Lesbók Morgunblaðsins - 19.07.1997, Blaðsíða 7

HÉR ERUM VIÐ AÐ
GERA EITTHVAÐ NÝTT
út hvernig er best að koma list hverrar
þjóðar í alþjóðlegt samhengi þannig að
hægt sé að sýna listaverk saman frá öllum
heimshornum án þess að úr því verði ein-
hver hörmung. Við Japanir erum að reyna
og þurfum að samlagast vestrænni mynd-
list, ef hægt er að segja sem svo.“
Þegar talið berst að listaskólum í Japan,
sem eru ófáir, segir Nakamura að þar sé
áherslan öll á tæknina og handbragðið,
skapandi hugsun og tilraunir eru ekki vin-
sælar hjá gömlu meisturunum, eins og
Nakamura kallar þá. „Nemedurnir, sem
frétta vitanlega af því sem er að gerast í
listheiminum í gegnum listatímarit og ann-
að, vita varla í hvorn fótinn þeir eiga að
stíga.“
Úr lögum i list
Nakamura bjó í London í áratug. Þar
söðlaði hann yfir úr laganámi í listaskóla.
Heimkominn starfaði hann við að setja upp
sýningar, en þau störf hans og skrif um
nútímalist féllu í grýttan jarðveg.
„Fyrir svona tíu árum var mér boðið
hingað til Kitakyushu til að halda fyrir-
lestra um myndlist fyrir hóp athafnafólks
úr viðskiptalífinu á svæðinu. Þá var ég
kominn með hugmyndina að stofnun CCA.
Þessi hópur fólks var CASK, stuðningshóp-
ur CCA, sem enn þann dag í dag styður
við bakið á okkur.
Eftir fyrirlesturinn fórum við út að borða
og þá fórum við að tala um að gera eitt-
hvað hér í Kitakyushu fyrir nútímalist.
Fólkið vildi gera eitthvað fyrir unga fólkið
og framtíðina. Ég stakk upp á að koma á
fót stofnun eins og CCA en þeir sögðu að
eins og staðan væri þá, gætu þeir aldrei
safnað nógu miklum peningum fyrir það.
Því var ákveðið að byrja með sumarnám-
skeið, viku í senn, þar sem listamenn komu
og leiðbeindu og félagar í CASK söfnuðu
peningum til að gera þetta mögulegt. Á
hveiju sumri buðum við því 2-3 listamönn-
um og um 20-30 ungir listamenn sóttu
námskeiðin.“
Fyrir þremur árum fékk Nakamura, eft-
ir langt þóf, leyfi til að setja saman alþjóð-
lega undirbúningsnefnd fyrir CCA, en það
er í fyrsta skipti sem slíkt er gert í Japan
að hans sögn fyrir opinbera stofnun eins
og CCA, en rekstrarfé skólans kemur frá
borginni. „Yfirleitt eru settir einhvetjir
gamlir misvitrir embættismenn í svona
nefndir, en ég sagði bara þvert nei, skólinn
þarfnast alþjóðlegrar nefndar fólks sem
veit um hvað málið snýst. Fólkið í henni
hefur verið ómetanlegt fyrir skólann. Ekki
einungis hefur það lagt til ýmislegt fyrir
skólann heldur verið óþreytandi að tala
um hann í sjónvarps- og blaðaviðtölum og
við ýmis önnur tækfæri.“
Nefndin sem Nakamura er að tala um
er skipuð mörgum kunnum listamönnum
og sýningarstjórum. Má þar nefna júgó-
slavnesku listakonuna Marinu Abramovits
og franska listamanninn Daniel Buren, sem
bæði kenna við skólann á þessu ári og
dvelja í einn mánuð, auk listamannanna
Lawrence Weiner og Hamish Fulton og
sýningarstjóranna Saskiu Bos og Hans
Ulrich Obrist en margir muna sjálfsagt
eftir honum síðan hann sótti ísland heim
með Do It sýninguna sem haldin var á
Kjarvalsstöðum 1995. Síðast kom nefndin
saman síðastliðið haust og hélt þá pall-
borðsumræðurnar „Tölum um list“, í
Tókýó, Kyoto, og Kitakyushu. Afrakst-
urinn var tekinn upp á myndband og nýút-
komin er bók með sama efni og titli. Það
er CCA sem hefur yfirumsjón með gerð
bókarinnar en hún er sú fyrsta af mörgum
sem skólinn ætlar að gefa út. Að sögn
Nakamura stefna þau að því að gefa út
allt að tíu bækur á ári sem unnar verða í
samvinnu við þá listamenn sem koma til
að vinna og kenna við skólann. „Tölum
um list“ kom út fyrsta júní síðastliðinn og
hefur þegar verið dreift í allar helstu bóka-
Fyrsti jqpanski skólinn fyrir nútímamyndlist CCA7
Center for Contemporary Art, hefur hafió starf í
verslanir í Japan og er til sölu í öllum
helstu söfnum í heiminum. Orðstír skólans
breiðist því ört út, eða það er alltént það
sem Nakamura vonar.
Kitakyushu. Skólastjóri og aóalhvatamaóur aó
stofnun skólans er Nobuo Nakamura. Hann
sagói ÞÓRODDl BJARNASYNI frá skólanum,
japönsku samfélagi og listalífi.
CCA er á þriðju hæð þessa húss, sem hann deilir með alþjóðlega háskólanum í Kitakyushu.
NOBUO Nakamura skólastjóri CCA.
Morgunblaðió/Þóroddur
Einn útlendingur
í CCA eru nú 29 nemendur, 28 japansk-
ir en einn erlendur. Nakamura segir að
stefnan sé að reyna að hafa um 10 erlenda
stúdenta á hveiju ári en nú hafi aðeins
einn útlendingur af þeim sem fengu skóla-
vist getað fjármagnað námið og komið.
Ég vildi að við hefðum getað fengið fleiri
erlenda nemendur hingað núna. Það er
nauðsynlegt fyrir skólann og það hvetur
líka japönsku nemendurna áfram. Ég á von
á því að á næsta ári komi fleiri nemendur
en auðvitað tökum við ekki hvern sem er.
Við veljum mjög gaumgæfilega og viljum
koma upp góðum hópi nemenda hér ár
hvert.
Nemendur eru á aldrinum 20 ára til 40
ára, flestir í kringum þrítugt og hafa verið
í skólum í Japan, einkum í listaháskólanum
í Tókýó, en einstaka hefur dvalið erlendis,
í Englandi og Frakklandi svo dæmi sé tek-
ið.
Skólinn vekur skiljanlega eftirtekt í
borginni, sérstaklega þar sem hann er í
Yahata, sem er ein af fjórum borgum sem
mynda Kitakyushu borgina og einna róleg-
asti hluti hennar.
Á þessu ári hefur verið og verður þó
nokkuð um komur og dvöl erlendra lista-
manna og sýningarstjóra. Þá hafa Marina
Abramovits, Jean Hubert Martin, Dom-
inique Gonzales Foerster og John Miller
komið og dvalið við skólann í lengri eða
skemmri tíma og væntanlegir eru Chen
Zhen, Langlands og Bell, Daniel Buren og
japanski listamaðurinn Tatsuo Miyajima,
svo einhveijir séu nefndir. Kennaraliðið er
því óneitanlega álitlegt enda, eins og Naka-
mura bendir réttilega á, þá státa skólar í
Evrópu og Bandaríkjunum sjaldnast af
nema einum til tveimur þekktum lista-
mönnum sem þá kenna sjaldnast nema
stuttan tíma í einu. Hér dvelja listamenn
í heilan mánuð og hafa nægan tíma til
alls, enda langt út úr hringiðu heimsins,
nemendum til góða.“
Japan heillar
En hvað er það sem dregur listamenn,
sem flestir eru bókaðir lungann úr árinu
við sýningarhald, hingað til Kitakyushu í
Japan, til staðar sem hingað til hefur ver-
ið lítt áberandi á landakortinu. „Við erum
að gera hér eitthvað sem er svo nýtt. Við
erum að fara af stað með skóla og lista-
stofnun í nýju húsnæði með allt nýtt og á
stað þar sem nútímalistasaga er alls ekki
fyrir hendi. Það er þetta sem dregur lista-
menn á stað sem þennan. Það er eitthvað
við skólann sem þeim finnst ögrandi og
spennandi að taka þátt í, það eru ekki
peningarnir því þeir fá enga peninga hér,“
segir Nakamura og skellir uppúr, „en þeir
njóta þess að koma og sýna áhuga á því.
Ef eitthvað þessu líkt færi af stað í Þýska-
landi eða Frakkklandi til dæmis þá væri
það kannski ekki eins spennandi. Það er
Japan sem heillar."
Nakamura ætlar ekki að láta staðar
numið með listaskólann í CCA heldur hef-
ur hann þegar hafið viðræður við borgar-
stjórann í Kitakyushu um að koma á fót
annarri deild innan skólans, CCA Media
Center, þar sem unnið verður með tæknina
og nýja miðla líkt og alnetið og gervi-
hnattasjónvarp. Ég vona að þetta geti orð-
ið að veruleika árið 2000 eða 2001. Það
fólk sem útskrifast úr þeim skóla kemur
til með að bæta úr skorti á sérhæfðu fólki
til að vinna menningarefni fyrir fjölmiðla
auk annars. Við munum geta starfað með
sjónvarpsstöðvum víða um heim um skipti
á sjónvarpsefni þannig að við getum viðað
að okkur efni og byggt upp gott safn.
Þetta er framtíðin.“
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 19. JÚLÍ 1997 7