Lesbók Morgunblaðsins - 16.09.1973, Blaðsíða 7

hjónavígslur og barn-
eignir, en í þeirri síðari
f jallað um skilnaði og rætt
við ýmsa þá sem hafa með
framkvæmd hjónavígslna
og skilnaða að gera. I
þriðju grein verður síðan
viðtal við ung hjón, sem
skildu fyrir nokkrum
árum og ætti þar að koma í
ljós, hversu mikið djúp er
á milli viðhorfa þeirra til
aðdraganda skilnaðarins
og ástæðna þeirra, sem til
hans leiddu.
Ákveðnir mánuðir
vinsælastir
til að gifta sig.
Árin 1961—1965 voru
hjónavígslur hér á landi
alls 7.289. Þar af voru
6.689 brúðgumar að kv-
ænast í fyrsta sinn, 433 í
annað sinn, 20 í þriðja sinn
og i í niunda sinn. 6760
brúðir voru að ganga í sitt
fyrsta hjónaband, 391
freistaði gæfunnar öðru
sinni og 11 giftust í þriðja
sinn.
Á árunum 1966—1970,
(en lengra ná tölur Hag-
stofu íslands ekki að svo
komnu máli) voru hjóna-
vígslur nokkru fleiri eða
8.250. Voru þá 7.576 brúð-
gumar að kvænast í fyrsta
skipti, 627 öðru sinni og 22
í þriðja sinn. Af konunum
giftust þá 7.676 í fyrsta
skipti, 624 í annað sinn og
29 x þriðja skiptið.
Áberandi er, að sumir
mánuðir eru taldir eftir-
sóknarverðari giftingar-
mánuðir en aðrir. Árið
1961 voru flestar giftingar
í desember, eða 277
Næstur á vinsæída-
listanum var september
með 153, en janúar rak
lestina með langfæstar
hjónavígslur, eða aðeins
53 og marz var næst læg-
stur með 59. Er þetta
áþekkt hlutfall og næstu
ár á eftir. Á þessu tímabili,
sem hér er haft í huga, það
er árið 1961—1970 urðu
giftingar fæstar í febrúar
1962, eða 38, en flestar í
desember 1965, alls 372.
Af öllu er sýnt að desem-
ber hefur öll árin for-
ystuna, svo á að orði kom-
ast, I desember 1967 eru
hjónavígslur t.d. 357, í
desember 1964 eru þær
356 og í desember 1970 350
talsins.
Aldur brúðhjóna
hefur ekki breytzt.
Enda þótt raddir heyrist
um, að hjónavfgslualdur
hafi lækkað, er þess að
minnsta kosti ekki far'ð að
gæta á þessu tímabili. Allt
tímabilið virðast flestir
karlar ganga í hjónaband
á aldrinum 20—24 ára
gamlir og árið 1961 kvæn-
tist aðeins 71 karlmaður
15—19 ára en það sama ár
voru 628 sem gengu ekki í
hjónaband fyrr en 20—24
ára gamlir. Það ár kvæn-
tust svo 317 karlar á aldri-
num 25—29 ára, 146 sem
voru 30—34 ára, 46 voru
40—44 ára gamlir. Síðan
dregur talsvert úr að karl-
menn gangi í hjónabönd,
en þó voru þeir 24 á aldr-
inum 45—49 ára, 21 sem
orðinn var 50—54 ára, 11
kvæntust 55—59 ára og 15
sem komnir voru yfir sex-
tugt létu sig ekki muna
um það að ganga í hjóna-
band.
Til samanburðar má svo
taka aldur brúðarinnar.
Hann er lægri, en þar gif-
tast konur ekki jafn
rosknar og karlar. Árið
1961 giftast 347 konur á
aldrinum 15—19 ára og
árið 1970 eru þær 386 í
þessum sama aldursflokki.
Flestar urðu brúðir á
þessu aldursskeiði árið
1967 eða alls 479. Lang-
flestar stúlkur giftast ein-
nig 20—24 ára gamlar.
Árið 1961 eru þær til
dæmis 598, en árið 1970
eru þær orðnar 779. Árið
1961 giftast 198 stúlkur á
aldrinum 25—29 ára og
213 konur giftast á þeim
aldri 1963. Á aldrinum
30—34 ára giftust árið
1961 90 konur og svipað
hlutfall er árið 1970 eða 82
konur. Árið 1961 giftist 61
kona á aldrinum 35—39
ára, en 44 nfu árum síðar.
Árið 1961 giftast 29 sem
eru á aldrinum 40—44 ára
gamlar og 34 giftast á
þessum aldri árið 1970.
Síðan kemur að aldurs-
skeiðinu 45—49 ára hjá
konum, aðeins 29 giftast
árið 1961, og 34 árið 1970.
Eftir fimmtugt er tiltölu-
lega fátítt, að konur gangi
í hjónaband á þessu skeiði,
eða aðeins 10 árið 1961,
sem eru orðnar 50—54 ára
og 15 árið 1970 og upp úr
því má álykta, að mjög
fáar konur gangi í hjóna-
band eftir að 54 ára aldri
er náð.
Barneignum
fækkar nokkuð
Á árunum 1961—1965
fæddust hérlendis alls
17.533 skilgetin lifandi
börn. Eftir aldri móður
skiptist það svo, að 4.965
voru börn móður á aldrin-
um 20—24 ára og 4.671
barn átti móður á aldr-
inum 25—29 ára. 824 börn
fæddust á þessum árum af
mæðrum 15—19 ára.
Þegar kona er komin yfir
þrítugt dregur nokkuð úr
fæðingum, en þó fæddust
3.826 börn af mæðrum á
aldrinum 30—34 ára á
þessum árum. Þegar kona
er orðin fertug er augljóst,
að farið er að gæta sín, svo
að um munar, en 51 barn
fæddist þó á þessum árum,
sem átti móður á aldrinum
45—49 ára.
Síðari hluta tímabilsins,
sem þessi könnun spannar
yfir eða árin 1966—70
hefur barneignum fækkað
um rösk 2000. Enn sem
fyrr eru konur á aldrinum
20—24 ára duglegastar við
barneignir og fæddust af
þeim 5.056 börn og næstar
voru konur á aldrinum
25—29 ára með 4.035 börn.
Stúlkur á aldrinum 15—19
ára áttu 840 börn og er það
tiltölulega svipað hlutfall
og fyrri hlutann. Þrjátíu
og níu börn fæddust af
konum á aldrinum 45—49
ára. Fækkun barneigna er
mest hjá konum á aldrin-
um 30—34 ára.
Aldursflokkur föður er
mjög áþekkur, þ.e. á
árunum 1961—65 fæðast
5.586 börn, sem eiga feður
á aldrinum 25—29 ára og
næstir eru þeir sem eru
20—24 ára með 5.310 börn.
Þess ber að geta að karlar
halda lengur áfram barn-
eignum — af skiljanlegum
ástæðum og á fjórða hun-
drað börn eignast á
þessum árum feður sem
eru 50 ára og eldri.
Óskilgetin börn á
þessum árum voru 6.069.
Þar af bjuggu saman i
óvígðri sambúð 3.154 for-
eldrar en 2.915 voru ekki
samvistum. Óskilgetin
börn á árunum
1966—1970 voru 6.391 og
bjuggu 2.488 foreldrar
saman en 3.903 ekki.
Fæðingarröð barnsins
Af þeim börnum, sem
fæddust lifandi árin
1961—1965 voru 4.256
annað barn í röðinni og
4.Q45 hið þriðja f systkina-
hópi. í framhaldi af því má
geta, að 150 börn fæddust
á þessum árafjölda, sem
voru 10. í röðinni, 134 sem
var hið 9. og 281 sem var
hið 8. Talsvert algengt vi-
rðist að fólk eigi fleiri en
fimm börn þar sem 10001
barn var hið 6. í röðinni og
síðan 497 sem var hið sjö-
unda.
Þetta hlutfall er einnig
lítið breytt árin
1966—1970. Einnig þá eru
flest börnin, eða 4.383
númer 2 í röðinni og 3.354
er hið þriðja. Hins vegar
virðist fjölskyldan þá
þegar tekin að minnka því
að eftir 5. barn er augljóst
að nú þykir ýmsum nóg
komið og hefur fækkun
Framh. á bls. 16
Appeal Tannkrem
-er rautt
-er gegnsætt
Appeal Tanrvkrem
Colgate-Appeal - nýtt fluor-tannkrem, sem gerir tennurnar
hvítar og hressir um leið allan munninn með nýju móti.
Rautt og gegnsætt.
Tannkrem at alveg nýrri gerð - hreinsar munninn, einnig
þar sem burstinn nær ekki til.
Bragðið?
Ferskt og hressandi, svo að unun er að vera nálægt þeim,
sem nota Colgate-Appeal að staöaldri.
Colgate-Appeal treystir vináttuböndin.
Colgate-Appeal. Tannkrem og munnskolun samtimis.
laimkretn og munnskolim samtímis.
0