Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1981, Blaðsíða 20

Púsjkin og
samsæris-
mennirnir
ir. Það var hægt aö kaupa þá og selja. I
blööunum birtust stööugt auglýsingar,
þar sem þeir voru boðnir til sölu ásaml
alls konar húsgögnum og húsdýrum
fyrir heildarverö. Þaö var hægt aö fá þá
fyrir nokkrar rúblur og þeir voru mun
ódýrari en franskir mjóhundar og persn-
eskir kettir. Aöeins fagmenn eins og
rakarar eöa hljómlistarmenn kostuöu
stundum nokkur hundruö rúblur.
Loks hlotnaðist Púsjkin hin mikla
náö: 28. ágúst 1826 fékk hann þau boö,
aö hann ætti að fara til Moskvu í fylgd
lögreglumanns til þess aö taka þar þátt
í krýningarhátíöinni. Þann 8. september
var hann boðaöur til áheyrnar hjá
keisaranum. Drottnari Rússlands spurö:
hann: „Ef þér hefðuö veriö í Pétursborg
heföuöu þér þá tekiö þátt í uppreisn-
inni?“ Púsjkin svaraði: „Já!“ Þá rétt
keisarinn honum höndina og gaf honurr
leyfi til aö búa framvegis í Moskvu oc
Pétursborg.
Og hann hóf líf sitt aö nýju í Moskvi
og Pétursborg, í veizlusölum, danshús
um og spilaklúbbum. Og brátt birtis
nafn hans aftur í skjölum leynilögregl
unnar, en í þetta sinn á skrá yfi
alþekkta fjárhættuspilara undir númer
inu 96.
Aðeins frægasta skáidið
var nógu gott
handa Natalju
Og svo kvæntist hann Natalju. Hún
var dóttir stórskuldugs aöalsmanns og
jaröeiganda, sem átti 2000 ánauðuga,
þrjá syni og þrjár dætur, og ein þeirra
naut hylli allrar hiröarinnar og einnig
keisarans sjálfs. Þaö var Natalja.
Hún var 16 ára, þegar Púsjkin sá
hana fyrst. Hún dansaði eins og fjööur,
var hrífandi fögur, gat eitthvaö glamraö
á spinet og blaðrað um bókmenntir og
var nú aö leita sér aö eiginmanni, sem
gæti veitt sér þá stööu í þjóðfélaginu,
sem henni fannst hún eiga tilkall til. Þaö
varö aö vera meiri háttar maöur.
Þar sem keisarinn var kvæntur og
frægustu hershöföingjarnir og voldug-
ustu ráðherrarnir of gamlir, kom aðeins
frægasta skáld landsins til greina:
Púsjkin. ,
18. febrúar 1831 voru þau gefin
saman meö mikilli viöhöfn í Uppstign-
ingardómkirkjunni í Moskvu. Púsjkin er
sagöur hafa verið stoltur af því aö
eignast konu, sem aörir höfðu árang-
urslaust biölaö til.
En hjónabandið varð báöum von-
brigði. Natalja skildi aldrei, aö Púsjkin
þyrfti tíma til aö skrifa sín frægu verk,
og hann varö stööugt aö fara meö henni
í heimsóknir og í veizlur. Á verk hans
bar hún lítið skyn. En á þeim sex árum,
sem þau voru gift, ól hún honum fjögur
örn, gaf honum ótal ástæöur til
afbrýðisemi og síöast tilefniö til einvígis-
ins, sem kostaöi hann lífiö. Hún daðraöi
stööugt viö aðra menn, og hann tók þaö
nærri sér. Og svo kom aö atburöunum í
sambanoi við ilÍíiM UHQS d’ftíiíí!??:
Hann var fallegur, franskur piltur,
sem hollenski sendiherrann í Péturs-
óorg haföi ættleitt til aö tengjast honum
varanlegum böndum. Ýmsum getgátum
var leitt aö sambandi þeirra.
D’Anthes varö verkfæri í höndum
nokkurra hirögæöinga, sem var illa viö
Púsjkin, enda var honum lagiö aö senda
mönnum sneiðar, svo eftir yröi tekið.
Hann var brátt orðinn álíka óvinsæll
eins og foröum í Odessa.
ASTRIKUR OG GULLSIGÐIN
Eftir Goscinny og Uderzo. Birt i samráði við Fjölvaútgáfuna
HVI fÖRUM VIÐ
BKK! / HftNN?
'ÞPiP ER VANRIK-
UR'. FÖRUM í
v HANN!
/VE/, s tbinfUkur\ j
ÞBY! líF'ti
ÞEV! STEIN/UKUR
ÍF ÞU UHICYRIR Þflf) EKKI, FER E6
•5AMF í HANN OE VERE> SVO i
V FVLU.., ^

F LO V/í BAR!I FYLGJASr
AEB HONUM! ÞtS5VE.CrNA
,HORFUM ÞECJAND! 'A.,
Yeínu s/aju?
VARHLRIOO
L&ttODKÖlT-J
rAtLLT ÞER Af>FENNA ~
STE/NRlKUR. E6 CATEKKt
J=yL CS T MEE> HONUM ’
han hvarfbara
‘27*?
HEFBl VER/P NÆR
AÐ LATAMI6
SJ'A UM HANNÍ
Ómerkilegt tilefni
til hólmgöngu
Óvildarmönniim ?Ú2|Kif!5 var baö
auövelt mál aö nota hinn unga d’Anthes
í því skyni aö gera Púsjkin grikk og
særa hann. D’Anthes þurfti á hylli
fagurra kvenna aö halda til aö vega upp
á móti orðróminum um samband þeirra
kjörfeöga. Hann þyrfti ekki að hafa
mikið fyrir þessu. Þaö nægöi, aö hann
dansaði við Natalju og léti ótilhlýðilega
blítt aö henni og hvíslaði einhverju í eyra
henni. Og svo fór, að Púsjkin rauk upp
og skoraði piltinn á hólm. Þannig stóð á
því, að svo smávægilegur, ungur maður
átti svo stórvægilegan hlut aö máli í
rússneskri bókmenntasögu.
ki. ö síou«yis “ fsbrí'^r 1§?7 ^ittust
hólmgöngumennirnir rétt utan við Pét-
ursborg í hörkufrosti og kafsnjó.
D’Anthes er sagöur hafa brotiö gegn
siöareglum einvíga og skotið of fljótt.
Skammbyssukúlan fór í kvið Púsjkins,
og var það mikiö sár. Púsjkin skaut
síðan, en var þá aö falla og hæfði
d’Anthes í hægri handlegg.
Dauöastríö Púsjkins stóð í tvo daga.
Hann bað gamla vinkonu sína, sem
heimsótti hann, Dolguruki, furstynju, að
fara á fund hins unga Frakka, sem
sennilega hefði samvizkubit, og segja
honum, að hann fyrirgæfi honum.
Hún geröi páö. bakkaði
fyrir meö brosi. Hann strauk yfir litla
sáriö sitt á handleggnum og sagði: „Ég
fyrirgef honum!”
10. febrúar 1837 dó ástsælasta skáld
Rússlands. Hann lifði nær nákvæmlega
jafnlengi og Jónas Hallgrímsson.
— Svá — tók saman úr „Stern“.