Lesbók Morgunblaðsins - 05.05.1979, Blaðsíða 12

Heimilisfaðir og fyrirvinna
/
Eftir Alfreð Böðvar Isaksson
ROBERT
BANGSI
TRAVOLTA
Soffía, táningurinn okkar konunnar
minnar, er yfirleitt fjarska væn. Hún er á
þeim aldri aö hún veit hvorki af
foreldrum sínum né yngri bróöur, Eiríki,
og veit mun betur hvaö gerist á heimili
John Travolta heldur en heima hjá
okkur. Ástarmál Johns heilla hana mun
meira en matargerö og uppvaskið hér,
og henni finnst meira variö í þaö þegar
John Travolta sest upp í flugvélarnar
sínar og tekur í stýri þeirra, heldur en
þegar langþreytt móöir hennar biöur
hana aö taka örskotstund í ryksuguna
og fljúga yfir stofugólfiö. Soffíu er þaö
líka bráönauösynlegt aö spandéra
þremur kortérum á morgnana til aö snúa
á skólasystur sínar meö því aö setja upp
einhvers konar gríska leikhúsgrímu meö
allri þeirri nútímatækni sem til er:
húökremum, möskurum, augnskuggum,
kinnalit, púöri, penslum og málningu. Ef
hún er skotin í nýjum gæja bætist
glimmer ofan á allt þaö sem fyrir er,
þannig aö viö foreldrar hennar förum hjá
okkur og finnst viö hafa tekiö ókunna
manneskju inn á heimilið. Og vitaskuld
dettur engum vitibornu fólki í hug aö
biöja ókunna manneskju, gest á heimil-
inu, um aö taka aö sér heimilisverk af
neinu tagi. Ég hef því grun um að
andlitsbreyting Soffíu sé útpæld, eins og
börnin segja: Hún er ekki eingöngu aö
snúa skólasystur sínar og vefja piltunum
um fingur sér; hún er ennfremur aö beita
foreldra sína óþokkabragöl til aö komast
hjá því aö ryksuga, vaska upp, leggja á
boröiö eöa vinna önnur þau þjónustu-
störf sem heyra hverju heimili til. Annars
er konan mín svo fjarska dugleg við aö
vinna þessi störf, svo þaö kemur
kannski ekki aö neinni sök, þegar allt
kemur til alls.
Ég hef oft velt því fyrir mér, af hvaöa
rótum þessi sköpunarþörf dóttur okkar
konunnar væri sprottin og hvers vegna
hún beindist af jafnríkum ákafa og ofsa
aö andlitinu, en ekki til dæmis höndun-
um, sem viröast nægja smá
handáburöur, nú eöa þá naflanum, sem
ekkert er gert viö nema aö hylja. Þegar
ég lagöi þessa spurningu í mesta sak-
leysi fyrir Soffíu, sneri hún lítillega upp á
sig, horföi á plakatið af John Travolta
eins og til aö finna til einhvers konar
samstööu meö honum gegn þessum
glataöa gæja, sem var aö spyrja eins og
asni, andvarpaði, og sagði:
— Blessaður góöi, pældu ekki í því.
Hefurðu áhyggjur eða hvaö?
— Neei, ég hef nú engar áhyggjur,
svaraöi ég. Mér datt bara sisona í hug
aö spyrja, af því þaö er nú einu sinni ég
sem borga allt þetta málningardót. Ég
var nú bara aö spekúlera í, hvort þaö
væri ekki fljótlegra og ódýrara aö
einbeita sér til dæmis aö því aö fegra
naflann.
— Naflann hvaö, hnussaöi Soffía og
leit aftur til Travolta sem brosti uppörv-
andi til dóttur minnar ofan af plakatinu.
Svo bætti hún viö til aö sýna fram á aö
mér væri, sko, ekki viðbjargandi:
— Klikkað lið, maöur.
Þessu var kannski fremur beint til
Travolta á plakatinu en mín, en þaö var
hins vegar ég sem taldist vera „klikkað
lið“. Soffía og John Travolta horföust í
augu og mátti vart á milli sjá, hvort
þeirra var meira dreymandi á svip. Ég
dró mig kurteislega í hlé, því ég haföi
vanist því í mínu ungdæmi, aö þegar fólk
setti upp þennan svip, ætlaöi þaö aö
fara aö ræöa einhver eldheit tilfinninga-
mál sín í milli, sem ekki væru öörum
ætluð. Kannski hef ég heldur ekki kært
mig um aö veröa vitni aö vonbrigöum
Soffíu þegar slæleg enskuframmistaöa
hennar í skólanum yröi þess valdandi aö
plakatiö þegöi sem fyrr.
Soffía lét fööur sinn bjóöa sér fimmtán
sinnum á Saturday night fever, og hún
hefur hjálpað Friðfinni í Háskólabíó af
alúð og festu aö útvega fjörtíu þúsund
sýningargesti á Grís. Friöfinnur veit hins
vegar varla, hvaö hann á mér aö þakka í
þessu sambandi.
Nýjasta flugan, sem Soffía hefur
tileinkaö sér af fullum krafti er, aö hún
dansar einu sinni í viku alveg eins og
John Travolta. Það er þó ekki John sem
borgar brúsann, heldur ég. Þó hefur mér
skilist af oröum dóttur minnar, aö hann
sé mun betur stæöur en ég. Hann á
fasteignir og veröbréf og flugvélar og
bíla og dansar á milli þessara eigna
sinna, auk þess sem hann tekur nokkur
hliðarsþor til {oreldra sinna sem hann ku
víst kunna hugástum. En þaö er ekki
nema von, aö Soffía blessunin geti ekki
tekiö allt eftir Travolta.
En dansinn hefur haft þau áhirf á
Soffíu aö hún dansar þokkafullan dans
framhjá öllum heimilisstörfum og réttum
háttatíma, og meö sama léttleika dansar
hún framhjá skólabókunum þegar þær
fara aö leita á hana af einhverri hörku.
Travoltann hans Eiríks litla, sem
kominn er á sjöunda ár er hins vegar
Róbert bangsi og stöku sinnum Rut
Reginalds þegar enginn sér til. Þaö má
ekki vera skotinn í stelpu á hans aldri.
Núna eru til um þrjár eöa fjórar eöa
fimm Róbert-bangsaplötur á heimilinu,
og hver spiluð í kapp viö aöra. Svo
þegar þær eru uþpétnar eru nýjar
keyptar — annars fer Eiríkur bara í
megrunarkúr eins og stóra systir, þegar
hún fær ekki vilja sínum framgengt. Ast
Soffíu á Travolta og ást Eiríks á Róbert
bangsa er þar meö svipaös eölis. Bæði
þeirra sjá ekki sólina fyrir elskum sínum,
foreldrarnir gætu allt eins veriö týnd og
tröllum gefin, frændsystkin og aðrir
ættingjar eru samviskusamlega van-
ræktir fyrir þá félaga.
Þegar ástandiö haföi veriö svona á
heimilinu hátt á annað ár, fannst mér
kominn tími til að grípa í taumana, og
þar sem ég veit að fjölmargir aörir
foreldrar þjást eins og viö þjáöumst hér
einu sinni, vil ég hér meö koma óbrigö-
ulli lækningu á framfæri.
Læknisráöiö var sálfræöilega úthugs-
aö og sömuleiöis framkvæmd þess.
Aldrei þessu vant vorum viö konan
samtaka eins og hjónum sæmdi. Hún sá
til fulls, eftir aö ég haföi bent henni á
þaö, aö svona gat þaö ekki gengið
lengur.
Viö urðum okkur úti um eins margar
hljómplötur og viö mögulega gátum af
gömlum og góöum lögum frá tilhuga-
tímabili okkar: Haukur Morthens, Ösku-
buskur, Ingibjörg Þorbergs, Nóra
Brocksted Alfreö Clausen og fleiri og
fleiri. Viö grófum upp gamlar Ijósmyndir
af þessum Travoltum og Róbertum
böngsum vorra tíma og létum gera stór
plaköt af þeim fyrir ærinn pening. Svo,
þegar allt var tilbúiö í samsæriö gegn
börnum okkar, létum viö til skarar
skrtöa. Viö tókum niður hvert málverk úr
stofunni og festum plakötin og Ijós-
myndirnar upp í staöinn, ásamt einstaka
blaöaúrklippu sem okkur haföi tekist aö
næla í frá þessum tíma og fjallaöi um
eitthvert þessara átrúnaöargoöa okkar.
Rétt áöur en börnin okkar komu heim
settum viö hljómplötu á fóninn og þegar
þau Soffía og Eiríkur birtust í dyrunum
sáu þau okkur dansandi inn í stofu viö
Ijúfan vals, sem Haukur Morthens söng
af hita og tilfinningu. Þaö er, held ég,
alveg óhætt aö segja, aö eftirvænting,
blandin Þórðargleöi, sauö í okkur hjón-
um. Nú yröi gaman að sjá, hvernig
börnin brygöust viö, ha, ha, ha,l
Þau stóöu grafkyrr í yfirhöfnum sínum
og útiskóm í stofudyrunum. Munnurinn
hálfopinn, augun starandi og hendur
þeirra héngu hreyfingarlausar niöur fyrir
buxnavasana. Viö dönsuðum og
dönsuöum, alveg þangaö til lagiö var
búiö. Þá hlógum viö og horföumst full
elsku og ástúöar í augu, og konan hló og
skríkti!
— Algjört æöi, maöur!
— Ofsa stuö! sagöi ég og tók undir
orö hennar af fullum krafti.
— Snúum plötunni viö, sagöi hún.
Skæslegt fjör, ha, ha,l Þetta orö haföi
hún lært hjá Soffíu.
— Auðvitað, hló ég. Klikkaö liö,
maöur! Ha, ha!
— Haukur og Alfreö eru algjört æöi,
hí, hí! sagöi konan mín og hló ungæðis-
lega.
— Alveg ferlega, ha, ha,! sagöi ég.
Svo sagöi ég um leið og ég horföi í augu
hennar: — Æ lov jú, skvísan mín!
Og við héldum í næsta dans. Ég
skotraði augunum á Soffíu og Eirík, sem
stóöu í sömu stellingum og fyrr. Þau
voru nú orðin fremur hneyksluö en hissa.
Eiríkur leit á Soffíu og nefndi lækninn, en
Soffía hristi hausinn, leit móöurlega á
Eirík og sagöi svo hátt aö yfirgnæföi
plötuna, sem viö höföum sett á fóninn:
— ÞEIM FINNST ÞAU VERA ORÐIN
GÖMUL, GREYINM
Og allt í einu var eins og glansinn rynni
af herbragði okkar, dansinn fjaraöi út
þangað til viö tvístigum vandræöalega á
gólfinu og vissum ekki vel, hvað viö' ttum
af okkur aö gera.
Loks rauf konan þögnina og sagöi
meö röddu sem sómt heföi frystihúsi:
— Viltu hætta þessum kjánaskap,
taka þessar fáranlegu myndir niöur og
henda þessum plötum, svo krakkarnir
geti spilaö. Og málverkin skulu vera
komin öll upp á vegg fyrir kvöldmat!
Ég stóö steini lostinn eftir. Herbragöiö
haföi mistekist. Konan haföi fallið. Ég
fann til heilagrar gremju í garð kven-
veldisins og lofaöi sjálfum mér því, aö
næst skyldi ég leita samstööu til Eiríks
litla. Svo lengi lærir sem lifir.
oy