Lesbók Morgunblaðsins - 30.06.1979, Blaðsíða 10
Hans Kristjðn Árnason Aðstoð Hollendinga við
2100 listamenn njóta
í fyrri hluta grelnarinnar sem birtist í
síöustu Lesbók var fjallað um viðhorf
hollenska ríkisins til lista- og menning-
armála almennt. Vakin var m.a. athygli
lesenda á bví aödráttarafli sem Holland
viröist hafa á ýmsa yngri listamenn
okkar sem kosið hafa aö setjast bar aö
á undanförnum árum.
Flestir bessir landar okkar starfa á
sviöi sjónlistar og er því góöra gjalda
vert kynnast nokkuö beim tækjum sem
hollenska ríkiö beitir í samskiptum
8Ínum viö Þann hóp listamanna. Aönjót-
andi aögeróa Þessara eru Því ekki
einungis hollenskir listamenn, — heldur
eru efnilegir listamenn frá öórum Þjóö-
um einnig hvattir til aö taka Þátt í
listaheimi Níðurlendinga og eru á Þann
hátt m.a. tryggö marghliöa áhrif á
samfélagiö.
Hollenska ríkið gerir að auki ýmsar
ráðstafanir til aö kynna árangur starfs-
ins fyrir öörum Þjóöum m.a. meö
bókaútgáfu og farandsýningum. Á sviöi
sjónlistarmála starfar sórstök deild inn-
an Menningarmálaráöuneytisins, sem
ætlaó er aö annast hlutverk Þetta
(Visual Arts Office for Abroad of the
Ministry for Cultural Affairs, Recreation
and Social Welfare), og eru Þar kynntir
jafnt Þarlendir sem erlendir listamenn.
Ríkið og sjónlistarmenn
í Hollandi
í Niöurlöndum byggir hinn skapandi
listamaöur afkomu sína aö verulegu leyti
á ríkinu. Að vísu hefur hann sjálfstæöa
atvinnu — eöa m.ö.o. hann er fjárhags-
lega oftast sjálfs sín herra og hefur þaö
félagslegt/hagfræöilegt óöryggi í för með
sér. Af þessari ástæðu hafa hoilensk
stjórnvöld gripiö til sérstakra ráöstafana
fyrir alla skapandi listamenn. Elnnig
fyrirfinnast aögeröir sem mlöaöar eru við
sérhópa. Einn slíkra hópa eru sjónlista-
menn.
Þau ráöuneyti sem viðriðin eru þessar
ráöstafanir stjórnvalda eru:
— Menningar- og velferðarmálaráöu-
neytiö
— Mennta- og vísindamálaráöuneytið
— Félagsmálaráöunevtiö
— Húsnæðis- og ^ tipulagsmálaráöu-
neytiö
I. Menningar- og félagsleg
velferðarmál
Stefna þess ráöuneytis sem fer með
ofangreinda málaflokka beinist aö eflingu
góðs og árangursríks sambands milli
sjónlistar og húsageröarlistar annars
vegar og þjóöfélagsins hins vegar. Þetta
felur í sér umsjón meö viðgangi listrænn-
ar þróunar og viöleitni til aö koma eins
stórum hluta Hollendinga og frekast er
unnt í samband viö áhrifaþætti sjónlistar.
Til aö nálgast takmarkiö getur ráðuneytiö
beitt ýmsum stjórntækjum sem bein áhrif
hafa á stööu sjónlistarmannsins;
1. Myndun ríkissafna
2. Verksamningar
3. Reglur um styrkveitingar til kaupa á
listaverkum
4. Greiðslur fyrir lán á listaverkum
5. Styrkir til leigu á listaverkum
6. Starfsstyrkir
7. Feröastyrkir
8. Námsstyrkir til framhaldsnáms er-
lendis
9. Verðlaun
10. Niöurgreiöslur til stofnana.
Myndun ríkissafna
Til aö mynda stofn ríkissafna festir
ráöuneytiö kaup á sjónlistaverkum og eru
Þjónustustúlka hellir mjólk. — Málverk eftir Vermeer frá Delft,
einn af stórmeisturum 17. aldarinnar í hollenzkri myndlist.
Hollendingar eiga stórkostlegan arf í myndlist frá fyrri
öldum og skilja vel, hvers virði það er. Kannski getum við
eitthvað lært af opinberri listpólitík þeirra.