Íslendingaþættir Tímans - 14.02.1981, Blaðsíða 2

Aldarminning
Hjónin
Magnús Magnússon
Sigríður Hróbj artsdóttir
Hinn 4. febriiar 1981 eru 100 ár liðin frá
fæðingu Magnúsar Magnússonar, er lengi
bjó að Hvítingavegi 10 i Vestmannaeyjum
og viðar. Hann var fæddur að Norður-
Búðarhólshjáleigu í Landeyjum. Foreldr-
ar hans voru Magnús Magnússon bóndi að
Norður-Búðarhólshjáleigu Magnússonar
bónda þar og kona hans Jórunn Sigurðar-
dóttir frá Kúfhóli í Landeyjum.
Þau eignuðust saman þrjú börn sem öll
náðu háum aldri og varð það hlutskipti
þeirra allra að flytjast til Vestmannaeyja
og ilendast þar. Systur hans voru: Guðrún
sem i fjölda ára var starfandi á heimilinu
að Svalbarða i Vestmannaeyjum. Hún
giftist aldrei. Guðný siðari kona hins
mikia gáfumanns Högna Sigurðssonar i
Vatnsdal. Magnús ólst upp hjá föður sin-
um og móður meðan hún lifði en hennar
nautskammt, þvi hún lést frá börnunum
kornungum. Stjúpur tvær gengu honum i
móðurstað. Sú fyrri var Jóhanna Magnús-
dóttir, ættuð frá Þorlákshöfn, en einnig
hún andaðist frá barnahópnum ungum. Af
hennar börnum náöi aðeins eitt barn há-
um aldri, Kristin er bjó að Vallnatúni
undir Eyjafjöllum, en fluttist siðar að
Skógum. Sfðari stjúpa hans var Guðriður
Pétursdóttir ættuð undan Eyjafjöllum.
Hún kom inn á heimilið með tvær dætur
frá fyrra hjónabandi, Þórunni og Valgerði
Gestsdætur. Þórunn bjó I fjölda ára á
Eyrarbakka, en Valgerður bjó fyrst I
Landeyjum og fluttist siðar til Vest-
mannaeyja. Guðriður og Magnús eldri
eignuðust saman eina dóttur Jórunni að
nafni sem enn er á lifi og dvelst á elli
heimilinu Lundi á Hellu. í mörg ár vann
hún á sjúkraskýlinu á Stórólfshvoli en
flutti siðar að Hellu og bjó þar. Sonurinn
Magnús sem hér skal þó ræít um, ólst þvi
hin siðari ár með föður sinum og fyrr-
nefndri stjúpu. Vann hann að heimili
þeirra þar til er hann giftist árið 1906. Þá
urðu þáttaskil i llfi hans. Kona hans var
Sigrfður Hróbjartsdóttir Péturssonar.frá
Rauðafelli undir Eyjafjöllum. Hróbjartur
var bróöir Guöríðar stjúpu Magnúsar.
Oddur frá Heiði var einnig bróðir þeirra.
Sigriður var fædd 4. april 1882 að Eystra-
Raufarfelli og var hún 5. barnið i rööinni
af 12 börnum þeirra hjóna, Sólveigar
Pálsdóttur og Hróbjartar Péturssonar.
Flest börn þeirra náðu fullorðinsaldri.
Hefur það verið ærið verkefni þessara
hjóna að fæða og klæða þennan hóp. Þar
var marga munna að metta og af þeim
sökum má segja að Sigriður hafi vart slit-
ið barnsskónum heima á bernskuheimili
sinu.
Um fjögurra ára aldur fer hún i fóstur
til hjónanna að Selkoti Gróu og Tómasar
er þar bjuggu. A þvi heimili var hún til 18
ára aldurs. Gekk hún þar að hverskonar
vinnu eins og þá var tltt og vann bæði vel
og dyggilega enda var hún afburða dug-
leg. Sú kynslóð sem þá var að alast upp
þekkti þvi ekki annað en skyldurækni og
samviskusemi.
Ungu hjónin hófu búskap að Norður-
Búðarhólshjáleigu og bjuggu þar i fimm
ár, alltþar tilþeim hugkvæmdist að leita
á nýjar slóðir. Mjög var þá i tisku að fara
til Vesturheims eins og alkunna er. Ef til
yill var þetta ekki bara tiskufyrirbæri
heldur einnig að neyðin knúði oft á um
einhverjar úrbætur. Menn sáu þar f hill-
ingum ,,gull og græna skóga”. Var þvi
ekki óeðlilegt að fátækt fólk sem ekki sá
fram á annað en strit og þrældóm langaði
að freista gæfunnar og hasla sér völl á
nýjum stað. Þannig var það með þessi
ungu hjón . Þau seldu allt sitt og héldu af
landi brott með þrjú ung börn, tvfbura á
þriöja ári og ársgamalt barn. Þaö hefur
þurft kjark og dug til að taka sig upp,
halda af stað út I óvissuna snauð af öllu
sem til þurfti nema kjarki og bjartsýni.
Já, meira að segja málakunnáttan ekki
annað en litil vasabók. Okkur nútimafólki
finnst alveg fráleitt að leggja 1 svo mikið
fyrirtæki sem flutning milli heimsálfa án
þess að ráða yfir undirstöðuþekkingu á
þeim tengilið sem málið hlýtur að vera.
Liklega hefur ástandið 1 þessum efnum
verið nokkuð likt hjá stórum hluta inn-
flytjenda. Þau voru ákveðin að gefast
ekki upp og yfirstiga alla erfiðleika. En
ekki fór nú allt samkvæmt fyrirfram
geröri áætlun. Til Englands komst fjöl-
skyldan og fyrst fór þar fram læknis-
skoðun sem gilda átti áður en inn i nýja
landið kæmi. Ekki hefur islenska heil-
brigðisþjónustan verið hátt skrifuð á er-
lendum vettvangi á þeim tima fyrst hún
mátti ekki hafa þessa þjónustu á hendi.
Þar kváðust læknar finna smitandi sjúk-
dóma i augum Magnúsar sem meinaði
honum að halda ferðinni áfram. Aldrei
bar á neinum augnsjúkdómi hjá honum
hvorki fyrr né siðar, að þvl er hann taldi•
Með fyrstu ferð héldu þau heimleiðis og
kom skiptið til Austfjarðahafna. Magnús
átti móðurbróðir á Norðfirði er Vigfús hét
Sigurðsson og bjó á Hóli. Á hans ág®ta
heimili voru þau það sumar og stundaði
Magnús ýmiskonar vinnu en einkum þó
smiðar sem hann gerði aö stórum hluta að
ævistarfi sinu. Var æ siðan mikil vinátta
milli þessara tveggja hjóna. Þegar haust-
aði fóru Magnús og Sigriður til Reykja-
vfkur og voru þar um tveggja ára skeið.
Árið 1913 fluttust þau til Vestmannaeyja
og áttu þar heima æ siðan. Þar stundaði
hann allskyns vinnu allt frá húsbygginS'
um til sjómennsku þegar svo bar undir-
Hann smiðaði sér Ibúðarhús meðan hann
bjó i kaupst aðnum, seldi það og keypti sér
litinn skika sem að mestu voru óræktar-
móar og tókst honum með dugnaði og eljú
samfara annarri vinnu að breyta þeim 1
Islendingaþættif
2