Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1981, Blaðsíða 7

Smámynd eftir Thor Vilhjálmsson
Þaö var farið inn um mikið bogmyndað port og
komiö þar í forgarö og gengið yfir hann þveran að
breiöum tröppum með lúðum þrepum, og þar fyrir
ofan voru svalir með mörgum bogum í rómönskum
stíl, og milli þeirra grannar súlur úr porfír rauöum
gljáslípuðum. Þar fyrir innan voru viðhafnarsalir og
veizlugestirnir söfnuðust í einn þeirra aö hlýða á
ræöuhöld.
Hann fylgdi straumnum og stóö í þéttri mann-
mergð nærri dyrum, og heyrði gamla heimspekinginn
flytja þakkarávarp sitt fyrir heiðursborgaraskjalið
sem hann hafði fengið fyrir aö hafa aldrei látið fasist-
ana beygja sig. Og fremst sat virðingarfólkiö sem
flaut uppi þó skipti um valdhafa og veittu ævinlega
þeim öflugri fylgi. Og þegar gamli heimspekingurinn
var hættur aö tala, kannski hafði hann aldrei látið
fasistana beygja sig, kannski höfðu þeir bara leitt
hann hjá sér; kannski vissu þeir ekkert um þaö aö
þyrfti að beygja hann og þurftu þess þessvegna ekki,
— þá tóku aörar ræður við fullar af orðum sem nota
mátti viö hverskonar tækifæri, og gátu þýtt hvað sem
væri hentugt hverju sinni; hann smeygöi sér fram og
gekk breiöan ganginn sem var auður nema roskinn
forystumaöur leiddi unga stúlku fram og aftur, og
sagöi henni frá frægð sinni.
í hólfum sátu brjóstmyndir hinna ódauölegu and-
ans manna og furstanna sem gáfu listamönnunum aö
éta fyrir eilíft líf í sögunni. í bókasafninu var enginn
þar sem bækurnar voru geymdar sem fyrstar voru
prentaöar og handrit; en skáparnir voru vitanlega
læstir og rafeindaauga á veröi, og hann settist bara á
trébekk þar sem lyfta mátti setunni til að opna
geymslu væri ekki læst með hengilás undir sætinu.
Skamma stund sat hann í þessum hljóða sal þar
sem svo margar hugsanir úr einsemd genginna alda
voru geymdar í hirzlunum læstu, og hann vissi hvaö
hinir dauðu spekingar voru dauöir, og löngu dauðir,
— og hann bara aleinn í stórum sal.
Hann gekk fram ganginn fyrir utan bókasafniö, og
kom að löngu veizluborði þar sem urmull af þjónum
og matreiöslumönnum með hvítar stromphúfur voru
að leggja síðustu hönd á veizlukostinn, og fyrir end-
anum kom önnur álma hornrétt á boröiö og hann
gekk að enda hennar og enn stóö hornrétt álma á hina;
borðiö myndaöi stóran ferhyrning og þjónar fyrir inn-
an á þönum aö færa til fötin, og rýma fyrir nýjum.
Maður og maður með glas í hendi, oftast tveir þrír
saman.
En skyndilega barst mikill glaumur, og allir gest-
irnir ruddust út úr salnum frá hinni hátíölegu athöfn
og geystust aö kræsingunum og steyptu sér yfir þær
einsog þeir væru að koma úr löngu feröalagi án vista.
Og þeir hruöu hvert fatiö eftir annaö, og felldu han-
ann sem sat á sínu fati uppreistur og brauð rogginn
bringuna, og matsveinn með sveöju reiðubúinn að
vinna á honum í þágu sælkera. Kalkúnn og gæs,
margskonar fiskar, og grís snerist á teini, og draup
úr honum feitin sem ausið var jafnharðan aftur yfir.
Svínshaus skreyttur salatblööum og stórt blóm milli
eyrnanna horfði dauflega á hina gráöugu glæsihjörö
sem ruddist um fast til aö krækja í beztu bitana,
olnbogaöi sig áfram eftir afli; og hnussaði við þeim
sem það megnaði ekki að ýta frá svo það kæmist
sjálf þangað sem augsýnin lokkaði til að dillað yrði
bragölaukunum. Þessi flóðbylgja var svo óvænt með
hinni stríðu ákefð og græðgi að hann gáði ekki ann-
ars en horfa á aðfarirnar og átökin unz hann barst
sjálfur í straumhvirfli upp að borðinu; og þar var fyrir
á fati ókennilegur fiskur sem hann haföi ekki slíkan
séö fyrr, nema á göngu sinni á undan hinum gestun-
um og hafði þá skoðaö hann fyrir sér, kynjaðan úr
einhverjum launhelgum Miðjaröarhafsins, eöa úr
þjóðsögu dularfullri og fornri. Nú horfði fiskurinn á
hann, og bara beinin fyrir aftan hausinn einsog hann
væri með þessum stóru augum aö afsaka að þaö
væri því miður ekkert eftir. Og hausinn af hananum lá
út af í titrandi hlaupi; eftir áhlaupið var hið glæsilega
veizluborö einsog rúst meö leifum á fötum og mat-
arslettum og mylsnu og vínblettum um dúkinn allan;
og þjónarnir aö þurrka af sér svitann, spennan og
fjálgleikinn horfinn; og allt gerðist nú hægt, og gest-
irnir virtust þreyttir og leiðir einsog æsingnum hefði
fylgt lítil ánægja og engin gleði.
Blóm, segir kona meö spennt hvikandi augu í gul-
leitu andliti þar sem haföi verið fyllt upp í allar fell-
ingar og málað blárauðum lit upp fyrir efri vörina
þunnu til að auka friðli lyst ef vera mætti, og fært út
í stóra boga sem styttu biliö í sveitta nasavængina;
lítil vexti á skóm meö svo háum hælum og þykkum
sólum að það var líkt og hún væri aö ganga á stultum
og haföi um berar axlirnar holdugar sem báru háls-
lausan hausinn fremur hrjúft grisjuefni sem náði
niður undir hné; enn sætt þetta blóm, segir hún;
blómið stóð í potti hjá rústunum af fasana.
Þjónn látið mig fá þetta blóm, segir hún og bendir
feitum velsnyrtum fingrum þrem einsog til aö sýna
hringana sína meö litla fingur og þumal upp í loftiö
einsog horn á fórnardýri, og flissaði undan stórum
bláum sólgleraugum sem náðu niður undir munnvik
safírblá í skelplötuumgerð í áttina að grönnum ung-
um manni í alltof víöum og síðum jakka líkt og hún
hefði hirt hann á benzínstöð og fært hann í fötin af
manninum sínum. Hann var dökkur og dálítið skakk-
ur í andliti, og náði tönn niður á vör hægra megin,
daufur í augunum; og hárið í þannig bylgjum einsog
hann svæfi meö hárnet eftir vandlega skrýfingu á
rúmstokknum.
Látið mig hafa þetta bióm þjónn, ítrekaði hún. Og
þjónninn fór aö losa blómiö úr pottinum varlega en
þaö var einsog það ríghéldi sér við pottinn og vildi
ekki þaðan, og þyrfti lag að losa ræturnar einsog
fingur sem halda dauðahaldi svo einn er losaður af
öðrum, og þegar blómið var laust lét hann þaö á
servíettu og rétti konunni sem greip það áfjáö án
þess aö horfa á það, og rak upp hvellan fagnaðar-
lausan hlátur í áttina að rýra sveininum í stóra jakk-
anum; og hrópaöi meö skríkjum: Ó ég elska blóm.
Elska blóm. Blómin ohhh, og tróö undir fótum marglit
blómin sem höfðu falliö á gólfiö og lágu þar í breið-
um, og safinn úr þeim pressaðist niöur í mislitan
viðinn í parketgólfinu.
7