýrari en fyrir „viðreisnina". Hinn stóraukni kostn-
aður við allar framkvæmdir gerir það einmitt enn nauð-
synlegra en áður, að vaxtakjörin séu hagstæð og ríkið
tryggi það með framlögum sínum, en að öðru leyti verði
landbúnaðarsjóðum séð fyrir nægilegum hluta af sparifé
þjóðarinnar til ráðstöfunar. Þetta var gert í stjórnartíð
Framsóknarflokksins og þetta er erm hægt að gera, ef
vilji er fyrir hendi.
Það er von að landbúnaðarráðherrann sem í hjarta
sinu mun landbúnaðinum ekki óvinveittur, gefist upp við
að rökraöða þetta mál við andstæðinga sína á Alþingi.
Hann verður hér sem fyrr að vinna það til metorðanna
að beita sér gegn hagsmunum þeirra, sem hann sennilega
viil þó vinna fyrir.
Vissulega er þetta ömurlegt hlutverk og brjóstum-
kennanlegt. Og ekki verður hlutur ráðherrans betri, þegar
vitað er. að hann hefur það fyrir augum, að í blómlegum
sveitum í kjördæmi hans, eru bændur nú að yfirgefa
góðjarðir, sem engir fást til að taka við.
Hólræður og veruleiki
Stjórnarliðið felldi á Alþingi í fyrradag tillögu frá Þór-
arni Þórarinssyni þess efnis, að það skuli tryggt við lög-
skráningu á skip, að hver skipverji hafi verið lif- og
slysatryggður fyrir minnst 200 þús. kr.
Áður hafði stjórnarliðið fellt svipaða tillögu frá Hanni-
bal Valdimarssyni og Geir Gunnarssyni, er þeir höfðu
borið fram sem breytingu á almannatryggingalögunum.
Þessi afstaða stjórnarliðsins samrýmist illa þeim ræð-
um, sem forustumenn þess flytja á sjómannadaginn eða
við svipuð tækifæri. Það sannast hér, að sitthvað eru
hólræður og veruleiki.
Birni Guðmundssyni þökkuð
forstjórn Ábnrðarsölu ríkisins
Ummæli úr nokkrum bréfum
sem honum hafa borizt
Skærustu
Blaðamaður frá Tímanum
átti samtal við Björn Guð-
mundsson og fékk hjá hon-
um útdrátt úr nokkrum
bréfum, sem honum höfðu
borizt. Hann bað blaðið að
færa öllum viðskiptavinum
Áburðarsölu ríkisins undir
hans stjórn, beztu þakkir
fyrir sérstaklega ánægjuleg
viðskipti og samstarf, gagn-
kvæmt traust, velvilja og
vinsemd, sem seint mun
gleymast.
Einnig bað hann fyrir einlæg-
ar þakkir til allra, sem hefðu
sýnt honum margháttaða vin-
semd og traust, síðan breyting
var ráðin á Áburðarsölunni, sem
komið hefur fram í viðtölum
með bréfum og í samþykktum á
fjölmennum bændafundum og í
búnaðarfélögum og nú síðast á
Búnaðarþingi.
Hér fara á eftir nokkur um-
mæli úr bréfum til Björns Guð
mundssonar, eftir að ráðið var,
að hann léti af störfum sem
framkv.stjóri Áburðarsölu rikis-
ins, en honum var tilkynnt með
eins dags fyrirvara í okt.mán-
aðarlok 1961, að Áburðarverk-
smiðjunni h.f. væri falið að
reka Áburðarsölu ríkisins frá og
með 1. nóv. 1961:
BJÖRN GUÐMUNDSSON
ánægju minni fyrir alveg sér-
staklega góða þjónustu á undan-
gengnum árum, og hef ég per-
sónulega gildar ástæður til að
þakka þér fyrir góðan skilning
á högum okkar og ánægjulegt
samstarf... mér er vel ljóst að
betra getur það aldrei orðið með
þessari ofstækisfullu ráðagerð.
Hafðu kæra þökk okkar allra.“
í sumar veröur danska garð-
yrkjufélagið 75 ára og hyggst í til-
efni af afmæli sínu halda norræna
blómasýningu í Forum í Kaup-
mannahöfn. íslenzkum blómafram-
leiðendum hefur verið boðið að
taka þátt í þessari sýningu, en
kostnaður við hana verður mjög
mikill. Talað hefur verið um 20
þúsund krónur fyrir hvem þátttak
anda. Þrátt fyrir það munu blóma
framleiðendur hér hafa mikinn á-
huga fyrir að taka þátt í sýning-
unni, og munu reyna að verða sér
úti um nauðsynlegt fé til þess.
Á sama ári verður síðan hald-
in geysimikil blómasýning í Pflan
ten und Blumen í Hamborg, og er
blómaframleiðendum úr öllum
löndum heims boðin þátttaka í
henni. íslendingar munu einnig
hafa áhuga fyrir að taka því boði,
en enn er óvíst hvort það verður
hægt, fjárhagsins vegna. Vitað er
þó, að litir blóma ræktaðra a ís-
landi, eru skærari og fegurri en
víðast annars staðar, og íslenzk
blóm vekja hvarvetna erlendis at-
hygli og aðdáun.
Nóbelsskáld
i nyju Bjosi
Kaupfélagsstjóri á Suður-
landi segir í jan. 1962:
„Þegar viðskipti við traust og
góð fyrirtæki. sem numið hafa
milljónum okkar á milli, er allt
í einu horfið. er eins og gamall
og góður starfsmaður sé allt í
einu frá manni tekinn.
Við viljum taka alveg sérstak-
lega fram, að okkur finnst hér
mjög ómaklega að farið....
Langt og traust samstarf um
Iiðin ár, viljum við alveg sér-
staklega þakka.“
Kaupfélagsstjóri í stóru hér-
aði norðanlands, í des. 1961:
„Vér viljum ekki láta hjá líða
— á þessum tímamótum — að
þakka yður, hr. forstjóri, mjög
ánægjulegt og gott samstarf um
langt árabil. Minnumst vér með
miklu þakklæti margrar fyrir-
greiðslu og lipurðar frá yðar
hendi, sem vér þökkum alveg
sérstaklega nú, þegar þér hverf-
ið frá því starfi. sem þér hafið
innt af höndum með frábærri
samvizkusemi og dugnaði.“
Annar kaupfélagsstjóri
norðanlands, í des. 1961:
„Þótt ég, og mér er óhætt að
fullyrða, allir bændur og aðrir.
sem notað hafa tilbúinn áburð.
séum algjörlega á móti þeirri
ráðagerð ríkisstjórnarinnar, að
leggja niður Áburðarsölu ríkis-
ins, verða allir aðilar að bíta
í það súra epli. En ég vil nota
í þetta tækifæri til að lýsa yfir
Kaupfélagsstjóri vestanlands,
í jan. 1962:
„Samskipti mín við Áburðar-
söluna undir þinni stjórn, hafa
verið þannig, að ég hygg að á
betra verði ekki kosið. ... Þér
persónulega þakka ég ágætt sam
starf, góða kynningu og marg-
háttaða fyrirgreið-lu fyrr og síð
ar, þakka þína traustu vináttu
og ábyggilegheit í öUu. ,
Búnaðarfélagsformaður
á Suðurlandi, í des. 1962:
„Þegar ég lít til baka yfir lið-
in ár, vil ég færa þér mínar
beztu og innilegustu þakkir fyr-
ir samskiptin. Þó að þetta séu
mínar persónulegu þakkir til
þín, þá veit ég að sami andi rík
ir almennt meðal bænda hér í
sveit.
Hafðu vinur handtak mitt
hugur fylgir máli.
Því traust var jafnan tillag þitt
og trúmennskan úr stáli.“
Búnaðarfél.formaður
á S.-Vesturlandi í jan. 1962
(ágætur Sjálfstæðisfl.maður):
„Eg flyt þér þakkir frá okkur
öllum í búnaðarfélaginu, sem um
mörg ár höfum notið þinnar
góðu og miklu fyrirgreiðslu,
bæði hjá GR og enn lengur hjá
Áburðarsölu ríkisins, og svo
sannarlega erum við allir hér
óánægðir með þá ráðstöfun á
Áburðarsölunni, sem orðin er,
og svo er um allt land það ég
til veit og hef sannar fregnir
af.“
Undir eins og ég frétti um út-
gáfu rits þessa, flýtti ég mér að ná
í eitt eintak. Þessu olli annars
vegar nafn höfundarins Kunnátta
hans í meðferð efnis, - ’errar teg-
undar sem er, hefur enn þá
brugðizt mér. Hin áste var efn-
ið, sem ritið fjallar uu. — Nýju
ljósi varpað yfir Nóbelskáld —
vitaskuld okkar Nóbelskáld. Það
hlaut að vera vert þess að eyða
tíma í að lesa það.
Ég varð ekk' fyrir vonbrigðum.
Það er langt síðan ég hef lesið
nokkuð, sem heldur manni jafn vel
við efnið. Hinn þróttmikli og
breytilegi stíll ber lesandann með
sér, og rökþunginn er ósvikinn,
þegar höfundurinn er að ræða um
þakkarskuldina, sem íslenzka þjóð-
in standi í við Halldór Laxness. Eg
hef ekki vitað fyrr að séra Pétur
væri svona fimur að beita háði
Hann gerir það svo sjaldan í ritum
sínum.
Séra Pétur tekur i þessu riti sínu
ekki bara Halldór Laxne^s til bæna
heldur -einnig almen’ niðurrifs
stefnu nútímans bæði ikmennt-
um og listum. er ha telur svo
háskavænlega, einkun vrir æsk-
una. Allir foreldrar og aðrir. sem
starfa að uppeldi barna og ung-
linga, ættu að lesa þetta rit.
Ritið á líka áreiðanlega erindi til
ungra íslenzkra rithöfunda og
listamanna. Það er ýmislegt í því.
sem þeir myndu hafa gott af að
hugleiða.
Brýnast erindi á ritið þó til Hall-
dórs Laxness Meðal annars hefur
það að geyma ráðleggingu. sem
hann gerði sennilega rétt í að
skrifa á bak við eyrað
Það þarf enginn að óttast að hann
sofni yfir ritinu Allra sízt mun
Halldór Laxness þurfa að óttast
það. Gunnar Jónsson.
^TWINN, Taugardaghin 7. apríl 1968
7