Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1997, Blaðsíða 6

OSKASTAÐAN AÐ GETA
DVALIÐ HEIMA HLUTA ÚR ÁRI
Sólrún Braqadóttir hefur átt annríkt undanfarió oq
sungió í óperum víóa um lönd. Framundan er meó-
al annars aó taka upp íslensk lög fyrir geislaplötu.
EINN þeirra íslensku óperusöngvara sem
starfað hafa erlendis mörg undanfarin ár er
Sólrún Bragadóttir sem býr í Þýskalandi
ásamt fjölskyldu sinni. Eftir að hafa verið á
föstum samningi síðustu árin við óperuhús í
Kaiserslautem og Hannover sagði hún upp
og hefur tvö síðustu árin verið lausráðin.
Hafa henni boðist ýmis óperuhlutverk og
annars konar tónleikahald víða í Þýskalandi,
í Belgíu, írlandi og Japan svo nokkuð sé nefnt.
Sólrún Bragadóttir segist kunna því vel
að starfa með þessum hætti en áður en hún
fer nánar út í þá sálma í spjalli við blaða-
mann er hún fyrst spurð hvernig hafi verið
að starfa með Japönum en síðast liðið haust
söng hún hlutverk Greifaynjunnar í Brúð-
kaupi Fígarós á vegum alþjóðlegu listahátíð-
arinnar í Tsuyama:
„Japanir eru alvarlegir og nákvæmir í við-
skiptum en jafnvel þótt þeir séu mjög agaðir
listamenn hafa þeir þann dásamlega eigin-
leika að taka sjálfa sig ekki of hátíðlega.
Mér var tekið opnum örmum og naut ég góðs
af því að vera eini útlendingurinn í hópnum
því allir kepptust við að kynna mér japanska
menningu. Hvert veitingahúsið á fætur öðru
var heimsótt eftir æfingar og listrænir réttir
framreiddir hver öðrum gómsætari. Svo var
auðvitað öllu skolað niður með volgu hrís-
gtjónavíni og bjór.
Það var mjög sérstök tilfinning að vera
skrítni fuglinn í hópnum og voru vegfarendur
ófeimnir við að benda á mig og skríkja af
kátínu. En þótt ótrúlegt megi virðast fann
ég marga samhljóma með þessu fólki. Kannski
lifa eyjarskeggjar víða um heiminn í svipaðri
veröld. Japanir vildu til dæmis ólmir komast
til íslands og dreymdi um að sjá Vetrarbraut-
ina. Mikið var spjallað okkar á milli um að
koma á auknum menningartengslum milli
þjóðanna til dæmis með því að koma með
óperusýningar til íslands."
Meira frjálsræói
Hvernig hefur þér fallið að starfa sem laus-
ráðin söngkona?
„Mér hefur fallið það vel. Sem listamaður
þrífst ég betur að vera minn eigin herra.
Vissulega lærði ég heilmikið þessi ár á föstum
samningum við óperuhúsin og hefði alls ekki
viljað missa af þeim en hugur minn var far-
inn að stefna á breiðari mið. Ég er líka mik-
il ferðafuða og finnst stórkostlegt að fá tæki-
færi á þennan hátt til að kynnast bæði söng-
list og menningur annarra þjóða. Söngvari
er venjulegast mjög bundinn við leikhús sitt
og því oft erfitt að fá leyfi til að vinna að
óperuuppfærslum annars staðar. Ég ákvað
því að sleppa stöðunni og vaða útí óvissuna.
Mér fellur það nefnilega miklu betur að geta
skipulagt tíma minn sjálf óháð geðþótta-
ákvörðunum óperustjóranna og valið úr verk-
efnum.
Þessu fyrirkomulagi fylgir þó sá ókostur
að þurfa að búa við atvinnuóöryggi og mikið
veltur á því að hafa góðan umboðsmann til
að vinna fyrir sig en þeir vaxa svo sannar-
lega ekki á tijánum. Að sjá um praktísku
hliðarnar á starfinu er kannski ekki mín sterk-
asta hlið en jafn nauðsynleg og sjálfur söngur-
inn. Þegar köllun er svona sterk að gleðja
fólk með söng dugar sturtan skammt! Þetta
er svipað ferli og meðganga og fæðing; barn-
ið verður að fá að fæðast í heiminn. Áheyrend-
ur eru mjög mikilvægir í lífi mínu. Að snerta
tilfinningar annarra á jákvæðan veg og heilla
með söng eru mín markmið."
Sólrún segir að verkefnin hafi komið dálít-
ið í bylgjum, þau hafi verið alltof mörg á tíma-
bili en síðan komi rólegir kaflar. En stundar
söngkona sem sífellt æfir ný verk og hefur
mikið á sinni könnu einnig aðra almenna radd-
eða söngþjálfun?
Aginn grundvallaratriói
„Já, það er hveijum söngvara alveg nauð-
synlegt meðfram daglegum störfum. Ég reiði
mig á vissa gagnrýnendur, fæ til dæmis
Halldór Hansen oft til að hlusta á mig og
hef einnig reynt að hitta gamla kennarann
minn í Bandaríkjunum og raddþjálfara sem
býr hér í Hannover. Ég hlakka mikið til sum-
arsins því þá get ég heimsótt kennarann í
Bandaríkjunum og verð líkiega hjá henni í
tvær vikur í einkatímum - verð í hálfgerðri
endurmenntun. Þá gefst tækifæri til að njóta
leiðsagnar hennar og æfa ný hlutverk, eitt-
hvað sem mig dauðlangar sjálfa til að syngja
hvort sem ég þarf að nota það síðar eða ekki.
Ég tek mikið mark á þessu fólki, þessum
einkagagnrýnendum mínum, og það veitir
mér mikla hjálp. Ég er líka gagnrýnin á sjálfa
mig og held til dæmis sérstaka dagbók þar
sem ég geymi upplýsingar og ábendingar um
ýmislegt varðandi hvernig mér hefur gengið
í hinum og þessum sýningum og þar fram
eftir götunum. Aginn er hins vegar grundvall-
aratriðið og þar á ég við aga á öllum sviðum:
Mataræði, svefn, hvíld - röddin fylgir alveg
almennu líkams- og sálarástandi. Slímhúð lík-
amans þjónar mikilvægu hlutverki í lífi söngv-
arans þar sem öllu skiptir að hún sé í góðu
jafnvægi. Við beijumst ýmist við of mikla
slímframleiðslu, sem hamlar auðvitað söng,
eða ofþornun á slímhúð sem getur valdið
bólgum í nefi, kinnholum og ennisgöngum
sem er ótrúleg hindrun í tónmyndun. Venju-
legt fólk verður ekki svo mikið vart við rösk-
un á þessu hárfína jafnvægi slímhúðarinnar
sem getur aftur orsakað martröð fyrir okkut'
söngvara. Kannski á þessi svokallaða hyster-
ia söngvaranna rætur að rekja til baráttunnar
„HIÐ DEYJANDI
LEIKHÚS ERSÍGILT
VIÐFANGSEFNI"
Mexíkó og Mólmey fylla landakort Kjartans Ragn-
arssonar þessar vikurnar. í Mexíkó kannar hann lifn-
aóarhætti Majaindíónanna, en skrapp þaóan til
Mólmeyjar til aó leikstýra hjó nemendaleikhúsi borg-
arinnar og þar hitti SIGRÚN DAVÍÐSDÓTTIR hann.
LEIÐIR okkar liggja saman við aðkomu flug-
bátanna í Málmey á gráleitu síðdegi þegar
vorið vill ekki almennilega láta sjá sig. En á
nokkrum andartökum hverfur vorleysið úr
huganum og ljós og litir Mexíkó koma í stað-
inn, því þó Kjartan Ragnarsson leikstjóri sé
að setja upp leikrit með nemendum leiklistar-
skólans í Málmey, þá er hugur hans í Mex-
íkó, þar sem hann hefur dvalið í vetur og
þangað fer hann aftur frá Málmey. Og svo
stefnir hugurinn fram á við til nýrra verk-
efna, enda þýðir lítið fyrir þá lausráðnu að
hanga í fortíðinni.
Út af kortinw
Ferðin til Mexíkó er uppfylling gamals
draums Kjartans og konu hans Sigríðar Mar-
grétar Guðmundsdóttur um að fara eitthvert
út af kortinu eins og Kjartan segir. Suður-
Ameríka heillaði og á endanum varð fjalla-
borgin San Cristóbal í Mexíkó fyrir valinu.
Borgin liggnr í sömu hæð og Öræfajökull, en
það tekur aðeins um tvo tíma að keyra niður
fjöllin og í regnskóginn, sem þar tekur við.
Þarna er aðalsvæði Majaindíánanna „og það
er ekki rétt að tala um þá í fortíð, því það
búa um tuttugu milljónir Majaindíána á þess-
um slóðum", segir Kjartan.
En spjallið um Mexíkó er aðeins útúrdúr
um það sem Kjartani er ofarlega í huga, þar
sem hann er brátt á förum þangað aftur og
talinu víkur að Málmey og starfinu þar. Kjart-
an sagði upp föstum samningi sínum við Leik-
félag Reykjavíkur fyrir þremur árum til að
láta reyna á lífið í lausamennsku og prófa að
vera á ftjálsum markaði. Hann bætir við að
hann hafi fundið að breytinga væri þörf í
Borgarleikhúsinu „og ein breytingin var að
ég breytti sjálfur til“, segir hann með bros á
vör, því það er alltaf stutt í bros og hlátur
og hlýlegan glampa í augum, þegar Kjartan
er annars vegar. í fyrra var hann gestaprófess-
or við ieiklistarskólann, setti þá upp Kirsu-
beijagarðinn eftir Anton Tjekov. Sú sýning
hlaut einróma lof og varð til þess að hann var
beðinn að koma aftur og það liggur í loftinu
að skólinn vilji enn fá hann aftur næsta vetur.
í ár er það Strætið eftir Jim Cartwright, sem
er á dagskrá, enda býður verkið að sögn Kjart-
ans bæði upp á hlutverk fyrir tólf leikara að
spreyta sig á og eins á verkið ríkt erindi við
fólk. Og Riksteatern er einnig í viðræðum við
Kjartan um verkefni á þess vegum.
Vinnan við nemendaleikhús heillar Kjartan.
„Það er alltaf sérlega skemmtilegt og spenn-
andi að vinna í nemendaleikhúsi. Skólinn hef-
ur mjög gott leikhús af skemmtilegri stærð
og það er góður og samstilltur hópur, sem
vinnur við skólann. Og það er mikill léttir að
koma hingað eftir starfið við Borgarleikhúsið
og þurfa ekki lengur að hafa áhyggjur af
afkomunni. Það er eins og steini af mér létt.“
En hvað er það þá sem fær mann til að
hverfa frá tryggri vinnu og róa á ótrygg mið?
Morgunblaóið/Sigrún Davíósdóttir
„ÞAÐ er sorglegt hve mikið hefur þurft að ganga á þar [hjá Leikfélagi Reykjavíkur].
Við sem höfum starfað í Borgarleikhúsinu frá byrjun vissum að það var tikkandi tíma-
sprengja að hefja rekstur nýs húss án nægilegs fjár og að miklu leyti eiga innri vanda-
mál hússins rætur að rekja til þess,“ segir Kjartan Ragnarsson.

6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 3. MAÍ 1997