Tíminn - 01.09.1982, Blaðsíða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1982
Wtiifmi®
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvœmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur V. Ólafsson. Fréttastjórl: Kristinn Hallgrímsson. Umsjónarmaður Helgar-
Tímans: lllugi Jökulsson. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrlk Indriðason, Heiður Helgadóttirjngólfur Hannes-
- son (fþróttir), Jónas Guðmundsson, Kristín Leifsdóttir, Sigurjón Valdimarsson,
Skafti Jónsson, Svala Jónsdóttir. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elín Ellertsdóttir. Ari
Jóhannesson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristin Þorbjarnardóttir, María Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavík. Sími: 86300.
Auglýsingasími: 18300. Kvöldsímar: 86387 og 86392.
Verð í lausasölu 8.00, en 10.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 120.00.
Setning: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Markmið efna-
hagsaðgerðanna
■ Síðastliðinn laugardag birtist hér í blaðinu grein
eftir Tómas Árnason viðskiptaráðherra, þar sem hann
rakti aðdraganda og tilgang efnahagsaðgerðanna, sem
felast í bráðabirgðalögunum.
Tómas Árnason rakti það m.a., að strax 21. júlí
hefði Framsóknarflokkurinn gengið frá efnahagstillög-
um sínum og lagt þær fram í ríkisstjórninni.
Meginmarkmið þeirra hefði verið að tryggja næga
atvinnu, örva framleiðslu og draga úr viðskiptahalla,
jafnhliða því, sem unnið yrði að hjöðnun verðbólgunn-
ar.
í grein Tómasar Árnasonar sagði síðan:
„Það liggur fyrir, að án aðgerða myndi verðbólga í
landinu verða allt að 80% innan nokkurra mánaða.
Enginn ábyrgur aðili getur horft á þetta aðgerðalaus.
Þetta viðurkenna allir í einrúmi, en margir foringjar
hinna ýmsu þrýstihópa setja fram hin hörðustu
mótmæli opinberlega.
Að mati okkar framsóknarmanna voru eftirtalin
atriði í aðgerðum ríkisstjórnarinnar þýðingarmest:
1) Gengislækkun til að bæta stöðu útflutningsat-
vinnuvega og draga úr viðskiptahalla.
2) Skerðing verðbóta á laun til þess að draga úr
víxlgangi verðlags og launa og forða allt að 80%
verðbólgu og þar með algerri upplausn og
atvinnuleysi.
3) Að verja lægstu laun eins og unnt er fyrir þeim
samdrætti, sem orðið hefur í þjóðartekjum.
4) Að undangengnum frekari viðræðum við aðila
vinnumarkaðarins, verði tekið upp nýtt viðmiðunar-
kerfi fyrir laun, með hliðsjón af hugmyndum
viðræðunefndar um vísitölumál, þannig að verðbætur
á laun verði greiddar samkvæmt nýju viðmiðunarkerfi
eftir 1. desember 1982.
5) Að hægja á fjárfestingu í landinu og auka sparnað
hjá ríkinu.
6) Að halda uppi aðhaldsstefnu í peningamálum,
fjármálum ríkisins og gengismálum.
Ég tel raunar, að þýðingarmesta atriðið í hinu
pólitíska samkomulagi felist í væntanlegum breyting-
um á vísitölukerfinu. Þar er komið að kjarna málsins,
þegar til lengri tíma er litið. Nýja viðmiðunarkerfið
mun draga úr verðbólgunni á næsta ári og því stefnt
til réttrar áttar í efnahagsmálum. Ég vona, að Alþingi
samþykki þessa breytingu á vísitölukerfinu.
Það er blekking, að núverandi vísitölukerfi tryggi
hag launafólks. Af augljósum ástæðum bitnar það
mest á launalægsta fólkinu. Það veldur verðbólgu, sem
kemur harðast niður á þeim, sem búa við minnst efni.
Hinir fá miklu meiri verðbætur og geta fleytt sér
áfram.“
, Um þátt stjórnarandstöðunnar sagði Tómas
Árnason m.a.:
„Allir viðurkenna, að ríkisvaldið varð að grípa í
taumána til að forða þjóðarvoða. En það er hart,
þegar stjórnarandstaðan tekur undir gagnrýnissöng
allra þrýstihópa, en hefur engar tillögur fram að færa.
Eða hverjar eru þær?“
Grein sinni lauk Tómas Árnason með þessum
orðum:
„Þegar staða þjóðarinnar í heild er metin, kemur á
daginn, að lífskjör á íslandi eru meðal þeirra beztu í
veröldinni.
Það er því mikið í húfi að missa ekki tökin á
efnahags- og atvinnumálum, þótt menn þurfi að herða
svolítið mittisólina um sinn.“ j>.I».
á vettvangi dagsins
Gísli Kristjánsson:
Eftirtekja
og hagfrædi
Fóðurgildi og verðgildi heyjanna
■ í grein minni „Fóður til vetrarforða
haustið 1981,“ sem Tíminn birti 29. maí
s.l, stóð meðal annars:
„íslenskum bændum er um annað sýnna
en að skoða eigin búskap í ljósi
hagfræðilegra staðreynda, að því er
snertir samskipti innan búsins. Mildu
oftar er rætt um þau atriði er varða
samskipti útávið, kjötverð og mjólkur-
verð og svo vissa útgjaldaliði aðfenginna
rekstrarpósta.“
Þessi orð voru tengd þeim atriðum,
sem til meðferðar voru viðvíkjandi
eftirtekju bænda frá sumrinu 1981 og
nýtingu hennar sem vetrarforða frá
hausti 1981 til vors 1982.
Um áraröð hefur Búreikningastofan
reiknað framleiðslukostnað heys frá ári
til árs og byggt á búreikningum bænda,
sem þá færa. Niðurstöður frá hverju ári
birtast ekki fyrr en árið eftir að heyjanna
er aflað. Hins vegar hafa forstöðumenn
stofunnar ályktað út frá fengnum
staðreyndum hverju sinni, hver muni
vera hækkun framleiðslukostnaðar frá
fyrra ári og nú er það spurningin um hve
mikla hækkun sé að ræða frá í fyrra
sumar. Ályktanir um þetta efni geta
sjálfsagt ekki verið nákvæmnisatriði, en
leiðbeinandi eru þær, sérlega fyrir þá, er
selja og kaupa hey að sumri eða hausti.
Þegar um ræðir tölur í þessu sambandi
ber að minnast þess, að til grundvaliar
er lagt meðalhey, sem telst 2 kg í hverri
fóðureiningu, þurrhey með 85% þurr-
efni. Grundvallaratriðið hér hlýtur svo
að vera raungildi samkvæmt framleiðslu-
kostnaði og miðað við að heyið sé komið
í hlöðu. f samanburði við annað fóður
er svo gjarnan miðað við fóðurblöndur
og markaðsverð þeirra á verslunarstað.
í heyverslunarmálum er allt of sjaldan
miðað við næringargildi umrædds fóðurs
en jafnan verið talað um kílóverð. Hér
er þó atriði, sem miklu máli skiptir því
að næringargildi heys er afar breytilegt,
menningarmái
Frönsk sýning
í Listasaf ni alþýðu
Listasafn alþýðu
Menningardeild franska
sendiráðsins:
Ljósmyndir:
Denise Colomb.
55 myndir.-
Aukinheldur grafík
eftir fræga menn og
franskar bækur.
Opið á venjulegum tímum.
Menningarviðleitni
Mjög misjafnt er það, hversu mikið
erlend sendiráð vinna að menningarmál-
um á fslandi. Þó hefur mér ávallt fundist
að Frakkar rækju hér mikið menningar-
starf, bæði fyrir frönskumælandi fólk og
eins fyrir aðra.
Og nú löngu eftir að franskir duggarar
hættu að fara með lóðir á fslandsmið,
heldur franska sendiráðið áfram mikilli
starfsemi á íslandi, og núna síðast er það
með sýningu á ljósmyndum Denise
Colomb, en hún hefur það að sérgrein
að mynda frægt fólk.
Ekki má þó skilja það sem svo, að
önnur erlend ríki stundi ekki menningar-
starf hér á vegum sendisveita sinna.
Rússar hafa verið hér með fangadansa,
þar sem sovétlýðveldi eins og -Eystra-
saltslöndin heita nú, dansa sína þjáningu
og þeir gefa út blað. Bandaríkjamenn
reka hér mikla menningarmiðstöð og
svo mætti lengi telja. En hvað um það.
Franska menningarstarfið hefur ávallt
verið án áreitni, franskt og alþjóðlegt í
senn.
Myndir Denise Colomb
f sýningarskrá er hinum fræga ljós-
myndara lýst á þessa leið:
„Árið 1948 hófst ljósmyndaferill
Denise Colomb. í fyrstu tók hún aðeins
fjölskyldumyndir jafnframt sem hún
æfði sig í myrkraherberginu. Hún reyndi
fyrir sér og kynntist möguleikum
tjáningarmiðilsins.
Nokkru seinna sá skáldið Antonin
Artaud myndir hennar og í hrifningu
settist hann framart við myndavélina.
Sjálf segir hún að „þjáningarfullt“ andlit
hans hafi afmáð alla feimni og reynslu-
leysi: Kynni hennar af skáldinu voru af
drifarík því andlitsmynd af honum var í
raun kveikja að umfangsmikilli leit:
„Andlitsmyndum af listamönnum “.
í þessum Ijósmyndum reynir Denise
Colomb að höndla „falinn sannleika“
sem er í senn listamaðurinn og verk
hans. En hvemig er hægt að nálgast
þennan sannleika? Hvar er hann að
finna? Er það í augum listamannsins,
spegli sálarinnar? í alvarlegu brosi hans?
Eða í viðmótinu einu? Því eins og hún
segir sjálf þá er túlkun og tjáning
ljósmyndarans ekki „uppfinning" í
eiginlegri merkingu heldur umfram allt
ákveðið val, sem getur allt eins verið
leiftursýn augnabliksins.
í sjálfu sér er ekkert athugavert við
að finna einhvem „falinn sannleika" á
myndum af fólki. Myndlistarmenn telja
margir það ekki nægja, að portret sé
þannig, að þekkja megi fyrirmyndina.
Aðrir hafa svo áhuga á því að myndin
verði málverk. Fyrst og fremst. Og svo
em það hinir, sem sýna vilja innri gerð
mannsins í málverkinu, eða myndinni
líka
Það væri naumast heiðarlegt að draga
það í efa, svona í eitt skipti fyrir öll, að
þetta sé hægt. En með það í huga, að
oft þekkja menn sig ekki einu sinni
sjálfir, væri ef til vill betra að taka
röntgenmyndir af fólki, til að fara inn í
það í bókstaflegum skilningi, en að
reyna að ná innri gerð mannsins, eins og
það birtist á einum tíundahluta, eða
hundraðshluta úr sekúndu í filmu í
myndavél.
Nú kann að vera, að sá sem þetta ritar,
sé alls ekki dómbær á þetta innra starf