Tíminn - 07.04.1962, Blaðsíða 2

LEIÐINL
UM LÍFSLEIÐA
þá trúlega á íslenzku kallast
„Lífsleiði." Carl Johan Elm-
quist skrifar eftirfarandi ritdóm
um bó'kina í Politiken:
Þegar skrifag er um skemmti-
legt efni, er afsakanlegt, þó að
rithöfundur leyfi sér einstöku
sinnum að vera Iítið eitt þurr
og leiðinlegur. En hafi hann
valig sér leiðinlegt efni, er hann
beinlinis skyldugur til að skrifa
skemmtilega. Einmitt þannig
gæti ég imyndað mér, að Mora-
via hafi ályktað, þegar hann
stakk pappírsörk í ritvélina og
byrjaði á skáldsögu sinni, „La
Noia“, sem á donsku hefur ver-
ið nefnd „Lífsleiði".
Efni sögunnar er áreiðanlega
það leiðinlegasta, sem hægt er
að hugsa sér, nefnilega leiðinn
sjálfur, hinn hreinræktaði, þrá-
láti leiði, sem telst til sálrænna
sjúkdóma. Þess vegna hefur rit
höfundur talið nauðsynlegt að
krydda réttinn ærlega, og í
kokkabók Moravia finnst aðeins
ein tegund af kryddi, nefnilega
kynlífsmyndir, sem svo oft hafa
sýnt, hvert aðdráttarafl þær
hafa fyrir almenning.
Aðalpersónan í skáldsögunni,
Dino, býr í listamannagötunni
Via Margutta í Róm, þar sem
(Framhald a 15 síðu >
rnirnm
Grófst undir
flugvélabraki
Alberto Moravia
Margir kannast við ítalska
rithöfundinn Alberto Mora-
via, því að hann hefur verið
nokkuð umdeildur fyrir rit-
störf sín. Ekki hefur margt
verka hans birzt í íslenzkri
þýðingu, og er þeim, er þetta
ritar, ekki kunnugt um önn-
ur verk en „Dóttir Rómar"
og „Hjónaband". Síðar
nefnda skáldsagan birtist
serh framhaldssaga í Mbl.
Nýlega var þýdd á dönsku
eftir Moravia skáldsagan „La
Noia“, sem á dönsku hefur hlot
ið heitið „Livslede“ og mundi
Fyrsta sólarhringinn eftir
að litla stúlkan var flutt á St.
Bernard General Hospital
fyrir utan New Orleans, bylti
hún sér friðlaust fram og
aftur í rúminu sínu og hróp-
aði í sífellu: — Ég sé hana
koma! Ég sé hana koma!
Næstu ellefu sólarhringana
lá hún þögul, næstum hreyf-
ingarlaus, milli hvítra rekkju-
voðanna.
Það, sem hin 7 ára gamla Jan-
ice Levror\ hafði „séð koma“,
var C-119 flugvél, feiknstórt fer
líki með 109 feta stórt vænghaf.
Þag var 10. marz sl„ rétt eftir
flugtak vélarinnar frá flugstöð-
inni í Alvin Callender Field, að
flugmaðurinn og fimm I manna
áhöfn neyddist til að yfirgefa
TÍMANUM hefur borizt eftirfar.
andi bréf frá S. G.:
Eift er það, sem vekur dálitla
athygli umfram venju. Það er
hversu oft heyrist flutt í útvarpi
fréttlr um sparif járaukningu f bönk
um landsins, sér í lagi Seðlabank-
anum.
Það er gott og blessað, að . i-
menningi gefist kostur á að fylgj-
ast með, hvað gerlst í opinberum
málum, og ekki að lasta, ef hægt
er að spara, sé það hægt að skað-
lausu.
En þetta kallar bara á meiri
fréttlr. — Það þarf að skýra frá,
hvers vegna þetta er hægt, og
hvort þetta fær staðist, án þess að
valda tjóni, á einn eða annan hátt,
sé það, er fyrst hæg't að kalla það
forsvaranlega meðferð á sparifé.
Vlð verðum að vlta, hvernig fjár-
ins er aflað, á hvern hátt.
Það verður að sanna okkur það,
að öllu sé þannig fyrir komið, að
fullt réttlæti riki um skiptingu þjóð
arteknanna, jafnframt því, að byrð-
arnar komi réttlátlega niður á
landsfólklð.
Það er því full nauðsyn á, 'ð
birta almenningi áfram á hlutlaus-
an hátt, hvað gerlst með þjóð okk-
ar.
Einhllða frétt sem þessl, minnir
ónettanlega á bóndann, sem fór
jörð af jörð, á meðan stætt var, án
þess að verja þar nokkru til fram-
kvæmda og endaði svo i borginni
með nokkrar krónur, eða þá sög-
una gömlu, er bóndinn sýndi ná-
granna sínum hálffullar hlöður, að
loknum vetrl. — Sýna muntu mér
einnig bú og fénað, kvað nágrann-
inn, en þá kvað við annan tón, því
að fólk var illa haldið — og fénað-
ur gekk illa fram og féll að nokkru.
Sem betur fer, þýðir ekki að
ætla að slá rykl í augu fólks með
svona. Það er yflrleitt of hyggið til
þess að leggja algeran trúnað á
skrumið — þó þess sé vænzt.
Það vita allir, að það er blátt á-
fram enginn vandi, að fylla bank-
ana af fé, með aðgerðum núver-
andi stjórnarvalda, aldrei hefur ver
ið kafað dýpra í vasa almennings
og börnin ekki undanskilin, þrátt
fyrir góðæri og hin mestu afla-
brögð, sem um getur í sögu þjóðar.
innar, og sem einhvern tíma hefði
dregið úr dýrtíð, þótt ekki verði
þess vart nú.
Það var vissulega öfugþróun, þeg
ar hafin var ránsférðin í peninga-
málunum af núverandi einvalds-
stjórn,
Víða úti á landsbyggðinni vant-
aði peningastofnanir — sparlsjóði
—. Það er erfltt og kostnaðarsamt
fyrlr þá, sem reka þurfa peninga-
viðskiptl, að þurfa að leita til
banka langt í burtu, sem af hlýzt
vaxtatap o. fl. fyrir utan það, að
mörg krónan fer í súginn hjá yngra
fólki, sem oft myndi frekar hafna
þar, en ekki þýðir að brjóta upp á
sliku nú, allir vissu hvernig gekk,
að fá útibú Búnaðarbankans að Eg-
ilsstöðum, jafn sjálfsagt og það var.
Hér hafa ekki verið settar fram
neinar tölur, nægir þar að vísa tll
hinna glöggu og óhröktu talna þing
manna Framsóknarflokksins á Al-
þingi og þá ekkl siður merkra
skrlfa, elns og Hermóðs Guðmunds-
sonar, sem talar hreinskilnLlega
til flokksbræðra sinna um mál
bændanna af eigin reynslu — tel-
ur að mig minnir, að þeir ættu ekki
síður að geta sinnt málefnum
þeirra en Framsóknarfl., sem
hefði þótzt flokkur bændanna —
hef ekki greln Hermóðs fyrir mér.
en minnir andinn vera þessi.
\
En svb raunalegt er það nú samt,
að ekki er sýnllegt, að bændur
eigi fulltrúa hjá núverandi stjórnar
flokkum, hins vegar sátu þar áður
fyrr nokkrir bændur — sem stungu
við fótum, þá mikið lá vlð, en því
er loklð. Þjóðina vantar dugandi
menn með næga reynslu inn á Al-
þingi íslendinga, menn, sem þekkja
hvað það er að vinna. Stofnmenn
núverandi stjórnarflokka þyrftu að
hverfa að einhverju öðru starfi,
við þeirra hæfi og yrði þá sjálf-
sagt að gefa þeim eftir Jónas Har.
alds, því að forskriftarlausir mættu
þeir ekki verða. — S. G.
véliua, sem hrapaði til jarðar
á landareign Levron-fjölskyld-
unnar í Kenilworth. Janice
fannst í garðinum, meðvitundar
laus, djúpt grafin undir brotum
úr flugvélinni og húsinu.
Faðir hennar, móðir og tveir
bræður fundust látin í brakinu.
Fyrir um það bil tveim vikum
fór Janice fyrst að koma til með
vitundar. Taugasérfræðingurinn,
sem m.a. annaðist hana, til-
kynnti, að hún mundi ná sér
að fullu eftir skemmd þá, sem
varð á heila hennar við slysið.
Smám saman vann Janice
litla hylli allra á sjúkrahúsinu
meg framkomu sinni, hugrekki
og dugnaði. Henni var leyft að
borða ís og sætindi, jafnvel áð-
ur en kjálkabrot hennar var
gróið, og hún var farin að fara
á stofugang meg læknunum.
Hún var að vísu ekki orðin
fullfær um að bera sig um, gat
þó gengið ögn um í herberginu
og hjólað um í hjólastól. Hún
var jafnvel farin að taka því með
gleði, þegar hún fékk kort frá
fólki, sem vildi gleðja hana og
sendi henni brúður og alls kon-
ar leikföng, sem næstum fylltu
sjúkraherbergið.
— Við spiOum þessari indælu
litlu stúlku, sagði ein hjúkrun-
arkonan, en það er ómögulegt
annað en gera allt fyrir hana.
í síðuste viku var Janice litla
flutt á Mercy Hospital í New
Orleans. Hvers vegna? Af því
að hættan var orðin of mikil á
því að fólkig í nágrenninu, sem
kom að heimsækja hana, segði
henni frá því, að foreldrar henn
ar og bræður hefðu dáið.
Því að nú er það vandamálið,
sem læknarnir eiga við að etja,
hvenær og hvernig eigi að segja
Janice frá því. Hún veit það
ekki enn, að öll fjölskylda henn
ar dó þegar í stað. Læknar telja,
að í undirmeðvitund hennar
leynist vitneskja um það, en
náttúran hafi augljóslega læst
minnið úti fyrir meðvitund henn
ar.
Þegar Janice verður útskrifuð
af sjúkrahúsinu, fer hún til
frænda síns í Lafayette, og áð-
ur en það gerist, verður að segja
henni allan sannleikann. Það
ömurlega, en nauðsynlega verk-
efni, mun falla í skaut nunnu
einnar, sem kenndi henni á
fyrstu skólaárum hennar.
Þrjár vinnusltHHKr
fyrir Bjarna
Einstaklingar, félög, þjótSr
og samfélög þjóða berjast fyrir
almennum mannréttiiídum og
mannsæmandi lífi fólks. Þótt
orðin séu teygjanleg félast í
þeiin fyrirheit um málfreísi, rit
frelsi, kosningarétt og einka-
rétt, enn fremur nægilega
fæðu, fatnað og sæmilega við-
unandi Iiúsnæði. En allt byggist
þetta á arðbærri vinnu. Með
hjálp vísinda, vélaafls, skipu-
Iagningar og félagslegra fram-
fara hefur tekizt að stytta vinnu
tímann til muna, jafnhliða því
að hækka launin svo mjög, að
fólk getur notið menntunar,
heilbrigðs lífs, skemmtana og
jafnframt unnið að sérstökum
hugðarefnum f tómstundum, á-
samt því að vinpa fyrir daglegu
brauði.
Stóðumsi þá sam-
jöfnuð
Á okkar landi var 8 stunda
vinnudagur lagður til grundvall
ar í samningum um kaup og
kjör fyrir mörgum árum. Átta
stunda vinnudagur nægði fólki
til álíka lífskjara hér á landi og
í nágrannalöndunum þegar Iífs-
kjörin voru bezt, frá 1956—59.
Bjarni er góður þegar
hann vandar sig
Bjarni Benediktsson gladdi
landslýð með því um áramót-
in, að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði fegins hendi gripið þá til-
lögu Alþýðubandalagsins að
gera 8 stunda vinnu á dag nægi
lega til mannsæmandi lífs á ís-
landi. íhaldið greip tillöguna
ekki aðeins fegins hendi, hcldur
líka „bróðurhendi" frá stjómar
andstöðunni. Svona var Bjami
góður um áramótin. Og svona
getur hann talað göfugmann-
lega þegar hann vandar sig.
En ef við lítum á verkin hans
Bjarna og félaga hans (Alþýðu-
flokkurinn auðvitað meðtalinn,
bæði í orðum og gjörðum) —
hverfa áramótagæði Bjarna og
göfugmennskan dvín.
Það er Bjarni Benediktsson
og flokksbræður hans, sem
hafa í raun og sannleika afnum
ið 8 stunda vinnudag á íslandi,
rænt fólkið þeim miklu mann-
réttindum og sæmilegu lífs-
kjörum, sem fólst í 8 stunda
vinnudeginum. Enginn getur
lifað af 8 stunda vinnu á dag
síðan „viðreisnin" tók að verka.
Lítum nánar á þetta og látum
Hagstofu íslands tala. Hún
segir:
En svona er þetta
Meðalfjölskyldan þarf, sam-
kvæmt vísitölu framfærslukostn
aðar, í janúar 1962, kr. 76.521,74
árslaun til að mæta nauðsynlcj
ustu útgjöldum, auk fjölskyldu-
bóta. En verkamannslaunin eru
á ári um 54.500,00 krónur. —
miðað við 8 stunda vinnu alla
virka daga. Verkamanninn vant
ar því um 22 þúsund krónur
á ári.
Það Iætur nærri að verkamað
urinn þurfi að vinna 3 klukku-
stundir og 12 mínútum betur
dag hvern, umfram sína venju
legu 8 tíma, til að bæta sér
upp lífskjaraskerðinguna af
völdum „viðreisnarinnar“, mið-
að við sama kaup fyrir hverja
vinnustund.
Yfirstjórn í kjörklefa
Þannig launar Bjarni Ben. og
íhaldið fólkinu fyrir atkvæðin
í síðustu kosningum. Og á þenu
an hátt gjalda menn fyrir þá
yfirsjón í kjörklefanum, að of
(Framhald á 15 síðu).
2
TÍMINN, laugardaginn 7. aprfl 1962