Lesbók Morgunblaðsins - 01.06.1975, Blaðsíða 13

Greinarhöfundur um borð f Suzanne I aprll 1 932. Jón hefur löngum verið I
langfart og segir frá því I greininni. Hann er nú stýrimaður á sænsku
ávaxtaskipi. Jón á til skálda að telja, þar sem afar hans voru þeir Matthfas
Jochumsson og Jón Thoroddsen.
búið að liggja nokkurn tima i
salti. Skipstjórinn reiknaði það
rétt út, það varð drýgra þannig.
Það var 17 manna áhöfn og við
vorum 10 hásetar, sem bjuggum i
þilfarshúsi (ruffet), fyrir aftan
fokkumastrið. Þetta var einn
salur þar sem við sváfum og
mötuðumst. Eldhúsið var áfast
fyrir aftan, og þar fyrir aftan var
svo gufuketillinn og vindan rétt
fyrir framan stórlúguna. 1 vond-
um veðrum þegar skipið var
lestað var þetta æði kuldalegur j
bústaður. Sjórinn sullaðist inn '
um óþéttar dyrnar og skolaðist
aftur og fram um gólfið, öll föt
blotnuðu og það var ekki hægt að
kynda ofninn. Afturámóti í heitu
veðri, þegar verið var með þilfars-
farm, fylltist allt af pöddum og
þær voru ekki allar af minni sort-
inni. Það voru sporðdrekar,
þúsundfætlur, maurar og
köngulær, og jafnvel smásnákar.
Þessi kræklótti viður sem við lest-
uðum, hafði staðið lengi á hafnar-
bakkanum svo dýrin höfðu haft
nægan tima til þess að koma sér
þar vel fyrir. Eg taldi ekki
kakkalakkana með vegna þess að
þeir voru „daglegt brauð“ (í
brauðinu og súpunni). En öllu
má venjast, þannig að þetta angr-
aði okkur ekki nema í fyrstu.
Þegar siglt var með seglfestu, þá
komu aftur rotturnar á kreik, þá
var minna fyrir þær að hnusla í
lestinni. Við veiddum þær til
dægrastyttingar, höfðum á þeim
bönd og reyndum að temja þær.
Vinnutíminn var til jafnaðar 12
tímar á sólarhring, en þegar
veður breyttist og mikið þurfti að
vinna við segl, þurftu allir að
hjálpast að og frívaktir kallaðar
út. Yfirvinnugreiðsla þekktist
ekki.
Frístundirnar voru vel notaðar
og alltaf fundið upp á einhverju
skemmtilegu. Tvær harmónikkur
voru um borð, og voru þær óspart
þandar og oft sungið. Þá voru
fötin líka þvegin og gert við þau,
og mátti oft sjá fallegar bætur.
Núorðið efast ég um að frístund-
irnar notist eins vel og þá, þótt
séu fleiri. I öllum skipum eru
komnir íþrótta- og frfstundaSalir
með allskonar íþrótta- og leik-
tækjum. Svo eru fullkomin
hljómburðartæki með plötusafni
og segulböndum, sjónvarpstæki
af „video“ gerð, sem flylja efni í
litum af segulböndum. Bókasöfn
ganga á milli skipa, auk eigin
bókakosts. Það er lika skipst á
kvikmyndum og sýningar tvisvar
í viku. A flestum stærri skipum
eru lika sundlaugar og þægilegir
sólstólar i námunda. Þessi lýsing
að framan á aðstæðum þegar ég
byrjaði til sjós verður að duga.
Reyni ég nú i sem stystu máli að
lýsa skipinu sem ég er á, svo
munurinn á aðbúnaði komi í ljós.
Þetta er sænskt skip, m/s
„Atlantic Wasa“, af þeirri gerð og
stærð sem talsverð þörf er á nú.
Við sóttum það nýsmiðað út til
Kyushu f Japan. Nokkrir okkar
höfðu dvalið úti um tíma til þess
að fylgjast með smíðinni, og tók-
um svo við skipinu fullbúnu að
loknum tveim reynsluferðum um
miðjan nóvember. Allt hefur
reynst vel til þessa og ekkert
bilað, sýnir það vandvirkni
Japana.
Skipið er ekki sérhæft en getur
lestað ýmsan lausan farm og
þungaflutning, er þess vegna með
5 hraðvirkar ,,Thomsons“-bómur,
sem vinna eins og kranar og þola
22 tonn. Stærðin er 30 þús. dwt.
Ganghraði 17,7 milur í reynslu-
ferð. Vindurnar knúóar þrýsti-
vökva. Akkerisvindan getur hift
hratt, ruslað upp hverjum lið (15
fm) á 40 sek. (Venjulegar vindur
hifa liðinn á 3 mín). Að framan
og aftan eru sjálfvirkar vindur,
eins og nú er orðið á flestum
skipum, sem halda þvi að bryggju
með sama afli hvort sem það
hækkar eða lækkar í sjó.
Ibúðirnar eru rúmgóðar og
þægilegar. Einsmannsklefar með
baði, tvibreið rúm, teppi á gólfum
og auk venjulegra húsgagna er
nýtfsku hægindastóll i hverjum
klefa. Stillanleg loftkæling er og í
hverjum klefa. Tómstundatæki
eru eins og að framan getur.
Fæðið er eins og á góðum
hótelum i landi.
Stýrishús er sambyggt korta-
klefa, aðskilið aðeins með stóru
vinnuborði i miðju með rafmagns-
töflum þar-fyrir framan, og tjöld
VÍSUR
þar yfir, sem dregin eru fyrir
þegar dimmt er. Hvorttveggja er
mjög rúmgott. öll áríðandi tæki
eru komin með tvöfalt öryggi.
Gyrókompásinn er með sjálfstýr-
ingu og sjálfritara og er þetta
endurbót á „Anschtits" hinum
þýska og heitir „Hokushin".
Kompásþjónar (slaves eða
Framhald á bls. 16
úr vísnasafni Sigurðar Björgólfesonar
og aðsendar vísur
í Safni Sigurðar Björgólfssonar eru nokkr-
ar vlsur merktar með SB og má ætla, að
safnarinn sé sjálfur höfundur þeirra. enda
var Sigurður ágætur hagyrðingur. Hér er ein
sllk, sem heitir Vonin:
Þótt státir þú af sterkri tru
og stiklir þrönga veginn,
mun ég eiga eins og þú
athvarf hinum megin.
Fátt hefur orkað eins hvetjandi á hagyrð-
inga og vorkoman með öllum þeim breyting-
um, sem þá verða á náttúrunni. Um þetta
yrkir Benedikt Einarsson svo:
Svanir indæl syngja Ijóð
sveiflur vindar mynda.
Jökultindum geislaglóð
gylltum bindur linda.
Óllnu Jónasdóttur virðist hafa þótt eitt-
hvað miður, hvernig dansmenntin þróaðist.
Það er svo sem ekki neinn þjóðrembings-
blær á nuddi og vaggi, en dansinn er eins og
tlminn og tizkan, nokkuð sem aldrei stendur
I stað.
Á því sé ég engan glans
þótt yfir blakti landsins flagg.
Þetta er ekki þjóðardans,
það er bara nudd og vagg.
Og hér er önnur vlsa eftir Ólinu; hún
fjallar um yfirvöldin:
Stjórnin vakir vizkuslyng
við að semja ótal höft
tæpast eftir þetta þing
þjóðina vantar axarsköft.
Þegar lesið er úr forustugreinum dagblað-
anna á morgnana, má oft heyra, að ritstjórar
eru ekki af baki dottnir með skammirnar en
lltilfjörlegar eru skammir þeirra hjá skömm-
um Sveins frá Elivogum. Þannig skammaði
Sveinn ritstjórana:
Rósemd skerða ritstjórar
rita ferðugt skammirnar
huldirgerðum háðungar
höfuðverðir lyginnar.
Sveinn skammaSi ráSherrana lika:
Rándýrsfingur ráðherra
rétta á þingi bitlinga,
þeim er syngja og samþykkja
sjóðreikninga falsaða.
Þingmennirnir fengu Ifka sinn skammt hjá
Sveini:
Þinmenn heyja þræturnar
þunnar teygja ræðurnar,
sóma fleygja í sölurnar
sér til eign framdráttar.
En þegar Sveinn yrkir um Þorstein Er-
lingsson, eru honum annað en skammir í
huga:
Vakt hann stóð og vígi hlóð
víst á hróður skilinn
lagði á þjóðar listasjóð
landsfræg óðarspilin.
Árna Jóhannssyni á Sauðárkróki er eign-
uð eftirfarandi vísa:
Sit ég með sólbjörtum sprundum
hjá svalandi ástalindum;
þó að mér standi stundum
stuggur af mínum syndum.
Og Andrés Björnsson gaf eftirfarandi fyrir-
heit:
Leiðist mér og líkar ei
að lifa meðal varga.
En aftur geng ég er ég dey
og ætla að drepa marga.
Að lokum er hér aðsent bréf frá Jóni Thor
Haraldssyni:
Vlsan „Ætti ég ekki vifaval" hefur lengst
af verið eignuð Árna Böðvarssyni á Ökrum;
honum er hún eignuð I bókinni „Sól er á
morgun", sem er safn Ijöða frá 18. öld I
samantekt Snorra Hjartarsonar, nánar til
tekið á bls. 66.
I 34. hefti Lesbókar er, að þvl er virðist.
prentvilla I vlsu Konráðs Vilhjálmssonar,
rétt er hún svona:
Austan renna essin þrenn,
eitt er hennar Þokki.
Fæ ég enn að sjá þig senn,
sól í kvennafiokki.
Þannig er visan prentuð I Ijóðabók Krist-
jáns frá Djúpalæk: „7x7 tilbrigði" — á bls.
69.
f 33. tölublaði Lesbókar er vlsa eftir Pál á
Hjálmsstöðum, hana hefi ég lært svolitið
öðruvlsi. Tildrögin voru þau, að Páll mætti
Einari Sæmundsen („skógarmanni") árið
eftir að innflutningsbannið á vlni var I lög
leitt, sem æva skyldi. Þetta mun hafa verið
á Hellisheiði. Páll varpaði þá þessu fram:
Þetta er fyrsta ferðin min,
sem fékk ég engan sopa.
Fyrir bjór og brennivín
ber ég hoffmannsdropa.
„Sem auðvitað voru uppgengnirl" bætti
Sigurður magister Skúlason við, en hann
sagði mér þetta og kenndi mér visuna.
Sigurður kenndi mér aðra visu, sem hann
hélt vera húsgang. en væri fróðlegt að vita,
hvort einhver kannast við. Sú vísa er svona:
í himnariki er hópur stór,
í helvíti öllu fleira,
en hvora leiðina faðir minn fór
fáum við seinna að heyra.