Lesbók Morgunblaðsins - 19.07.1997, Blaðsíða 16

Morgunblaðió/Jim Smart
MYNDLISTArMAÐURINN lllugi Eysteinsson kynnir verk Jóns Axels fyrir hópi ungmenna úr Vinnuskóla Reykjavíkur. Hugmyndalistin
er að baki og hópurinn veltir vöngum yfir breyttum forsendum málaralistarinnar.
KONULÍKNESKI Sæmundar Valdimars-
sonar grandskoðað.
LISTASAFN Reykjavíkur býður
upp á sumarfræðsluna í sam-
starfi við Vinnuskólann í
Reykjavík. Á síðustu vikum hafa
um 2500 börn og unglingar sótt
sýningar Kjarvalsstaða og Ás-
mundarsafns. í Ásmundarsafni
er tekið á móti nemendum sem
lokið hafa 8. bekk sem og stórum hópi
barna af leikjanámskeiðum íþrótta- og tóm-
stundaráðs. Á Kjarvalsstaði koma nemend-
ur se_m lokið hafa 10. bekk og sjá sýning-
una íslensk myndlist undir leiðsögn Illuga
Eysteinssonar myndlistarmanns.
„Sjáið þið krakkar. Hér er Þórarinn B.
Þorláksson, hann er svona „numero uno“
gæi,“ segir Illugi og bendir á verkið Sumar-
nótt við Reykjavík. Illugi hafði gert sam-
komuiag við hóp unglinga úr Vinnuskólan-
um um að fyrst myndi hann ganga með
þeim um salina og lýsa skoðunum sínum á
verkunum og síðan yrði farin önnur ferð
þar sem þau segðu frá sínum upplifunum,
fyrst með leikrænni
tjáningu og síðan orð-
um. Illugi hefur’öðlast
talsverða reynslu í
leiðsögumannsstarf-
inu því hann hefur
tekið á móti tæplega
1000 unglingum í
sumar.
Hann útskýrir fyrir
unglingunum þær
breytingar sem verða
á áherslum í myndlist
frá því að fyrstu 'ís-
lensku málararnir
koma fram í upphafi
aldarinnar. Hvemig
sýn listamannanna fer
að byggja á persónu-
legri reynslu og
hvernig listamaðurinn
hliðrar til staðreynd-
um í þágu tjáningar
sinnar. „Ég ætla að
segja ykkur leyndar-
mál. Það er enginn
svona steinn fyrir
framan Heklu heldur er það Jón Stefánsson
sem ákveður að raða landslaginu á þennan
hátt,“ segir Illugi. Hann bendir á það hversu
stór og áberandi Snæfellsjökull er í Reykja-
víkurmynd Kristínar Jónsdóttur og það að
náttúran er allsráðandi í verkum frumherj-
anna. Landslagið hafi verið notað á tákn-
rænan hátt í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinn-
ar. „Kjarval er einn af okkar kraftmestu
listamönnum. Sjáið þið hvað hann hefur
óvenjulega sýn á landslagið. Fæst okkar
rýna í hvern fermetra náttúrunnar,“ segir
Illugi.
Listaverkió er innra meó okkur
Með kreppunni á sér stað breyting og
áherslan hverfur frá náttúrunni til fólksins
í landinu. Við erum að nálgast miðja öldina
og félagslegs raunsæis fer að gæta í verk-
um manna eins og Finns Jónssonar og
Snorra Arinbjarnar. Tilfinningar eru tjáðar
með kröftugum frumlitum. „Listamennirnir
eru að segja okkur að litir og form geta
verið skoðun i sjálfu sér og haft áhrif.“
Frammi fyrir óhlutbundnu málverki Val-
HRINGNUM
LOKAÐ
Listasafn Reykjqvíkur hefur boóió börnum og
unglingum borgarinnar til safnafræóslu í sumar.
HULDA STEFÁNSDÓTTIR slóst í för meó hópi
unglingg úr Vinnuskólanum á Kjarvalsstaði.
• •* •' i
Q
• ,t , i
‘bérítÁ \ ® 9 »
'••y - . t 0 0 J
týs Péturssonar útskýrir Illugi hvernig lista-
mennirnir hurfu frá því hlutbundna til nýs
og sjálfstæðs tungumáls i gegnum tilraunir
með liti og form. „Það kann að vera erfitt
að setja sig í samband við þessi verk en í
raun er hugsunin ekki ólík því sem þið sjálf
eruð að fást við þegar þið klæðið ykkur og
veljið saman liti fatnaðarins." Ein úr hópn-
um bendir síðar á þær sterku andstæður
lita og forma sem einkenna verkin.
„Hugmyndalistin sem fylgir í kjölfari
abstraktlistarinnar segir okkur að það sem
gerist í hausnum á okkur sé listaverkið,"
segir Illugi og unglingarnir mæná á talna-
verk Magnúsar Pálssonar. Þau hrífast af
verki Hreins Friðfinnssonar, „Sjálfsmynd",
og láta það óspart í ljós þegar að þeim
kemur að tjá sig um sýninguna. „Meirihátt-
ar flott,“ segja þau tvö sem falið var að
fjalla um verkið. Það virðist ekki vefjast
neitt sérstaklega fyrir þeim að „hugmynda-
list er ekki mikið fyrir augað,“ eins og 111-
ugi orðar það. Eða hvað?
Verk Önnu Líndal
þar sem skófla sem
vafin er tvinna stend-
ur í moldarhrúgu á
gólfinu virðist ekki
eiga greiðan aðgang
að þeim öllum. Illugi
leggur fram þá skoð-
un sína að hér hafi
skóflan, „besti vinur
vinnuskólans," fengið
táknrænt hlutverk
karlmennskunnar og
að tvinnaþráðurinn,
fínlegur og skærlitur
standi fyrir hið kven-
lega. En getur skófla
orðið listaverk? Einn
tjáir skoðun sína með
því að hylja andlit sitt
og yppta öxlum.
ÞETTA eru ekki grænar baunir á tannstöngli,11 segir lllugi og
vísar til trjánna í málverki Sigurðar Árna Sigurðsson.
GETUR skófla orðið að listaverki?
Menning er
samvinna
ÞÆR hlýddu einbeittar á llluga sem lét dæluna ganga um þróun íslenskrar myndlistar.
„Ég gleymdi víst
að geta þess að þið
sem ætlið að leggja
fyrir ykkur myndlist getið farið ef þið vilj-
ið. Ég veit að þið eigið eftir að skoða mynd-
list á eigin vegum. Það eruð þið hin sem
ég vil ná til. Sem listamaður langar mig
til að gera ykkur ljósa ábyrgð ykkar sem
neytendur og gagnrýnendur lista. Það er
mjög mikilvægt að þið lokið hringnum sem
listamaðurinn hóf með vinnu sinni. Þið eruð
gagnrýnin á tónlist og takið The Fugees
fram yfir Julio Iglesias. Á sama hátt verðið
þið að mynda ykkur skoðun á myndlistinni
og gera upp við ykkur hvað það er sem
ykkur fellur í geð og hvað ekki,“ segir Illugi.
Tveir unglinganna láta í ljós skoðun sína
á verki Tuma Magnússonar, „Ryð, kjöt-
mygla og spanskgræna“, með leikrænni
tjáningu. í fyrstu standa þau hvort við sína
hlið verksins og breiða út faðminn á móti
verkinu, hún brosir og hann fikrar sig nær
og tekur utan um hana, þau standa þétt
saman til að sýna samruna litanna og tjá
þokukennda stemmningu myndarinnar með
handahreyfingum. „Af hveiju brosið?" spyr
Illugi eftirá. „Sérðu ekki brosandi andlitið
í myndinni?" spyr stúlkan á móti.
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS — MENNING/LISTIR 19. JÚLÍ 1997