Vísir - 18.05.1978, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 18. mal 1978 VISIR
VÍSIR
utqefandi: Reykjaprent h/f
Rramkvæmdastjóri: Davíð Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
Olafur Ragnarsson
Ritstjórnarfullfhii: Bragi Gudmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson. Umsjón með helgarblaði: Arni Þórarinsson. Blaðamenn: Berglind
Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jóns’son, Guðjón Arngrímsson,
Jón Einar Guðjónsson, Jónina Mikaelsdóttir, Katrin Pálsdóttir, Kjartan Stefáns-
son, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson, Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L.
Pálsson. Ljósmyndir: Björgvin Pálsson, Jens Alexandersson. Otlitog hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8.
simar 86611 og 82260
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 86611
.Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 linur
Askriftarg jaId er kr. 2000 á
mánuði innanlands.
Verð i lausasölu
kr. 100 eintakið.
Prentun
Blaðaprent h/f.
ÞJÓÐERNISRÓMANTÍKIN
FLUTT ÚT TIL OSLÓAR
Alþýðubandalagið mótaði á sinum tíma þá stefnu í
stóriðjumálum að samstarf við útlendinga á því sviði
gæti aðeins byggst á meirihlutaeign Islendinga í slíkum
fyrirtækjum. Þessi stefna varð að raunveruleika, þegar
Alþýðubandalagið fékk stjórn orkumálanna í sínar hend-
ur í byrjun vinstri stjórnartímabilsins.
Þáverandi orkuráðherra sýndi mikinn áhuga á stór-
iðjusamstarfi við útlend stórfyrirtæki. Hann hóf því
samninga við bandaríska fyrirtækið Union Carbide um
stofnun járnblendiverksmiðju í Hvalfirði, þar sem ís-
lendingar yrðu ekki aðeins orkusel jendur, heldur legðu
fram meirihluta hlutafjárins.
Þessi stefna var studd ýmsum þjóðernislegum tilf inn-
ingasjónarmiðum. Sannleikurinn er þó sá að hagsmunir
okkar í stóriðjumálum felast nær einvörðungu í orku-
sölu. Við ráðum engu um hráefnisöf lunina höf um ekkert
vald á nauðsynlegri tækniþekkingu og erum með öllu
áhrifalausir í sölukerfinu. Fyrirtæki þessi eru því jafn
háð ákvörðunum erlendra aðila hvort heldur sem við
leggjum fram meirihluta eða minnihluta hlutafjárins.
Það eina sem hefur gerst er að við höfum fengið út-
lendum fyrirtækjum ráð yfir f jármagni, sem við leggj-
um f ram. Hin þjóðernislegu tilf inningasjónarmið eru þvi
hrein rökleysa í þessu sambandi. ( sjálfu sér skiptir
meirihluta aðild okkar að þessum fyrirtækjum því engu
máli i þeirri viðleitni að halda atvinnustarfseminni í
höndum landsmanna sjálfra nema hvað það er heldur
lakara að leggja fram f jármagn fyrir útlendinga til þess
að ráða yfir í raun.
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn komst aftur í ríkisstjórn
tók hann skyndilega upp óbreytta stefnu Alþýðubanda-
lagsins í stóriðjumálum. Flokkurinn beitti sér fyrir því
að gengið var f rá samningum við Union Carbide og síðar
Elkem Spiegerverket á þeim grundvelli, sem Alþýðu-
bandalagið hafði markað.
Sjálfstæðisf lokkurinn skýrði stef nubreytingu sína með
sömu rökleysu og Alþýðubandalagið. Nú eru orku-
ráðherra embættismenn og forstöðumenn Islenska járn-
blendifélagsins nýkomnir af aðalf undi félagsins og hafa
birt tilkynningu um markverð tiðindi, sem þar komu
fram. En hvarskyldi aðalfundur þessa íslenska stóriðju-
fyrirtækis hafa verið haldinn eftir hina þjóðlegu stefnu-
breytingu?
Að sjálfsögðu var aðalfundur Islenska járnblendi-
félagsins með meirihlutaeign íslenska ríkisins haldinn í
Osló, þar sem hin raunverulegu ráð yf ir fyrirtækinu eru.
Það liggur í hlutarins eðli aðaðalfundur þessa fyrirtækis
skuli haldinn í Osló og stjórnarf undur í Kristiansand og
kemur því engum á óvart.
En fréttatilkynningin frá þessum aðalfundi í Osló
sýnir á hinn bóginn á ofur einfaldan hátt, hversu fávís-
leg þessi stefnubreyting í stóriðjumálum var í raun og
veru. Meirihlutaeignaraðild íslenska ríkisins hefur ná-
kvæmlega engu breytt aðstöðu okkar gagnvart þessu er-
lenda stórfyrirtæki.
Á þetta hefur að vísu marg sinnis verið bent en það
þarf einfalda hluti eins og þennan Oslóaraðalfund til
þess að opna augu manna fyrir raunverulegum aðstæð-
um í þessu efni. Eftir sem áður eru hagsmunir okkar í
samstarfi sem þessu einvörðungu bundnir við raforku-
sölu. Engum vafa er undirorpið að stóriðjusamstarfið
hefur verið lyftistöng fyrir okkur í orkumálum.
Þó að ekki sé ástæða eins og sakir standa að ráðast i ný
verkefni á þessu sviði er með öllu ástæðulaust að loka
þeim möguleika. En stjórnmálaf lokkar eins og Alþýðu-
bandalagið og Sjálfstæðisf lokkurinn mættu gjarnan láta
af hinum rómantísku eignaraðildarhugmyndum sem
ráðið hafa ferðinni síðustu ár.
Fimm stjórnmálaflokkar
bjóóa fram á Akureyri við
þessar bæjarstjórnarkosning-
ar, en i siðustu kosningum
voru framboðin aðeins fjögur.
Sú breyting, sem orðið hefur
á framboðsiistum frá kosn-
ingunum 1974, er, að Alþýðu-
flokkuriim og Samtök frjáls-
iyndra og vinstri manna, sem
buðu þá saman fram hafa að
þessu sinni lagt fram sinn
hvorn iistann.
Þaö kjörtimabil, sem nú er
að ljúka, hafa aörir flokkar en
Sjálfstæðisflokkurinn myndað
mcirihluta i bæjarstjórninni
og haft saman sex fulltrúa af
ellefu.
Úrslitin 1974
t bæjarstjórnarkosningun-
um árið 1974 voru úrsiit sem
hér segir:
B-LISTI FRAMSÓKNAR-
FLOKKSINS fékk 1708 at-
kvæði og þrjá hæjarfulltrúa
kjörna, Sigurö Óla Brynjólfs-
son, kennara, Stefán Reykja-
lin, byggingarmeistara, og
Val Arnþórsson, kaupfélags-
stjóra.
D-LISTI SJALFSTÆÐIS-
FLOKKSINS hlaut 2228 at-
kvæði og fimm menn kjörna,
Gisla Jónsson, kennara,
Sigurð Hannesson, byggingar-
meistara, Sigurð Jóh. Sigurðs-
son, verslunarmann, Jón G.
Sólnes, alþingismann, og
Bjarna Rafnar, lækni.
G-LISTI ALÞÝÐUBANDA-
LAGSINS fékk 695 atkvæði og
einn mann kjörinn, Sofffu
Guðmundsdóttur, tónlistar-
kennara.
J-LISTI ALÞÝÐUFLOKKS-
INS og Samtaka frjálslyndra
og vinstri manna fékk 927 at-
kvæði og tvo menn kjörna:
Frey Ófeigsson, lögfræöing,
sem er Alþýðuflokksmaður,
og Ingólf Árnason, rafveitu-
stjóra, sem er Samtakamað-
ur- —ESJ.
Ingólfur Amason: „Hér þyrfti
að risa 20 þúsund manna
byggö”-
Atvinnumálin
alfa og omega
„Atvinnumálin eru alfa og
omega i þessum kosningum og
þjónustuframkvundir á vegum
bæjarins. Þaö þarf að ljúka
hitaveitunni, halda áfram með
gatnagerð, vatnsveitu og
hafnarframkvæmdir. Þetta er
það vanalega sem fylgir hverju
bæjarfélagi”, sagði Ingólfur
Árnason rafmagnsveitustjóri
efsti maður á lista Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna.
Ingólfur sagði að þeir vildu
stuðla að þvi að iðnaðurinn gæti
blómgast. Það væri vaxtar-
broddur i skipaiðnaði og
vefnaðariðnaði og annar þjón-
ustuiðnaður kæmi með vaxandi
bæ t.d. byggingariðnaður. Ekki
mætti gleyma versluninni þvi
hún væri mikilvægur þáttur i at-
vinnulifi Akureyringa.
Ingólfur taldi að á sem
skemmstum tima þyrfti að risa
á Akureyri 20 þúsund manna
byggð. Það væri eðlileg stærð
miðað viö þann landshluta sem
Akureyri gæti þjónað sem
höfuðstaður.
„Égtel fyrsta sætið vera bar-
áttusæti”, sagðilngólfur, „og er
ósköpraunsærá það. Mér finnst
að Samtökin hafi sýnt það með
starfi i bæjarstjórn að þau eigi
þangað erindi”.
Ingólfur hefur setið 1-6 ár i
bæjarstjórn Akureyrar, fyrst
fyrir Sósialistaflokkinn, síðan
fyrir Alþýðubandalagið og svo
fyrir samtökin. Hanner fæddur
á Akureyri árið 1924 og hefur átt
heima þar siðan. —KS
„Myndaður verði
meirihiuti í
samrœmi við
úrslit kosninga"
„Við leggjum áherslu á lýð-
ræðisleg vinnubrögö I bæjar-
stjórn, þ.e. að myndaður verði
meirihluti i samræmi við niður-
stöður kosninga og að hann
komi sér saman um stefnuskrá,
sem verði gerð almenningi
kunn,” sagði Gisli Jónsson,
menntaskólakennari, sem skip-
ar efsta sæti D-listans.
„Af einstökum málum vil ég
fyrst nefna nauðsyn þess að
vinna áfram aö lagningu hita-
veitunnar samkvæmt áætlun og
ljúka þvi verki á kjörtimabilinu.
í kjölfar hitaveitunnar þarf að
leggja bundið slitlag á allar göt-
ur bæjarins, en það teljum við,
að hægt væri að gera á þremur
árum ef vel væri að staðið.
Þá leggjum við mikla áherslu
áný og betri vinnubrögði skipu-
lagsmálum. Okkur finnst, að
ekki hafi verið nægilega vel að
þeim staðið á yfirstandandi
kjörtimabili. Hér er sennilega
um að ræða þann málaflokk,
sem mest hefur verið vanrækt-
ur. Þar þarf að taka upp mark-
vissari vinnubrögð, m.a. meö
þvi aðráða til bæjarins sérstak-
an skipulagsfulltrúa. Sérstak-
lega er aökallandi að ganga frá
deiliskipulagi miöbæjarins, en
dráttur á þvi máli hefur þegar
skapað okkur margvisleg vand-
l
■ií/,

Gisli Jónsson: „Leggjum
megináherslu á aö ekki verði
myndaður meirihluti i bæjar-
stjórn framhjá stærsta flokkn-
um”.
ræði. Þá erum við á siðasta
snúningi með undirbúning
nýrra hverfa vegna þess, að
skort hefur nauðsynlega skipu-
lagsvinnu. Við leggjum áherslu
á upplýsingasöfnun i þessu
sambandi, sem er nauðsynleg
forsenda slikrar skipulags-
vinnu, og að framkvæmda-
áætlunanefnd verði gerð virkari
en verið hefur — en heita má að
störf hennar hafi legið niðri
þetta kjörtimabil.
Ég gæti nefnt ýmis önnur
stórmál, svo sem uppbyggingu
sjúkrahússins, sem er ekki
nema að nokkru leyti á okkar
valdi vegna verkefnaskiptingar
rikis og sveitarfélaga. Bygging
svæðisiþróttahúss hefur lengi
verið óskadraumur okkar, en
framkvæmdir við þá byggingu
ættu að geta gengiö nokkuð eðli-
lega i sumar. Það hús á að geta
gegnt nokkurn veginn sama
hlutverki hér og Laugardals-
höllin i Reykjavik.
Við höfum lagt til, að gerð
verði áætlun um uppbyggingu
skiðamiðstöðvarinnar i Hlftiar-
fjalli, og verið er að stiga viss
skref i þá átt núna. Þetta er
mjög mikilvægt verkefni að
okkar áliti.
Ég tel einnig, að bæjarfélagið
þurfi að veita áhugamanna-
félögunum meiriaöstoð viðgerð
og rekstur iþróttamanhvirkja
en verið hefur, svo að sú mikla
sjálfboðavinna, sem unnin er
innan iþróttahreyfingarinnar,
megi nýtast meira til hins innra
félagslega starfs.”
Hvert er baráttusæti ykkar I
þessum kosningum?
„Eftir að við tókum upp próf-
kjör, sem standa undir þvi
nafni, hefur það gerst við tvenn-
ar siðustu kosningar, að flokk-
urinn hefur bætt við sig einum
fulltrúa —bæði 1970ogl974— og
höfum við nú fimm fulltrúa i
bæjarstjórn. Hins vegar brá svo
undarlegavið eftirsiðustu kosn-
ingar, að fyrrverandi sam-
starfsflokkur okkar óskaði ekki
eftir áframhaldandi samstarfi
eftir kosningasigur okkar þá, og
myndaði siðan meirihluta á
annan veg.
Við leggjum nú megináherslu
á, að ekiri verði myndaður
meirihluti i bæjarstjórn fram-
hjá þeim flokki, sem kjósendur
hafa i tvennum kosningum i röð
veitt langmest fylgi. Auðvitað
er eina örugga ráðið til þess, að
við fáum hreinan meirihluta.
Segja má, að það séu draumór-
ar einir, ekki sist með tilliti til
þess, að sá sigur, sem við unn-
um sfðast, var meiri en við átt-
um þá von á. Við myndum þvi
telja það afrek út af fyrir sig að
endurtaka þann sigur, og það er
lágmarkið i okkar huga.
Ég kann ekki að spá um úrslit
kosninga, en hitt mætti koma
fram, að siðan farið var að
kjósa 11 manna bæjarstjórn i
heilu lagi á Akureyri hefur það
aldrei gerst i sögunni, að
óbreytt fulltrúatala væri milli
flokka tvennar kosningar I röð.”
Gisli Jónsson erfæddur á Hofi
i Svarfaðardal áriö 1925. Hann
var fyrst kjörinn I bæjarstjórn
Akureyrar árið 1958 og sat það
kjörtimabil, en var varamaður
næstu tvökjörtimabilin en hefur
verið aðalmaður siðan 1970.
— ESJ.
Hitaveitan
gnœfir upp úr
„Það er eitt mál sem gnæfir
yfir öll önnuren það er hitaveit-
an. Ég veit ekki hvort það er
hægt að kalla það raunverulegt
baráttumál þvi að það er enginn
ágreiningur um þá framkvæmd
en það er náttúrulega númer
eitt hjá okkur”, sagði Freyr
Freyr Ofeigsson: „Skipulags-
málin mér hugleikin"