Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.1984, Blaðsíða 12

við sprenginguna hafi hluti hennar tvístr-
ast út úr sólkerfinu. Það sem eftir hafi
orðið og telst að séu um 4.500 brot — að
staerð allt frá hnullungum 700 km í þver-
mál og niður í brot aðeins 1,4 km í þvermál
— hafi síðan haldið áfram eftir sporbaug
sínum umhverfis sólu.
Með vatn og
lífrænan hjúp
Sumar af markverðustu rannsóknunum
á þessu sviði framkvæmdi einn af meðlim-
um loftsteinanefndarinnar, prófessor Al-
eksandr Zavaritsky. Hann vann að rann-
sóknum sínum til dauðadags árið 1963
ásamt prófessor Krinov og var álitinn emn
aðalsérfræðingur á sviði loftsteina.
„Með því að nota loftsteinana sem
grundvöllinn að kenningum sínum sagði
Krinov Zavaritsky komst að þeirri niður-
stöðu að týnda plánetan hefði verið stærri
en Mars og hefði haft bæði vatn og lífræn-
an hjúp. Með hjálp loftsteinabrotanna
gerði hann sér smám saman grein fyrir
gerð þessa hnattar. Hann sá að kjarninn
hlaut að hafa verið úr járni umluktur
þunnu lagi úr kísiljárni, síðan hefði tekið
við þykkt lag af periodite, en ofan á þessu
öllu væri síðan undirlag úr basalthrauni,
hulið þunnri yfirborðsskorpu og jarðlagi.
Hann áleit að týnda plánetan hefði haft öll
þau ytri einkenni sem sameiginleg eru
okkar jörð svo sem fjöll, höf og andrúms-
loft. Og hann áleit að þar hlyti að hafa
þróast líf.“
„Ef við tökum kenninguna um Phaeton
gilda," sagði Krinov, „verðum við að gera
ráð fyrir að líf hafi þróast þar en miklu
fyrr en líf þróaðist hér á jörðinni. Vitað er
að eftir því sem tíminn líður færist lífbelti
sólkerfisins smám saman nær sólu. Ein-
hvern tíma mundi Phaeton hafa verið ná-
lægt því að vera miðsvæðis á því belti sem
jörðin er nú og þar því getað þróast líf. Til
allrar óhamingju lést Zavaritsky prófessor
áður en hann hafði lagt fram óhrekjandi
sönnun fyrir kenningu sinni og þrátt fyrir
mikla leit hafa rannsóknargögn hans ekki
fundist. Hvað olli eyðileggingu plánetunn-
ar og hvenær átti sá atburður sér stað?
Flestir eru sammála um að það geti ekki
hafa verið lengra síðan en fyrir einni
milljón ára. En það eru loftsteinarnir sem
færa munu svör við þessum spurningum."
Krinov prófessor ráðlagði okkur að tala
við Zigel prófessor og á hans fund forum
við daginn eftir.
Gestir Utan Úr
Geimnum
„Rithöfundar eins og Erich von Dániken
og fleiri hafa nú þegar sagt okkur frá gest-
um utan úr geimnum," sagði hann, „og það
sem þeir hafa skilið eftir hér síðari kyn-
slóðum til umhugsunar. En það sem þessir
höfundar áttu eftir að skýra frá var að
gestirnir utan úr geimnum komu frá plán-
etunni Phaeton. Eg er ekki í neinum vafa
um þetta atriði. En þeir komu ekki hingað
af frjálsum vilja; þeir hefðu ekki komið til
jarðarinnar í þeim tilgangi að setjast að á
plánetu sem þeir vissu frá fyrri rannsókn-
arleiðangrum að var frumstæður dvalar-
Það er ein tilgátan, að hinir
háþróuðu Phaeton-búar
hafi víða farið á geimskip-
um sínum og snúið til jarð-
arinnar og sezt þar að, þeg-
ar þeir urðu beinlínis sjón-
arvottar að eyðingu plánet-
unnar sinnar.
Hún var svipuð jörðinni,
hafði lofthjúp og vatn —
en sundraðist líklega í
risakjarnorkusprengingu.
Höfundar greinarinnar,
Henry Gris og WiIIiam
Dick, hittu að máli vís-
indamenn í Sovétríkjun-
um og skýrðu þeir frá
uppgötvun, sem þeir telja
að segi sögu af hrika-
legum afdrifum þessarar
fyrrverandi nágranna-
plánetu okkar.
PLÁNETA Sundruð í
Ótal AGNIR
í Rússlandi er sérstök nefnd innan sov-
ésku vísindaakademíunnar sem fæst ein-
göngu við rannsóknir á loftsteinum. Okkur
var sagt að loftsteinafundurinn hefði vak-
ið mikla athygli og orðið til þess að ýta enn
frekar undir rannsóknir á „týndu plánet-
unni“. Yfirmaður nefndarinnar var Krinov
prófessor og féllst hann á að veita okkur
viðtal.
Við fengum einnig loforð um viðtal við
dr. Felix Zigel, sem er prófessor í geimvís-
indum við flugmálastofnunina í Moskvu og
í miklu áliti meðal vísindamanna á al-
þjóðavettvangi. Loks áttum við tal við Al-
exandr Kazantsev, nafnkunnan sagnfræð-
ing og fyrirlesara um geimvísindi sem
skrifað hefur á annan tug bóka um það
efni. En fyrstan sóttum við heim Krinov
prófessor. „Ástæðan fyrir því að þessi
loftsteinafundur vakti svona mikla athygli
er sú,“ sagði Krinov, „að til okkar berast
loftsteinar frá smástirnabeitinu, en það er
loftsteinabelti sem snýst í kringum sólina
í 400 milljón kílómetra fjarlægð. Smá-
stirnabeltið liggur á milli tporbauga Mars
og Júpiters í um 2,8 sinnum meiri fjarlægð
en er milli jarðar og sólar. Samkvæmt
kenningu sem enn hefur hvorki verið fylli-
lega staðfest né afsönnuð þá reikar smá-
stirnabeltið umhverfis sólu eftir sporbraut
Dag einn í janúar 1975 var ungur jarðfræði-
stúdent á gangi í Karakum-eyðimörkinni
norðaustur af Ashkabad í Rússlandi og
kom þá auga á eitthvað sem honum sýnd-
ist vera glitrandi glermolar í gulum sand-
inum. Þeir voru dökkgrænir á lit og á
stærð við valhnetu en gerð þeirra virtist
honum harla óvenjuleg. Hinn kunni
jarðfræðingur Pavel Florensky sendi
glermolana til Moskvu til nánari rann-
sóknar. í ljós kom að þetta voru loftsteinar
sem innihéldu ýmsa málma t.d. beryllum
sem bráðnað hafði í kísilsýru við milljónir
gráða á Celsíus. Þessi feiknahiti hafði
breytt málmunum í gler.
Þessi uppgötvun var afar mikilvæg að
mati sovéskra vísindamanna sem árum
saman höfðu fengist við að leysa gátuna
um „týndu plánetuna". Til var kenning um
plánetu sem hefði verið nánast alveg eins
og okkar jörð og hefði gengið sporbaug um
sólu ekki fjarri plánetunni Mars áður en
hún splundraðist. Plánetan hafði hlotið
nafnið Phaeton.
Loftsteinar eins og þeir sem fundust í
Rússlandi höfðu áður fundist víða um
heim en það ýtti stoðum enn frekar undir
að þeir hefðu allir myndast í einni spreng-
ingu.
plánetu sem ætti einmitt að vera á því
svæði samkvæmt svonefndu Bodes-lög-
máli“. Johan Bode var þýskur stjörnufræð-
ingur sem árið 1772 setti fram kenningu
um að tölfræðilegt samband réði fjarlægð-
arhlutföllum innan sólkerfis okkar. Sam-
tíma stjörnufræðingum til undrunar
reyndust útreikningar Bodes furðulega
samkvæmir. Árið 1781 uppgötvuðu menn
Úranus en fjarlægð hans frá sólu reyndist
þá einnig styðja kenningu Bodes og rétt-
mæti lögmálsins og sama var að segja þeg-
ar Plutó uppgötvaðist árið 1930. Sam-
kvæmt kenningunni er smástirnabeltið
einmitt þar sem horfna plánetan — Phaet-
on — ætti að ganga eftir sínum ákveðna
sporbaug í dag og styrkir þá tilgátu að hér
sé einmitt þessi sama pláneta sundruð í
ótal agnir.
„Við höfum ástæðu til að halda" hélt
Krinov áfram „að einhvern tíma hafi þessi
pláneta splundrast vegna sprengingar, og
Tilsýndar utan
úr geimnum
gætu afdrif
Phaeton verið
eittbvað
þessu lík.
Sundraðist PHAETON
í tdamwkuspreiigmgu?