Lesbók Morgunblaðsins - 13.06.1954, Blaðsíða 6

402 ?
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
færi skriflegum skilaboðum. Ekki
var Sesselja trúuð á það, en lét þó
til leiðast að setjast við borð með
blað og blýant, og skifti það engum
togum að þá var sem höndin vildi
fara að draga til stafs. En engin
skrift varð úr því að því sinni,
heldur aðeins riss og ólæsilegt krot.
Þetta endurtók sig nú hvað eftir
annað með stuttu millibili og var
þýðingarlaust fyrir Sesselju að
stritast á móti, því að hún hafði
engan frið fyr en hún var setzt við
borð með ritföng. Fór þá smátt og
smátt svo, að stafagerð fór að sjást
og jafnvel heil orð, er síðar urðu að
setningum. Er svo ekki að orð-
lengja það, að sá, sem stýrði hönd-
inni lét hana skrifa skilaboð frá
Agnesi, innilega beiðni um að hún
sæi til þess að bein þeirra Friðriks
yrði grafin upp, flutt að Tjörn á
Vatnsnesi og grafin þar með yfir-
söng, og beðið fyrir sálum þeirra.
Sesselja mun ekki hafa tekið
neitt mark á þessu í fyrstu, talið
það aðeins einkennilega tilviljun,
að hún skyldi vera gædd þeim
hæfileika að geta skrifað ósjálfrátt,
og eins tilviljun hvað á pappírinn
kom. Á hinn bóginn mun henni þó
hafa þótt það undarlegt, að Agnes
Magnúsdóttir skyldi koma við
þessa sögu, því að um hana hafði
hún ekki verið að hugsa og enginn
hafði minnzt á hana né sorgarsögu
hennar í hennar áheyrn um langt
skeið, svo að hún gæti munað. Það
hlaut því aðeins að vera tilviljun
ein að nafn hennar skyldi koma
þarna fram.
Það kom þó fljótt í ljós, að þetta
var ekki tilviljun, því að er stundír
liðu varð það bert að fullkomin al-
vara var að baki. Hin skrifuðu
skilaboð urðu greinilegri og síend-
urtekin með æ meiri alvöruþunga.
Og til þess að sanna það að hér
væri ekki um nein falsmál að ræða,
var komið með ýmsar sannanir,
sagt frá atburðum, er gerzt höfðu,
og atburðum, sem áttu eftir að ger-
ast og gerðust. Þannig gekk þetta
í heilt ár. Alltaf var haldið fast á
hinu sama, og alltaf voru að koma
hinar og aðrar sannanir. Og nú
voru ekki lengur nein vandkvæði
á með skriftina. Hún var hin læsi-
legasta og skrifaði Sesselja ósjálf-
rátt jafn hratt og hún var vön að
skrifa Tyrip sjálfa sig. Hún þver-
skallaðist þó við að trúa, enda sá
hún engin ráð til þess að hægt væri
að verða við beiðninni að handan.
Hvað átti hún að gera? Hún þóttist
vita að allir mundu henda gys að
sér ef hún kæmi fram með svo
ótrúlega sögu, að þau Agnes og
Friðrik bæðu um að koma beinum
sínum til kirkju og biðja fyrir sér.
Hver mundi leggja trúnað á slíkt?
Þeir, sem stóðu að skilaboðun-
um, fylgdust vel með hugarangri
hennar og reyndu að stappa í hana
stálinu. Og einhvern tíma var henni
ráðlagt að tala við Pál Einarsson
hæstaréttardómara. Var það að
sjálfsögðu heilræði, því að Páll
hafði þá fyrir löngu sannfærzt um
að hægt er að hafa samband við
framliðna. Mun hann hafa gefið
Sesselju mörg heilræði, en þó fyrst
og fremst að óttast ekki þetta „sam-
band“ og véfengja ekki sannleiks-
gildi þess.
Seinna gerði hún Guðmund Hof-
dal að trúnaðarmanni sínum. Hann
hughreysti hana með því, að hún
hefði sennilega verið valin til þess
að gera miskunnarverk, og mætti
hún vera glöð af því hlutskifti. Og
svo varð það úr, að hann gaf kost
á sér til þess að fara norður og
leita að greftrunarstaðnum. Söguna
um framkvæmd verksins þarf ekki
að segja hér, hún er prentuð í Les-
bók 2. desember 1934. Hefur Grétar
Fells rithöfundur skráð þá sögu, en
hann fylgdist vel með þessu máli
og aðdraganda þess. Einnig helt
hann fyrirlestur í útvarpið hinn 17.
júní 1934 um þetta efni.
jl/IERKILEGASTA atriðið í þessu
máli er frásögn Agnesar af
greftrunarstaðnum. Hún benti eigi
aðeins á leiðið, sem var löngu týnt,
heldur sagði hún margt annað,
sem enginn vissi og fór í þveröfuga
átt við munnmæli og sagnir. Guð-
mundur Hofdal vildi grafa beinin í
kirkjugarðinum á Þingeyrum, þar
sem höfuðkúpurnar áttu að vera.
Þá „sagði“ Agnes að höfuðkúpurn-
ar væri ekki þar, þær væri hjá
gröfinni í Vatnsdalshólum. Vinnu-
maðurinn á Þingeyrum hefði tekið
niður stengurnar með höfðum
þeirra nóttina eftir. Sitt höfuð hefði
hann ekki tekið af stönginni, held-
ur brotjð hana, og síðan grafið höf-
uðin bæði rétt hjá gröfinni, .>„þar
sem malarbornara er“. Þetta reynd
-ist allt saman rétt. Gröfin var þar
sem hún vísaði á og höfuðkúpurn-
ar voru báðar þar rétt hjá og var
þar malarborinn jarðvegur. Og
spýtubrot fylgdi annarri höfuðkúp-
unni. Enginn maður hefur nokkuru
sinni haft hugmynd um þetta, og
samt kemur þessi frásögn svona
glögg og skilmerkileg!
Agnes taldi flutning beina þeirra
í vígða mold ekkert höfuðatriði í
sjálfu sér, heldur hitt, að hugsanir
hinna lifandi í þeirra garð kynni
að breytast og almenningsálitið
fyrirgæfi þeim að lokum. Hún lagði
og mikla áherzlu á að beðið væri
fyrir sálum þeirra á brunarústun-
um á Illugastöðum, þar sem þeir
Nathan og Pétur luku ævi sinni.
Það var einn þátturinn í friðþæg-
ingunni.
Þegar Skáld-Rósa atyrti Agnesi
rétt fyrir dauða hennar, kvað Agn-
es þessa fallegu vísu:
Sorg ei minnar sálar herð,
seka Drottinn náðar
af því Jesú eitt fyrir verð
okkur keypti báðar.
Hér kemur fram traust hennar 4
því að hinn eilífi kærleikur muni