Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1948, Blaðsíða 11

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
i\vi
199
Grunnplan.
Hitaleiösla í gróðurreit. Brotna línan táknar loftleiðsluna
___ yfirhorStltilila.

þvenK uróur
Þverskuröur af hitakerfi i gróöurreit
orku, sem við eigum í hveravatninu,
er víða er hægt að ná til með h'tlum
tilkostnaði, en sem við höfum ekki
hagnýtt okkur, nema að svo örlitlu
leyti, miðað við þá gnægð, sem af er
að taka. Yfirgnæfandi meirihluti
allra gróðurreita hlýtur því að verða
hitaður með hveravatni á þeim svæð-
um, þar sem jarðhitinn stendur okkur
til boða.
Frændþjóðir okkar á Norðurlöndum
hafa talið það borga sig að reisa
plöntuuppeldisstöðvar og gróðurreita
svo skiptir tugum þúsunda, sem
vermdir eru með heitu vatni frá kola-
eða olíukynntum kötlum, og ættum
við ekki að vera eftirbátar þeirra á
þessu sviði með þeim býsnum af ó-
keypis hitaorku, sem móðir jörð læt-
ur oss í tje, og við getum fyrirhafnar
lítið beislað.
Þar sem margir munu hafa nú
orðið reynslu hjerlendis við upphitun
með hveravatni, mun ekki að sinni
farið út í nákvæmar lýsingar á þess-
ari aðferð, enda ekki ætlunin að gefa
tæmandi skýringar í þessari grein.
Uppdráttur fylgir með, sem sýnir '
aðaldráttum hvernig rörakerfinu er
komið fyrir í reitnum. Venjulega er
talið nóg að leggja fjögur tommu rör
langs eftir reitunum í 25 til 30 cm.
dýpt, auk einnar leiðslu ofanjarðar
með fram körmunum. — Nauðsynlegt
er að koma stopphönum fyrir þannig,
að hægt sje að tempra hitann eftir
Útplöntun
vild, og hafa útbúnað til að tæma
rörin, þegar reiturinn er ekki í notkun
yfir veturinn. Þegar kerfið er lagt, er
gott að leiða aðrennslis-rörin í ein-
angruðum stokk, og setja rauðamöl
eða vikurlag undir rörin í gróður-
reitnum, svo að sem minnst hitaorka
fari til spillis.
í Reykjavík og víðar, þar sem
hveravatn er þegar, eða verður tekið
til' almenningsnota, mun reynast
mjög auðvelt og hagkvæmt að
koma gróðurreitum í samband við
hitakerfið á staðnum, og verður þá
nýtt sú orka, sem afgangs er á þeim
tíma sólarhrings, þegar hennar er
ekki þörf til upphitunar híbýla og
annara heimilisstarfa, þer sem reitana
þyrfti ekki að verma nema að nætur-
lagi, ef vel er hlúð að þeim.
Hiröing gróöurreita
MIKIL vandvirkni skal höfð við val
gróðurmoldar í reitana.
Mold ér vel ræktuðu túni eða mat-
jurtagarði blönduð með nokkru af
sandi og gömlum húsdýraábur&i, t.d.
hrossataði, er oftast mjög góð. Þó
skal gætt nokkurrar varúðar, e
moldin er tekin úr matjurtagarði, þar
sem hætt er við, að illgresi slæðist
með, sem svo eðlilega dafnar vel við
hin hagstæðu skilyrði í reitnum. —
Ástæðulaust er að bera mikinn áburð
í gróðurreita áður en sáð er, ef moldin
hefur verið tekin á frjóum stað. — í
gamla reita er þó rjett að setja lítið
eitt af áburði. Ágætt er að bera á hús-
dýraáburð, sem blandaður er til helm-
inga með mómold. Útlendan áburð
skal nota með gætni, ef hann er val-
inn.
í venjulegan jarðveg eru 70 til 120
gr. hæfileg í 8 til 10 m. langan reit
af algildum áburði, en hánn ínnihéld-
ur þau efni, sem nauðsynlegust eru:
Köfnunarefni, Fosfór og Kali. Rjett
er að bæta ofurlitlu af kalkefni í jarð-
veginn á 2 til 3 ára fresti, ef kál og
aðrar þurftarfrekar nytjajUrtir eru að
staðaldri ræktaðar í reitnúm.' Kalk-
steinsmjöl er hentugt, 300 til 350 gr.