Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1998, Blaðsíða 4

■ ■ •

.
■
í
■
Á ÞJÓÐMINJASAFNI: Veggteppi, vefstaður, útskorinn stóll, rúmbrik, rúmfjalir, rokkar og kistlar. Ljósmyndirnar af sýningunum tók Vala Dóra Jónsdóttir, en myndir af einstökum munum hefur
ívar Brynjólfsson tekið. Þjóðminjasafnið hefur góðfúslega látið blaðinu myndirnar í té.
ÞJOÐMINJA-
SAFNIÐ Á
TÍMAMÓTUM
EFTIR GISLA SIGURÐSSON
Þjóðminjasafnið verður lokað til 17. júní, 2000, og tím-
inn þangað til verður í fyrsta lagi nýttur til þess að end-
urgera bygginguna að innanverðu og Ijúka viðbygg-
ingu, en í öðru lagi til Dess að hanna nýjar fastasýning-
ar til næstu framtíðar Dar sem líklegt má telja að gest-
urinn fylgi sögu byggðar á íslandi frá landnámi til
ÞJÓÐMINJASAFNIÐ, suðurendi hússins. Þar mun rísa ný viðbygging með aðalinngangi,
afgreiðslu og fleiru. Ljósmynd: Lesbók/Þorkell.
þessarar aldar.
ÞJÓÐMINJASAFNIÐ hefur
verið til húsa vestur á Melum í
áratugi og landsmenn þekkja
það vel og finnst það vera ein af
þessum sjálfsögðu stofnunum
sem eiga bara að vera á sínum
stað og þurfi ekki að taka breyt-
ingum frekar en styttan af
Ingólfi Amarsyni. A Þjóðminjasafnið hafa
flestir komið einhveiju sinni, en sumir
margoft, og séð kunnuglega muni sem tengj-
ast lífi forfeðra og formæðra okkar í þessu
landi. Þar á meðal eru fornir spjótsoddar og
altaristöflur, trafakefli og hlutir sem tengd-
ust daglegum störfum svo sem rokkar eða
lifnaðarháttum eins og askar. Þessi munir,
máðir af sliti og aldri, segja sína sögu og síð-
an hefur verið safnað þeim hlutum frá þess-
ari öld sem sýna tæknibyltinguna og þeim er
haldið til haga annarsstaðar. Er þá ekki allt í
góðu lagi og nóg að sjá til þess að húsið á
Melunum leki ekki?
Svarið er nei. Söfii taka breytingum eins
og annað og nú er farið að nota ýmisskonar
tækni sem hjálpartæki og forráðamönnum
safnsins þykir ekki nægilegt að sýna þjóð-
minjar eins og gert hefur verið undanfama
áratugi.
I nálægum löndum hefur gömlum og grón-
um þjóðminjasöfnum verið tekið tak og þau
gerð nútímalegri. Ætlunin er að það verði
einnig gert hér og nú hafa verið sett tíma-
mörk, sem alþjóð hafa verið kynnt: Safninu
hefur verið lokað til bráðabirgða, en það
verður opnað aftur 17. júní árið 2000.
Með Þjóðminjalögunum nr. 88 frá 29. mai
1989 og umfangsmikilli reglugerð nr. 334 um
þjóðminjavörslu hefur Þjóðminjasafninu ver-
ið sniðinn rammi og hlutverk þeirra sem þar
starfa hefur verið skilgreint. Um það má lesa
í greinargóðum bæklingi sem Þjóðminjasafn-
ið hefur gefið út um lög, reglugerð, skipurit
og stefnumörkun safnsins. Þar er birt skipu-
rit safnsins og trónir menntamálaráðherra
efst, síðan Þjóðminjaráð og þjóðminjavörður.
Þar undir eru þrjú svið: Safnsvið, útiminja-
svið og fjármálasvið.
Óhætt er að segja að starf þjóðminjavarðar
hafi þótt virðingarstaða, enda hafa þjóðkunn-
ir prýðismenn gegnt því frá upphafi. í þjóð-
minjalögunum segir m.a. svo um starf þjóð-
minjavarðar:
„Þjóðminjavörður hefur umsjón með þjóð-
minjavörslu í landinu öllu. Hann er forstöðu-
maður Þjóðminjasafns íslands og fram-
kvæmdastjóri Þjóðminjaráðs." Yfir safnsviði
er safnstjórinn, Guðný Gerður Gunnarsdótt-
ir, og hefur hún samið verkáætlun fyrir safn-
svið til ársins 2000 og fjallar þar m.a. um
söfnunarstefnu, ljósmyndaskrá, þjóðhátta-
deild, forvörslu og safnkennslu. Guðný Gerð-
ur mun bera hitann og þungann af hönnun
þeirra sýninga sem koma í ljós eftir breyting-
una og hefur sér til fulltingis Þórunni Sigríði
Þorgeirsdóttur, leikmyndateiknara. Er óhætt
að fullyrða að þær eiga mikið verk iyrir
höndum.
Yfir útiminjasviði er Hjörleifur Stefánsson
arkitekt. Hefur hann sent frá sér verkáætlun
til ársins 2000 og má af henni sjá, að þar er í
mörg hom að líta og viðfangsefnin eru um
allt land. Undirdeild í útiminjasviði er Húsa-
safnið, alls 40 hús og þeirra á meðal allir
stærstu torfbæir landsins.
ÚTLITSTEIKNING Ögmundar Skarphéðinssonar arkitekts af viðbyggingunni við safnið.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 7. NÓVEMBER 1998