Lesbók Morgunblaðsins - 26.08.1956, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
481
Á smákænum yfir úthöf
ÞAÐ þykir alltaf tíðindum sæta þcgar menn sigla yfir úthöfin á
smákænum. En af mörgum slíkum ævintýramönnum fara engar sög-
ur, annað hvort vegna þess að þeir farast, eða þá að þeir eru ekki að
útbásúnera þessar farir sínar. >að er fullyrt að nú sem stendur sé
hundruð smábáta á slíkum ferðalögum, Og þúsundir manna dreymir
um slík ferðalög, en hafa ekki efni á að leggja út í þau. — Hér ska)
nú sagt frá nokkrum mönnum, sem farið hafa yfir úthöfin á smá-
kænum.
lag af einangrunarefni. Utan um
það er aftur vafið koparþynnum
til þess að varna því að sjávar-
maðkur geti eyðilagt strenginn.
Þar utan yfir er svo þykkt lag af
hampi og seinast vafið vér utan
um allt saman. Þetta vírlag er
mismunandi sterkt, eftir því á
hvaða dýpi strengurinn hggur. Á
landgrunninu beggja megin hafs-
ins, þar sem hætt er við að akkeri
skipa, hafís o. fl. kunni að geta
grandað strengnum, er vírbyrðing-
í-rinn hafður afar sterkur. Úti á
djúpinu þarf hann ekki að vera
jafn sterkur, heldur aðeins svo að
hann þoli farg sjávarins, sem er
allt að 6000 pundum á hvern fer-
þumlung.
----o----
„Monarch" er stærsta sæsíma-
lagningaskip í heimi, og það ann-
aðist eitt símalagninguna. Það er
480 fet á lengd og getur flutt með
sér sæsímastreng, sem er 1800 sjó-
mílur á lengd. Á skipinu er 130
manna áhöfn, en auk þess eru á
því 12 sérfræðingar frá Bell-félag-
inu. Skipið getur farið með 6
mílna hraða meðan það er að
leggja strenginn.
Ef allt gengur að óskum í sum-
ar, verður hinn strengurinn kom-
inn yfir Atlantshafið fyrir
haustið. Strengirnir verða svo
tengdir við talsímakerfi Banda-
ríkjanna og Kanada, og eftir
það geta menn talað heiman frá
sér yfir hafið.
Þessi símalagning verður til þess
að greiða mjög fyrir viðskiftum
þjóða milli. En hún verður einnig
til þess að tengja enn traustara
saman en áður inar enskumælandi
þjóðir.
<O^S®®®GX^J!
^RIÐ 1876 fór Ameríkumaðurinn
Alfred Johnson einn á báti
austur yfir Atlantshaf. Báturinn
var ekki nema 20 feta lar.gur og var
kallaður „Centennial". Þegar
Johnson átti um 300 sjómílur ófarn-
ar til Cape Clear á suðurströnd
írlands, hvolfdi bátnum í stórviðri.
Johnson komst á kjöl og helt sér
fast, en útlitið var ekki glæsilegt.
Hann var hér aleinn í stormi og
stórsjó úti á reginhafi, þar sem
engra skipa var von, því að þetta
var ekki á siglingaleiðum. Hér var
að duga eða drepast. Eftir 20
mínútna harða baráttu tókst John-
son svo með einhverjum ráðum
að koma bátnum aftur á réttan
kjöl. Helt hann svo áfram ferð-
inni og kom til Wales eftir 64 daga
útivist.
• Menn geta alltaf átt það á hættu
að þessum htlu fléytum hvolfi í
stórsjó. Þess vegna var það þegar
Norðmennirnir Georg Harvo og
Frank Samuelson lögðu á stað frá
New York á opnum báti 6. júní
1897 og hugðust róa yfir Atlants-
haf til Evrópu, þá höfðu þeir gert
nokkur göt á kjölinn, til þess að
geta haldið sér í ef bátnum hvolfdi
og til þess að sér veittist þá léttar
að koma honum á réttan kjöl aft-
ur. Þetta var góð varúðarráðstöf-
un, því að auðvitað hvolfdi bátn-
um. Þeir höfðu róið í 31 dag þegar
slysið vildi til. Þetta var í aftaka-
veðri og þeir losnuðu báðir við
bátinn. En einhvern veginn tókst
þeim að komast að honum aftur
og ná í höldin á kjölnum. Og eftir
mikið basl tókst þeim að rétta bát-
inn við. Ferðinni var svo haldið
áfram og eftir 55 daga náðu þeir
Scilly-eyum sunnan við England,
Þeir höfðu róið alla leið, nema
hvað þeir „sigldu á árunum“ ein-
staka sinnum þegar þeir höfðu vind
á eftir.
Nokkru seinna var það, að þýzk-
ur maður, kapteinn Ludwig Schlim-
back frá Kiel, fór einn á báti vest-
ur yfir Atlantshaf og var ekki
nema 24 daga á leiðinni. Hann var
á 15 metra löngum báti, en þetta
var kappsiglingabátur og því hrað-
skreiður. Schlimback sagði á eftir
að það hefði ekki verið neitt að fást
við stórsjóa Atlantshafsins, en hitt
hefði verið verra, að hann hefði
gleymt að hafa sinnep í nesti sínu
og því orðið að eta kjöt sinneps-
laust!
Þetta er tekið sem dæmi um að
fáir kunna sig heiman að búa í
slíkar ferðir. Það verður þó ekki
sagt um þau hjónin Roger Stout
og konu hans, sem áttu heima í
Atlanta í Georgíuríki. Þau fóru á
báti umhverfis hnöttinn og voru
þrjú ár á leiðinni og komu heim
aftur 1937. Þau höfðu varið fjór-
um árum til þess að búa sig út.
Allan þennan tíma var hann að