Íslendingaþættir Tímans - 14.02.1981, Blaðsíða 4

100 ára minning
Ragnheiður t>orsteinsdóttir
Og
Þorkell Guðmundsson
Síöast liöiö haust voru liðin hundraö ár
frá fæöingu foreldra minna. Það hefir
leitaö nokkuð á mig sföan, aö minnast
þeirra á einhvern hátt, þótt úr fram-
kvæmdum hafi ekki oröið fyrr. Nú hefur
mér komiö til hugar aö birta kvæöi, er
varö til veturinn 1974. Fyrstu hendingar
þess komu er ég ök einn skammdegis-
morgun til Reykjavíkur. Ég var ein á ferö
og hugurinn leitaöi heimaslóöanna, eins
og svo oft áöur. Þetta kvæöi lýsir viðhorfi
mfnu til æskustöövanna, foreldra minna
og aldurhniginnar ömmu, og finnst mér
því vera viö hæfi aö þaö komi hér. Amma,
sú er ég minnist á, hét Kristin Petrína
Pétursdóttir. Hún andaöist þegar ég var
nálægt fermingaraldri.
Móöir min var fædd 13. nóv. 1880,1 Salt-
vík á Kjalarnesi og ólst upp þar á nesinu,
víðar en á einum staö. Hennar móðir var
kvæms trausts og vináttu, er var fölskva-
laus allt til hinstustunda. Slíkt lán er. ekki
allra. Þeim fæddust 5 börn, af þeim dóu 2
synir í fæðingu. Þau er upp komust voru
Lilja, búsett f Kalifornfu og á 2 börn. Gyöa
er haldiöhefir hús meö foreldrum sínum
alla tfö og Jóhann Mosdal vélstjóri bú-
settur vestanhafs og á hann 2 börn. Auk
þess ólu þau upp Jóhönnu Sumarliða-
dóttur, bróöurdóttur Salomons frá frum-
bernsku ti 1 fulloröins ára og er hún búandi
hér í Reykjavik og á 3 dætur. Valborg
Guömundsdóttir, Bolungavfk dvaMist á
heimili Salomons og Ingibjargar um ára-
bil.
Heimili þeirra stóð fyrst í Mosdal
önundarfiröi, siðan um 15 ára bil á Isa-
firði og frá árinu 1945 hér I Reykjavík.
Hér byggöu þau einbýlishús viö Skipa-
sund 61 og stóö heimili þeirra þar alla tíð.
Ingibjörg bjó manni sinum ákaflega fag-
urt og vistlegt heimili. Það einkendist af
bindindissemi, kærleika og’einlægri trú.
SUk heimili eru hornsteinar samfélagsins.
Enda kunni Salomon aö meta þaö og
viröa. Heimiliö var honumm helgidómur,
hvfldarstaöur og athvarf er þau hjónin
byggöu sameiginlega upp og mótuðu. öll
4
Eli'n Elfsdóttir og faðir Þorsteinn
Kaprasfusson, ættaður úr Lundareykja-
dal.
Ragnheiöur lézt á sjúkrahúsi Kefla-
vikur, þ. 26. nóv. 1955. Um hana segir
Hallgrimur tengdasonur hennar, eigin-
maður minn, f minningaroröum: „Ragn-
heiöur var frfð kona og glæsileg. Hún var
prýöisvel gefin, unni ljóðum og sönglist,
enda haföi hún sjálf fagra rödd og söng
tiöum við ströf sfn.
Ragnheiöur var mikilhæf húsmóðir,
framúrskarandi þrifin og reglusöm.
Henni var tamt að skipuleggja störf sfn
þannig, aö allt virtist eins og gerast af
sjálfu sér, og þótti þvi öllum gott aö vinna
undir hennar stjórn. Hún var glaölynd
kona og skemmtileg, en hógvær og skap-
stillt, enda leiö öllum vel f návist hennar.
Þau hjónin, Ragnheiður og Þorkell,
börnin fengu gott veganesti og mótaöi það
lff þeirra, enda öll gegnir borgarar og
nýtir.
Ekki fór hjá þvf, aö sjá hvar var
leyndardómur hamingju heimilislffs
Salomons og Ingibjargar. Var það hin
hreina og barnslega trú þeirra á Drottin
er mótaði líf þeirra.háttu og breytni. Það
var þessi blessaða barnatrú á Drottin
Jesúm Krist, er var veganesti þeirra frá
kristnum foreldrum. Stuttu eftir komu
þeirra hingaö til Reykjavikur gengu þau
bæöi f Filadelffusöfnuöinn og skipuöu sæti
sitt þar meö heiöri og sóma. Þar voru þau
bæði burðarásar og fögnuðu yfir sigrum f
starfi safnaðarins. Manngæskufólk sem
þau fögnuðu yfir barnaheimilinu I Korn-
múla,heimilinu I Hlaögeröarkoti, kristni-
boði meöal heiðinna þjóöa og útbreiöslu
fagnaðarerindisins um okkar land.
Nú viö leiðarlok eru Salomon færöar
þakkir fyrir samstööu 1 trú, von og kær-
leika. Góöur og gegn maöur er genginn.
Fögur minning hans lifir. Ekkju hans,
börnum og öllu venslafólki og frændfólki
eru sendar fyrirbænir og samúðarkveðj-
ur.
Einar J. Gislason
liföu f hamingjusömu hjónabandi og
heimilislff þeirra einkenndist af gagn-
kvæmum skilningi, friði og rósemi.”
Faðir minn var fæddur 18. okt. 1880, i
Hjörsey i Mýrarsýslu. Foreldrar hans
voru, Guðmundur Benediktsson frá Ana-
stööum og sfðari kona hans, Kristin
Petrina Pétursdóttir frá Einholtum. Allir
eru bæir þessir 1 Hraunhreppi.
Um aldamótin fluttist Þorkell með for-
eldrum sínum að Alftá I sömu sveit. Ariö
1907 gengu þau Ragnheiður f hjónaband
og hófu búskap þar.
Þau höföu kynnst i Nesi á Seltjarnar-
nesi, en þar var faöir minn nokkrar
vertföir, en móðir min vinnukona á þeim
árum.
Og nú þurftu ungu hjónin aö taka til
höndum, enda ekki óvön sliku. Ræktun og
ýmsar aðrar endurbætur á jörðinni, voru
knýjándinauösyn, og lélegur torfbær og :•
lágreist fjós kröföust áframhaldandi
átaka og mikillar bjartsýni á framtfðina.
1 þeim anda, réöst faöir minn I að byggja
steinsteypt fbúöarhús, áriö 1911. Þannig
var haldiö áfram, stig af stigi, þó meö for-
sjálni og fyrirhyggju. Ekki latti móðir
mfn heldur til framkvæmdanna, nema
sfður væri.
Ég minrtist þess, að á uppvaxtarárum
minum, var mikiö fariö aö ræöa um aö
virkja ár eöa læki viö sveitabæi, til raf-
magnsframleiöslu fyrir heimilin. Þetta
féll i góöan jaröveg hjá henni og mál-
efninu til framdráttar, vitnaði hún gjarna
i aldamótaljóð Hannesar Hafstein: ,,Sé ég
i anda knör og vagna knúöa,/ krafti, sem
vannst Ur fossa þinna skrúða...”
Sfðan rættist þessi draumur foreldra
minna, aö virkja Alftá, sem bærinn ber
nafn af. Það var stór stund f lffi allra
heimilismanna, þegar ljós og ylur frá
ánni tók að flæöa um húsiö.
Ég hefi aðeins gripið á fáum atriöum úr
langri lffssögu þessara hjóna. Um 48 ára
skeiö bjuggu þau á jörð sinni, Alftá, bættu
hana, sem bezt og hlúðu aö öllu af ein-
stakri nærfærni og umhyggjusemi.
Sex börn eignuöust þau, tvö þeirra dóu i
frumbernsku, hin eru öll á lifi, þrJu
islendingaþættir