Lesbók Morgunblaðsins - 29.03.1953, Blaðsíða 6

r 178
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Lífið á fljótaprömmum
UM allt Frakkland liggur net a£
skipaskurðum og skipgengum ám
og eru þær samgönguleiðir jafn
þýðingarmiklar fyrir þungaflutn-
ing, eins og sjálfar járnbrautirnar.
Hundruð þúsunda fljótapramma
eru þar í förum, allt frá Le Havre
til Bordeaux,og Marseille. — Og
vatnaleiðin nær lengra. Hún nær
inn í skipaskurðina í Belgíu, Hol-
landi og Þýzkalandi og enn lengra
austur á bóginn.
Prammarnir eru hús og heimili
þeirra, sem á þeim eru. Þar ala
þeir allan sinn aldur. Og það er
mikill munur á þeim, ekki síður en
á þeim vistarverum, sem menn búa
í á landi. Nýu prammarnir eru
flestir eign formannsins, en gömlu
prammana á eitthvert félag og
formaðurinn er þjónn hjá því.
í miðri París, hjá Pont Royal,
þar sem Signa rennur hægt og há-
tíðlega, liggur floti af nýum og
fallegum prömmum, skínandi af
nýrri málningu og með tandur-
hreina fána í skut. Það má sjálf-
sagt leita lengi í París sjálfri þar
til maður finnur jafn hreina fána
og þar. Og þarna eru ekki aðeins
franskir fánar, heldur einnig belg-
iskir, hollenzkir og þýzkir. Á þilj-
um bátanna er verið að hreinsa
til og fága. Konur þvo og gljáfægja
látúnið, sem alls staðar glóir mót
sól, börn leika sér þar sem helzt
er svigrúm og hundar gelta. Og
einhvers staðar heyrist í grammo-
fón.
Vér förum um borð í fyrsta
pramman, sem fyrir oss verður. —
Formaðurinn er ungur en undar-
lega svifaseinn. Hann er hreikinn
af prammanum — þeir eiga hann
tveir bræður- Kona hans tekur
barn af brjóti og fer að hita kaffi
í svolitlu eldhúsi, þar sem öllu er
svo haganlega fyrir komið að hver
teningsþumlungur er notaður. Rétt
við eldhúsið er stærri vistarvera
með lokrekkjum, borðplötu sem
leggja má niður, saumavél, sem
hægt er að hvolfa niður í kassann
o. s. frv., allt gert til þess að spara
húsrúmið. Hinum megin er stýris-
húsið og þar er ekkert inni nema
stórt stýrishjól. Allt er þrifalegt og
gljáandi af lakki og nýfægðum
kopar.
Formaður skýrir svo frá að hann
sé nú á förum til Belgíu með 300
smál. af möl. Skipshöfnin er aðeins
þau hjónin.
— Betra líf er ekki til en á fljóta-
pramma, segir hann. Eg fæddist á
pramma og faðir minn og afi minn
líka. Ekki gæti ég hugsað mér að
eiga heima á landi. Hér er maður
sinn eigin herra og gerir það sem
manni gott þykir. Ef gott er veður
dvelst maður nokkra daga á ein-
hverjum fögrum stað. Við erum
vön því á sumrin að dveljast viku
og viku þar sem okkur þykir fal-
legt.
Hann var meðeigandi bátsins og
réði því sjálfur hvaða farma hann
tók og hvert hann vildi fara. Og
hann réði því sjálfur hve lengi
hann tafði á hverjum stað. Hann
lifði sannarlega frjálsu og óháðu
lífi. Starfið er ekki erfitt, aðeins að
þræða fljótin og skurðina svo að
ekki strandi- — Sums staðar eru
skipastigar og þá verður töf. En
það gerir ekkert til, því að þá getur
fólkið á prammanum verslað ofur-
lítið fyrir sjálft sig. Það hefur með-
ferðis ýmsar vörur til þess að selja.
Og þegar í höfn er komið heim-
sækja þau vini og kunningja,
ganga sér til skemmtunar, kaupa
sér matarforða og bíða eftir því að
fá nýan farm í prammann.
Klukkan átta á kvöldin setjast
allir prammar að, leggjast við
skurðbakkann eða fljótsbakkann,
því að þá er vinnudegi Iokið og
hreyfillinn er ekki settur í gang
fyr en næsta morgun.
Er þetta ekki ævintýralegt og
skemmtilegt líf, að minnsta kosti
frá voru sjónarmiði? En hvernig
er þá umhorfs í gömlu bátunum,
sem eru eign einhverra félaga?
Til þess að ganga úr skugga um
það skulum vér halda niður eftir
Signubökkum, fram hjá Pont Neuf
og Ile St. Louis og niður til hinna
skuggalegu hverfa hjá Pont Aust-
erlitz, þar sem flækingar og betl-
arar sofa um nætur á hafnarbakk-
anum. Þarna er allt grátt og dapur-
legt og þarna liggja gömlu pramm-
arnir, vatnsósa trékláfar eða kol-
ryðgaðir járnmeisar. í þeim er
enginn hreyfill, þeir eru dregnir
margir saman af einum togbáti. En
í hverjum pramma býr fólk.
Hér er ekki um neinn stýrisklefa
að ræða. Aftur í skut er þungur
stjórnvölur og yfir hann reist of-
urlítið skyggni, svo að sá sem stýr-
ir geti haft ofurlítið skjól fyrir
regni og brennandi sólskini. Þar
er ekkert til skrauts, ekkert eldhús
og engin hagkvæm húsgögn. —
Skammt er síðan að prammar þess-
ir voru dregnir af hestum, sem
gengu á bökkunum. Þeir eru lítið
fljótari í ferðum nú prammarnir,
og um borð er allt óbreytt.
Vér göngum um borð í einn af
bátum þessum. Það er auðséð að
hann hefur verið í kolaflutningum,
því að kolasalli er um allt þilfarið.
Fjórtán ára drengur, með þykkan
hárlubba, er að sópa lestina og læt-
ur kol og salla í poka. Það er eng-
inn stuldur að hirða slíkt — það
er talið sjálfsagt að fólkið á bátn-