Lesbók Morgunblaðsins - 05.05.1979, Blaðsíða 15

SKYRINGAR
FNÚ £4U ð'U
TRÉN AFTUR
. UPPVAXtN!
Kt>AO £P RfcKALL-
ANS ROMVERJUNUM
PÉTT t PASSPEUJP j
YKÓMIO HE/M Ttt
MÍN 06 HÖL DUM
•SKCG-RJEKTAR-
k. VEISLU! >
p:-----:
OCD/, áóBt
OÖLTUPtNN!
t NE! ! SKO! HER
'A É6 E/TTAFÞESS-
UH AKÓRNUHEFTtR
jrtfttr
STEINRIKUR
CKKI
v KASTA
k PV/f ^
Y HÖLDUM ÁFPAM '
ÞAPSBMFPÁ VARHúPT
10, AD V/KKA ÚF i
. STÓRA RJÓPRtD.^/k
HEP EP EKKEPT
FUÓpuR LENgur
fL ismssm
TILVÍSANIR
OG ATHUGASEMDIR
1Þetta stutta œviágrip styöst aö mestu viö hina
merku bók Peters Hallbergs, Halldór Laxness
(ensk útgáfa í þýöingu R. McTurks, New York,
1971) og grein hans, „Laxness, Konstnár-
skapet, Idologierna: Nágot om hans senare
diktning,* í Nordisk Tidskritt (1967), bls.
65—102, þar sem nánar er rætt um tímabiliö
eftir 1955.
2Ártöl meö bókarheitum eiga viö frumútgáfu.
3Bréf til Einars Ól. Sveinssonar, dagsett 17.
apríl, 1923, tilfært af Hallberg í Halldór
Laxness, bls. 45.
4Heitiö „mormónasaga" er hér haft í rúmri
merkingu; í-bréfi til mín, dagsettu 16. febrúar,
1972 kallar Laxness Paradísarheimt
„sennilega kunnustu mormónasögu sem skrifuö
hefir veriö.“
s„En amerikansk Ábenbaring", Pofítiken, 2.
júní, 1958, endurprentaó í Gjörningabók
(Reykjavík, 1959), bls. 218—25 (vísaö er til
þeirrar útgáfu) og í De islandske Sagaer og
andre Essays, útg. Erik Sanderholm (Kaup-
mannahöfn, 1963), bls. 129—36; greinin kom út
á norsku í Halldór Laxness, Egil Skalla-
grimsson og Fjernsynet (Oslo, 1964), bls.
118—26, og á Sænsku í Halldór Laxness,
Utsaga, þýð. og útg. Peter Hallberg (Stock-
holm, 1959), bls. 214—21. „Ævintýri um
fyrirheitna landiö", Samvinnan, Fyrri hluti, maí
1958, bls. 4—7, Síóari hluti, júní 1958, bls.
4—7, 27; greinin er endurprentuö í
Gjörningabók, bls. 110—127, og birtist á
sænsku í Utsaga, bls. 196—213.
®„En amerikansk Ábenbaring“, bls. 224.
7Sama grein, bls. 225.
s„Ævintýri um fyrirheitna landiö", 2:4.
9Laurel T. Ulrich, „Fictional Sisters", í Mormon
Sisters, útg. Claudia L. Bushman (Cambridge,
Mass., 1976), bls. 258.
10Morgunblaðiö 23. júlí 1960, bls. 9.
11„Ævintýri um fyrirheitna landið", 2:7.
12Hér er átt viö sögu Johans Peters Hebels í
Schatzkástlein des rheinischen Hausfreundes
(1811), þar sem þýskur sveitamaöur staddur i
Amsterdam er alltaf aö spyrja hver eigi þetta og
hitt og heldur aö svariö „Kannitverstan" (Ég skil
ekki) sé nafn eigandans. Sjá Hebei,
Gesammelte Werke, útg. H. Rupp og R.M.
Kully (Gútersloh, 1966), bls. 135—37.
13„Ævintýri um tyrirheitna landiö", 2:6, 7, 27.
14Gjörningabók, bls. 203—4. Greinin er samin
á ensku.
1s„Ævinlýri um fyrirheitna landiö", 2:6.
16Sama grein, 2:7.
17Sami staður.
18Sami staöur.
19Bréfiö er skrifað 15. ágúst, 1958, og prentaö í
Gjörningabók, bls. 229. Laxness er aö svara
grein Fr. Abendroths „Status Confessionis",
Wort und Wahrheit 6 (1958), og skrifar á
ensku.
20Brekkukotsannáll (Reykjavík, 1957), bls. 8.
21Morgunblaöiö, bls. 9.
22Arbeiderbladet (Oslo), 28. febrúar 1970.
23Paradíaarheimt (Reykjavík, 1960), bls. 55—6.
24Sama rit, bls. 163.
25R. Hilleret, á kápu þýöingar sinnar (úr ensku)
Le Paradis Retrouvé (París, 1966).
26Sjá bréfiö til Kellers (13. júlí, 1971) í grein
hans „The Witty and Witless Saints of a Nobel
Prize Winner", Diaiogue 6 (1971): 52; bréfiö til
Johnsons (24. mars, 1970) er í skjalasafni
hermannadeildarinnar í Keflavík.
27„The Origins of Paradise Reclaimed“,
ritlingur gefinn út af Thomas W. Crowell Co. í
tilefni af útkomu ensku þýöingarinnar á
Paradísarheimt 1962, bls. 8.
28Hallberg, Halldór Laxness, bls. 107.
29Sama rit, bls. 91.
30Sama rit, bls. 92.
31Sama rit, bls. 88; sjá einnig formála Magnúsar
Magnússonar aö þýöingu hans á Heimsljós,
World Light (Madison, 1969), bls. viii.
32A Rhetoric of Irony (Chicago, 1974), bls. 240.
33Paradísarheimt, bls. 283.
34Heildarútgáfa af ritum hans er Eiríkur á
Brúnum: Feröasögur, sagnapættir, mormóna-
rit (Reykjavík, 1946); um útgáfuna sá Vilhjálmur
Þ. Gíslason. Þau rit sem varöa Paradísarheimt
eru Lítil ferðasaga, Önnur lítil feröasaga, „Tólf
manna árás“, og nokkur smárit sem nefnd eru
einu nafni Mormónarit. Laxness notaöi einnig
atriöi úr ritum Eiríks í mynd sína af Jóni
Hreggviðssyni í Íslandsklukkunni (Reykjavík,
1943—46); sjá Hallberg, „Laxness, Konslnár-
skapet", bls. 88.
ÁSTRÍKUR Á GOÐABAKKA
Eftir Goscinny og Uderzo. Birt í samráÖi viÖ Fjölvaútgráfuna.
35Eiríkur á Brúnum, bls. 102; ritlingur Þóróar
ber heitið Aövörunar og sannleiksraust um
höfuöatriöi trúar Jesú Kristi kirkju af síóustu
daga heilögum (Kaupmannahöfn, 1879).
36Eiríkur á Brúnum, bls. 102.
37Sama rit, bls. 223.
38Sama rit, bls. 224.
39Sama rit, bls. 229—30.
40Paradísarheimt, bls. 191—2.
41Hallberg, „Laxness, Konstnárskapet“, bls. 96.
Um Paradísarheimt og samband bókarinnar
viö afneitun höfundar fjalla einnig Ólafur
Jónsson, „Um Paradísarheimt", Tíminn, 24.
desember 1960, bls. 19, 27, og Tryggvi
Gíslason, „Paradís í Paradísarheimt", Skírnir,
146(1972); 48—55.
42Heiman ég fór, sem Laxness skrifaöi 1924 en
kom út 1952, er ekki skáldsaga heldur stíltærö
sjálfsævisaga og fjallar um æsku Laxness.
43Pessi saga, sem í þjóösagnafræöinni ber
tegundarnúmeriö 1415 (Grimm, nr. 83), er víöa
kunn; íslensk gerö hennar er í útgáfu Árna
Böövarssonar og Bjarna Vilhjálmssonar af
Þjóösögum Jóns Árnasonar (Reykjavík,
1954—61), ll:504—5.
44Morgunblaöiö, bls. 9.
45„Origins“, bls. 6—7.
46Birtíngur, 2. útg. (Reykjavík, 1975), bls. 190.
47Paradísarheimt, bls. 301—2.
48Sama rit, bls. 18—19.
49„Origins“, bls. 3—4.
sot.S. Eliot, „Liltle Gidding", 5, 27.-29. lína, í
Coliected Poems 1909—1962 (New York,
1963), bls. 208.
51Paradisarheimt, bls. 55.
NE1,ÞA£> &ERI ÉG ALDRF/.ÞVP
AÐ KRJLI ER'A MÖT! ÞVÍ. BETRA
AD BERA HÚS/O TtL.JÚ, ÞETTA ER
^ S/EMUE6UR MEÐAL'APSVÖXTUR^
ÞU SKALTfA ^
A0RÍFA ÞAÐUPP
MEÐ RÓTUMf J
FAIO VKKURSÆT/.
VE/SLAN EPÁ
-- LEI0INNI

06 NtESTU Nórr i
SKÓ6/NUM,..