Lesbók Morgunblaðsins - 30.06.1979, Blaðsíða 14

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
mmam UiT A jtb!1 iKcRT. KÍVÍ P1 << m ra- £LS- A«A
VCoÁA 6 rÐ N) A K o N A (Qfl ,tt. n* TTn A s K
AUVO K V A L 1 R dfíjF- n r 0««T L 'o N A R
í Lsgii dí 1 nh jx-otr R l T A £> ázjL t\ T H- A F I
H A N A QCKK- 5 £ T □ R e,7ic‘ ! 5
keiS- MACrt ftiridA tTFT VoMfl FISK
7 t* R A N N S 'o K N —^ ínepMj H- T Á T T
s'i- 5 P b L A U 5 Ý N A SUMO 6uo 'A L L Ofi- Koma
T E to A Hfi T 0ú>« F 'A tc h #rn A r eeim T 'A L KlMD Sl/AL- IHN Æ R
'r\ Húíl H 1 5 oLdu T Æ F A N PoMfl r«uM- errJ 1 5 £ K K 1
EtJdJ 1 NC. U S X 5 K R 'A litDNA T 'o N asucn t-AO. 6, A N <k
' T 3 u N K A FUC.L r K '0 N A A L / N
-TÉWÉ'I £ N ♦ Íý-R A P A; T D T A áerfl MflT Æ L D M fífíUi 1
L A R. F A R Ztl»S T A r*n<- ««IMN A F L 1 N N
L a £ L A a N fllM i« '* 'A L A: o N 'o íC
s e E 1 Vect- IR A F L A R ^VEK- Ull j E ! £>
5Túp \f>K- A Ð 1 1 B í & T M - 1 11'* 5To' F&F fj V rTW H L T. B J> HifVtR
1 > 3K- ÉL f- 1
1 L iií léU (8 iTT V
t 7? ÚA 6C. ARún e PTia MVMMI
ifioa- A-Ðl PeM-
5, o fí P LVfí Ufi Tfí
vT STfí f- Hí L-i F- FÆRI
m /° s> V/?l{ NIdVr FkoEt /uai
NhFN EfJVIhSC YéLfífL TlTr- ue - /MW ■■ \ /-
MiÁT - RíiPi Li* A.V' /ec.£>
PRHKlc s^or • Cvtap. J
aL r EWKTU; MAD- LK CL STAfuP- TdTuF
B'iG.L.' IKA- FllTAAK. ÍVl-
■ £RíW1 U\Z FEKM' l tr* Ci loFT- Gtfl T $LéT
HhÐ Hfoa.
LoKK/t KctíP ÓTT- /NN L
ÚINW- 1« 1-ftLLS 1 CL. Lnp-
a'°9 FsKii?- /WI/AN it H Hneni fí R
EÍKST 2e/N5
E N o - /N> R $K.ST. vntJT- AP
\Full- INN mik'i KorA- fí 5T ■
iéLDU- ■ ártUO- 5VWDÚ KTUl'TT U Kl $
Röltum Pans
Framhald aí hls. 7
þaö kann þó aö standa til bóta. Aftur á
móti voru loft og veggir byggingarinnar
hlaðnir endalausum rörum, stögum og
stöngum úr málmi og plasti, sem
áreiöanlega var mun meira en þurfti til
aö halda öllu uppi og saman. Miklu
frekar ofgeröur byggingarmáti eins og
frá bernskuárum verkfræðinnar eða
eins konar „nýlistar-rokókó“. Ekki
getur fariö hjá því, aö ýmsum detti í
hug nýju fötin keisarans, þegar ætlast
er til aö fólk dáist aö öllum þessum
ósköpum, sem auk þess hljóta aö hafa
kostaö óhemju fé aukalega miöaö við
rúmmetra og vísitölu byggingar-
kostnaðar í Frakklandi, svo aö vikið sé
aö algengu hugtaki hérlendis. Ekki þó
svo aö skilja, aö þessi „keisarabygg-
ing“, sem kennd er viö nýlátinn forseta,
er einu sinni fundaöi á Kjarvalsstööum
og kann þar aö hafa fengið hugmyndir,
ef hann hefur litiö á víravirkiö í loftinu,
sé klæöalaus. Nei, þvert á móti er
þessi „keisari" í allt of miklum fötum,
alsettum knipplingum og blúndum úr
áli, plasti og gleri, sem reyndar er sagt
aö mölur og ryö fái eigi grandaö, ef
miöaö er viö efnisheiminn.
Þarna er þó aö sjálfsögöu ýmislegt
hægt aö gera. Hlusta á margvíslega
tónlist eftir vali, lesa mikinn fjölda
blaöa og bóka og skoöa misjafnlega
merkilegt dót, svo sem nokkur úr sér
gengin tól frá bernsku tæknialdar. En
svo voru ýmsar dyr læstar, og leiddist
maður því í utanáliggjandi hólkum upp
á þak. Þar var útsýni gott og veitingar
á boöstólum. En hvar var myndlistin í
þessu mikla húsi? Ef hún heföi ekki
fundist, heföu vonbrigðin oröiö mikil,
en þá kom í Ijós, aö „hólkast“ haföi
veriö framhjá stóru listasafni er rúmaöi
sýnishorn myndverka síöari tíma allt
frá því fyrir aldamót og fram á rusla-
hrúgur nýjustu „listforma". Myndverk
úr nýlistarsafninu á hægri bakka Signu
(Musée d’Art Moderne) munu vera
uppistaöan í þessu safni, en þar eru nú
á hinn bóginn mest einstakar sýningar
að sögn.
Vissulega voru þarna mörg athyglis-
verö og glæsileg verk til sýnis aö þessu
sinni, og ætlar undirritaöur sér ekki þá
dul að fara aö reyna aö gera þeim skil í
oröum, en heildaráhrifin voru þau, aö
fá væru myndverkin sem maður horföi
á meö einstakri aödáun eöa sem
bergnuminn af hrifningu. Þetta er þó
aðeins skoöun eins leikmanns eða
reyndar tveggja, og hver og einn
veröur aö dæma fyrir sig. Saman-
burðurinn er þó aöallega viö myndlist-
arheiminn í Reykjavíkinni. Hér viröist
vera ótrúleg gróska og fjölbreytni, sem
líklega fer stööugt vaxandi. Ekki er
þetta þó sagt af neinum þjóðernis-
rembingi, einstaklingar þjóöar, sem er
sjálfri sér svo sundurþykk, aö hún
viröist varla geta stjórnaö sér sjálf,
hafa ekki efni á neinu slíku. En þjóðinni
þarf ekki aö vera allt jafnilla gefiö fyrir
því, og úr því aö hún gat í eina tíö, sem
aö vísu er löngu liðin, skrifað betri
bækur en aörir, þá gæti hún eins núna,
af einhverjum óskiljanlegum ástæöum,
veriö meö þeim betri í myndlistinni.
Hvaö sem þessu líður, þá ætti aö
vera óhætt aö setja fram þá skoöun,
aö verk margra íslenskra listmálara
heföu sómt sér vel í margnefndu safni
og gætu vakið athygli og skoriö sig úr
meöal verka hinna heimsfrægu.
Ekki er alltaf gott aö skilja, hvers
vegna sumir veröa frægir og sumir
aörir ekki. Eitf viröist þó Ijóst, aö hafi
menn einu sinni komist á toppinn, ekki
síst í myndlist, og geti selt dýrt, þá geta
þeir selt dýrt áfram næstum hvaö sem
er. Myndir þeirra eru orðnar fjárfest-
ing, og markaöurinn heldur uppi verö-
inu aö verulegu leyti án tillits til
gæðanna. Þetta er vel þekkt hérlendis,
þar sem verk „gömlu meistaranna”
seljast yfirleitt háu veröi, næstum því
hvernig sem þau eru.
í hverfinu umhverfis stórlistasafnið
hefur risið upp fjöldi listaverkabúða,
þar sem gaman er aö skoða varning-
inn, og víöa um borgina eru aðrar
slíkar verslanir, svo sem við Óperu-
stræti, á Montmartre og í ráöstefnu-
höllinni handan Sigurbogans viö enda
Boulogneskógar. Þar er aö finna margt
fallegt og skemmtilegt, en furöu margt
hvaö ööru líkt og tilþrifin yfirleitt varla
stór í sniðum. Afsakið dómhörkuna, en
segja ekki líka sumir fróöir menn, aö
París sé- ekki lengur höfuöborg list-
anna. Auövitað hlýtur margt aö leynast
í mannmergðinni og meöal húsaþyrp-
inganna. Á aöskiljanlegum vinnustof-
um hlýtur margt aö vera unniö meö
snilldarhandbragöi, en mikiö af því
mun fara framhjá venjulegum feröa-
mönnum, sem aöeins hafa nokkra
daga til aö líta í kringum sig.
London mun líklega aldrei hafa veriö
talin slaga upp í París á myndlistar-
sviöinu, en þar er þó ýmislegt hægt aö
sjá, sem ekki gefur eftir varningi
áðurnefndra búöa í París, nema þá
helst hvaö verö snertir. Yfirleitt þykir
ekki fínt aö sýna verk sín á götum úti,
og til þess veröa einkum hversdags-
menn í listinni eins og sjá má á Place
du Tertre á Montmartre í París. Þess
vegna búast sennilega fæstir viö miklu
á sunnudagssýningum á giröingunum
viö Green Park hjá Piccadilly og
norðan við Hyde Park, alllangt vestan
viö Marble Arch, og vissulega er þar
mikiö af ómerkilegum varningi. Innan
um eru þó áreiðanlega hin ágætustu
listaverk, sem margir munu hafa meiri
eöa minni ánægju af aö skoöa og
jafnvel kaupa.
En úr því aö fariö er aö gera
samanburð á London og París, þá má
gera hann á öörum sviöum. Margir
hafa tekiö Breta sem dæmi um ein-
staklega þægilegt fólk í umgengni, sem
væri sérlega lipurt og hjálpsamt viö
feröamenn. Vissulega er svo enn,
einkum úti á landsbyggöinni, en ekki er
örgrannt um, aö þessum ágætu eigin-
leikum hafi heldur hrakaö á síöari árum
í stórborginni. Aö minnsta kosti er
afgreiöslufólk í Oxfordstræti önugra en
áöur var.
í París hefur þróunin oröiö öfug.
Fjöldi borgarbúa virðist orðinn þægi-
legur og hjálpsamur eins og best gerist
noröan Ermársunds, og afgreiðslufólk í
verslunum lét sér vel líka, þótt aöeins
væri skoöaö og spurt. Þetta er mikil og
ánægjuleg breyting, sem vert er aö
halda á lofti. Og heildarmyndin breytist
ekki, þótt maöur hafi orðiö vitni aö
tilraun til þjófnaðar í neöanjaröarlest-
inni. Bófar ganga svo víöa lausir.
Eftir aö ferðin í nýlistasafniö haföi
orðiö styttri en ráö haföi veriö fyrir gert
var haldiö niður á Signubakka og síöan
sem leiö lá beint inn í Notre Dame, þar
sem messa var að hefjast. Var kirkjan
mikið til full af fólki, en margt af því
voru ferðamenn, sem ekki settu beint
helgisvip á samkomuna. Messan fór þó
fram meö viröulegum blæ og furöu
látlausum miöaö við stórhátíðir
kaþólskra. Þarna söng prestur í hljóö-
nemann styrkri og glæsilegri röddu, og
síöan tók orgeliö viö af fullum krafti. Er
vissulega mikilfenglegt á aö hlýöa,
þegar tónarnir fylla þessa stóru hvelf-
ingu. Bach mundi hljóma glæsilega á
þessum staö, en vera má aö hann sé
ekki leikinn í kaþólskum dómkirkjum,
svo mjög sem hann lagöi mótmælend-
um liö í hita baráttunnar fyrr á öldum.
Hallgrímskirkja veröur vissulega ekki
svona stór, en tónarnir frá orgeli
hennar munu vonandi leiöa hug
margra frá hversdagsleikanum áöur en
langt um líöur. Gæti þaö haft áhrif til
góös á viö margar prédikanir læröra
og leikra. Og úr því aö komið er yfir á
Skólavöröuholtiö, er best aö láta
Parísarröltinu lokiö aö sinni.