Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1965, Side 4

A REKI
FLEKA
I 4'/z MANUÐ
etta var 23. nóvember 1942,
klukkan 11,15 f.h. Flutn-
ingaskipið Benlomond sigldi yfir
lygnan hafflötinn í hitabeltinu, 13
daga siglingu út frá Höfðaborg og í
1200 km. fjarlægð frá mynni Ama-
zonfljóts.
Um borð var lítið um að vera. Yf-
irmennirnir skozku höfðu farið und-
ir þiljur til að forðast hitann. Nokkr-
ir af hinni 55 manna áhöfn voru
hálfsofandi að myndast við að
skrapa ryðgaða yfirbygginguna.
í litlum, hvítmáluðum klefa und-
ir þiljum var hinn 24 ára gamli ann-
ar bryti, Poon Lim, að slétta úr á-
breiðunum í kojunni sinni.
Það var klukkan 11.16, sem tundur-
skeytið sprakk.
Poon Lim þeyttist upp í kojuna við
kastið, sem kom á skipið. Að ofan heyrði
ihann fótatak og dauf óp. Einihver hljóp
•hljóðandi eftir ganginum.
P oon Lim stóð upp, þreif björgun-
ahbelti og þaut upp á bátadekkið. Hann
Ihrasaði við annað hvert skref, því að
erfitt var að fóta sig þama. Hann sá tvo
yfirmenn og háseta bögglast við eina
daviðuna, en áður en hann náði til
Iþeirra, höfðu þeir sópazt útbyrðis.
Botninn á Benlomond var tsettur frá
kinnungi og aftur að skut; það tók hann
aðeins þrjár mínútur að sökkva.
Poon Lim hringsnerist innan um drasl
ið í sjónum. Sogið, sem myndaðist, þeg-
ar skipið sökk, dró hann með sér á kaf.
Þegar honum skaut aftur upp á yfir-
borðið, blásandi af mæði, gat hann náð
taki á stórum trékassa.
Benlomond var horfinn. Eftir var olíu-
brák með örfáum mannshöfðum, sem
hóÆust og hnigu eftir öldufallinu. Eitt eft
ir annað hurfu þau einnig af yfirborðinu.
0 lían loddi við augun á Poon Lim
og stíflaði nef hans og eyru. Hann ríg-
hélt sér í trékassann og buslaði með fót-
unum til að losna við óhreinindin í vatn
inu.
Stuttu síðar kom hann auga á mann-
lausan björgunarfleka og krifraði upp á
hann. U.þ.b. 400 metra frá sér sá hann
annan fleka með fjórum mönnum. Hann
kallaði til þeirra, en þeir störðu i áttina
til hans án þess að veifa og rak smátt
og smátt í burtu.
Brátt kom upp á yfirborðið hvítur,
ítalskur kafbátur. Hlemmurinn á yfir-
byggingunni opnaðist; sjóliði sté út og
hljóp að litilli byssu framarlega á þil-
farinu. En kafbáturinn sneri frá Poon
Lim og hvarf honum sjónum. Eftir það
sást ekkert lengur á haffletinum, svo
að Poon Lim fór í mestu makindum að
athuga vistirnar á flekanum.
F lekinn var sex fet á hvern veg og
traustlega byggður með kistu eftir
einni hliðinni endilangri. í öðrum end-
anum var vatn, en í hinum sex kexpakk-
ar, tvö pund af súkkulaði, tíu dósir af
þurrkuðu nautakjöti, flaska með ávaxta-
safa og fimm dósir af þurrmjólk. Auk
þess hafði hann meðferðis tvær árar,
olíuköxmu, reipi, neyðarmerkjatæki og
biys.
Poon Lim gerði úr einni dósinni ein-
hvers konar hnif, þvoði olíuna úr föt-
unum sinum í sjónum og tókst auk þess
að sníða sér yfirhöfn úr segldúk til að
halda á sér hita. Þessi vinna varð hon-
um til upplyftingar, og vonir hans um
björgun fóru að glæðast. En nóttin kom,
áður en nokkuð sæist til skipaferða.
egar hann vaknaði, var komin
rigning. Honum var mjög kalt, enda
gegrublautur. Buxurnar höfðu skolazt
útbyrðis, og vestið var rennandi blautt.
En þá kom sólin fram úr skýjunum og
brátt var allt orðið þurrt. Hann fann
þrjá seglbúta og ákvað að sofa undir
þeim framvegis.
Poon Lim reiknaði það út, að matur-
inn og vatnið mundi endast í 50 daga.
Og ef hann gæti veitt eitthvað, mundi
það verða kærkominn fengur.
Hann bjó sér til öngul úr dósarloki og
beitu úr bleyttu kexi, sem hann síðan
beitti á öngulinn. Þetta leystist upp í
vatninu, svo að hann þreifaði undir flek-
ann, reif þar hrúðurkarl lausan og not-
aði sem beitu.
Það fyrsta, sem hann veiddi, var lítill,
brúnn fiskur. Hann skar hann í ræmur,
sem hann síðan beitti. Næst fékk hann
tíu punda hákarl.
Brátt rak hann inn í lýsutorfu, og
með því að nota hákarlsinnyfli sem
beitu veiddi hann heilmikið. Hann flak-
aði lýsurnar og herti í sólskininu. Með
þessu móti vantaði Poon Lim sjaldan
fisk, meðan á þessari erfiðu sjóferð hans
stóð.
Á sjöunda degi kom hann auga á skip
og skaut ákafur upp neyðarblysum. En
enginn tók eftir honum og skipið hélt
áfram leiðar sinnar.
Dagarnir voru lengi að líða, og Poon
Lim skemmti sér við að syngja kínversk-
ar óperuaríur og stríða hákörlunum,
sem eltu flekann.
Hann sá fyrir vatnsbirgðunum með
því að rífa sundur björgunarbeltið sitt
og dreifa svampinum úr því um flekann.
Þegar rigndi, varð svampurinn votur
af vatni, sem hann síðan gat látið á
flöskur.
c
Lx tundum þegar ekkert rigndi, lét
hann niðursuðudós síga niður að sjón-
um og beið klukkustundum saman, með-
an raki loftsins þéttist og rann í dropa-
tali niðux eftir hliðunum.
Þannig rak Poon Lim áfram, þar til
hann eftir 100 daga var orðinn matar-
laus. Fiskarnir vildu ekki bíta á, enda
varð hann nú að borða beituna sjálfur.
Fimm dögum síðar settust nokkrir litl-
ir sjófuglar á flekann. Með furðulegri
þolinmæði nær hungurmorða manns
beið Poon Lim rólegur til kvölds. Þá
veiddi hann nokkra þeirra, meðan þeir
sváfu. Þeir brögðuðust líkt og fiskar.
Með því að nota ýmislegt úr fuglunum
sem beitu gat hann fiskað meira.
E iníhvern næstu daga sá Poon Lim
flugvélar og 20 litla reykjarstróka, sem
stigu upp frá skipalest í margra mílna
fjarlægð. Enginn kom auga á hann, en
af þessu dró hann þá álykfcun, að ef til
vill væri hann nú nálægt landi.
Ennfremur var kominn rauðleitur
blær á sjóinn, og hann veiddi ekki leng-
ur neitt. í raun og veru var hann nú
kominn að mynni Amazonfljóts.
Þegar Poon Lim vaknaði sunnudags-
morguninn 5. apríl 1043, á 133. degi veru
sinnar á flekanum, sá hann skógi vaxna
strönd og framan við hana flota brasil-
ískra fiskibáta. Einn þeirra kom til móts
við flekann. í honum voru þrjár konur
og fjórir karlmenn.
P oon Lim stóð á flekabrúninni og
brosti breitt, þegar báturinn lagðist upp
að flekanum.
„Góðan daginn", sagði hann kurteis-
lega.
— ★ —
Poon Lim, sem í sex ár hafði verið
á brezka kaupskipaflotanum, hafði rekið
í fjóra og hálfan mánuð — lengri tíma
en nokkur annar skipbrotsmaður hafði
verið einn síns liðs á hafi úti, svo að
vitað sé.
Samt fundu læknarnir við spítalann,
sem hann var fluttur til strax og hann
kom í land, ekkert athugavert við hann
nema „magatruflanir“. Hann náði sér
fullkomlega á 45 dögum.
* essum fáláta og hæverska bryta
var brátt ýmis sómi sýndur. Hann var
kvaddur til Bandaríkjanna sem „stór-
kostlegt dæmi upp á kínverskan baráttu-
vilja.“ Og honum var boðið til Bucking-
ham-hallar. Georg konungur VI sæmdl
hann þar M.B.E.-orðunni 13. júlí 1Ú43,
Að þvi tilefni sagði London Gazette eft-
irfarandi:
„Hann sýndi óvenjulegan kjark, hug-
prýði og ráðsnilld með því að sigrast á
hinum geysilegu erfiðleikum, sem hann
átti við að etja, meðan á þessari löngu
og hættulegu sjóferð hans á flekanum
stóð.“
Poon Lim var sá eini, sem bjargaðist
af hinum óheillavænlega Benlomond. Á
þessari stundu er hann við vinnu sína
um borð í öðru skipi eimhvers staðar
á heimslhöfunum sjö.
Það er vafasamt, að nokkur af áhöfn-
inni viti sögu hans. Poon Lim talar
sjaldan um hina 133 daga þolraun sína.

Hagalagöar
Litlu munaði
í febrúar 1830 féll aurskriða á bæ
inn Ráeyri í Siglufirði. Flýði heima
fólk jafnskjótt og hennar varð vart
og gat þannig bjargað lífi sínu, nema
Kristrún Björnsdóttir, sem Hannes
nrestur kvað um:
Kerling ein, er Kristrún hét
komst í hlaðbrekkuna,
varð of sein og líf þar lét,
litlu þurfti að muna.
Tveir bændur bjuggu á jörð þess-
ari. Hafði annar þeirra snúið við aft-
kerlingu. Tók skriðan hann og spýtti
fram á sjó, en þó komst hann heill af.
Skriða þessi var um 300 faðma breið.
Eíún tók bæinn allan með því, sem í
var, fjós með tveim kúm og sauðfé
allt, nema 6 ær, en nokkiuð af heyi
stóð eftir óhaggað.
(Annáll 19. aldar)
Skyr-Finnur
Friðfinnur Jónsson frá Stóru-Giljá
gekk undir nafninu Skyr-Finnur í
Öxnadal. Var sú nafngift svo til kom-
in, að eitt sinn kom hann blindfullur
heim á bæ einn þar í dalnum. Það var
að kvöld- eða næsturlagi. Hann reið
þar um bæjarsund upp á húsin.
Skammt hafði hann farið, er „buldi
við brestur, brotnaði þekjan, reið nið-
ur rjáfur.“ Fór Finnur þar niður
með hesti sínum og meiddist hvorug-
ur, svo að orð væri á gerandi. Þar
var hnökrótt undir og reyndust vera
keröld og kirnur og skyrtunna var
þar mikil, því að það var búrþekjan,
er niður brast. Lenti Finnur í skyr-
inu og kámaðist svo, að hann varð
allur hvítur og þó ekki engli líkur.
Bónda þótti skaði sinn mikill á hús-
broti og skyrmissi og talaði illt til
hins óboðna gests. Lauk svo, að Finn.
ur varð að greiða skaðabætur.
(Mannaf. og fornar slóðir)
I

Ég hef reynt
\ Ég hef reynt í éljum nauða
jafnvel meira þér,
á Iandamærum lífs og dauða
leikur enginn sér.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS-
31. tbl. 1965