Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1948, Blaðsíða 4

192
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
Liverpool og Glasgoiff að baki
__________________________________
sem útsýni nálgaðist það að vera eins
og úts>Tíi er nú úr turni Landakots-
kirkju. Lyfta var í húsinu neðan úr
kjallara og þótti fi^'ðuKg. Húsið sneri
frá norðri fil suðurs. í h i rniðju var
geisistór sölubúð, en skriístofur að
sunnanverðú. Vestan við það var bygt
annað stórhýsi, vö: ugeymsluhús 25
áína langt og 12 álr.ir á breidd.
1 Grófinni var gerð bryggja all-
mikil og fram á hana lagðir járr.braut-
arteinar frá húsinu, svo hargt var að
aka öllum vörum af brygaju inn í
kjallara, og þótti þaó einnig nýstár-
legt. Hið innra var húsið b ið alls
konar nýtisku þægindum.
Henderson hóf nú þarna ve^slun og
varð Jónas E. Jónassen verslunar-
stjóri hjá honum, en Sveinbjöm Jac-
obsen varð umboðsmaður efea fulltrúi
(Manager) firmar.s og tók sjer þá
bólfestu í Englandi, en var hjer með
annan fótinn. Seinna tók Henderson
enskan kaupmaiin í f jelag við sig. Hjet
sá Anderson og firmað upp frá því
kallað Henderson, Anderson & Co. —
Áttu þeir þá verslanir víðar hjer á
landi.
Sveinbjörn k’osinn á þing
og gerður þingrækur
HAUSTIÐ 1864 (29. sept.) fóru fram
kosningar til Alþingis í Reykjavík.
Voru þeir í framboði Halldór Kr. Frið-
riksson og Sveinbjörn Jacobsen. Þá
voru á kjörskrá 110 kjósendur og var
svo óvenju mrikill áhugi fyrir kosn-
ingunni, að 72 sóttu kjörfund. I kjör-
stjóm áttu þeir sæti Árni Thorsteins-
son bæjarfógeti, Jón Pjetursjon yfir-
dómari og Páll Melsted málfærslu-
maður.
Á fundinum var því þegar hreyft,
að Sveinbjöm væri ekki kjörgengur,
og færðar til ýmsar ástæður. Ein var
sú, að honum hafði orðið það fyrir
nokkrum árum, að bú hans í Dan-
mörku var tekið til gjaldþrotaskifta.
Önnur ástæða var sú, að hann ætti
ekki heima hjer, heldur í Bretlandi.
greiddi ekkert útsvar hjer, ætti hjer
ekki fasteign o. s. frv.
Meiri hluti kjörstjórnar taldi þessar
ástæður ekki gildar til þess að svifta
hann kjörgengi, en formaður (Á. Th.)
leit svo á að á glæ væri kastað öllum
þeim atkvæðum sem á hann fellu.
Kosningin fór svo fram og var
Sveinbjörn kosinn með 41 atkvæði, en
Halldór Kr. Friðriksson fekk 26 at-
kvæði.
Risu þá upp miklar blaðadeilur út
af þessu. Drógu margir taúm Svein-
bjarnar og töldu mótbárurnar gegn
kosningu hans af illkvittni sprottnar.
Á Alþingi 1865 mætti Sveinbjcm,
lagði fram kjörbrjef sitt og kraföist
þingsætis. En þá hafði þinginu verið
send kæra út af kosningunni og byrj-
aði þingið með hörðum deilum út af
henni.
Þeir, sem fylgdu Sveinbirni heldu
þvi fram að kæruatriðin væri röng.
Hann hefði borgarabrjef hjer síðan
1840 og væri því þegn Danakonungs,
því að hann hefði ekki fengið borgara-
rjett í Englandi, þótt hann væri bú-
settur þar. Ekki væri það honum að
kenna heldur bæjarstjórn að ekkert
útsvar væri lagt á hann sjerstaklega,
en þó greiddi hann hjer útsvar, því að
hann væri meðeigandi i Glasgowversl-
uninni, sem væri hæsti útsvarsgjald-
andi í bænum. Jón Pjetursson yfir-
dómáfi sagði: ,Jeg get ekki skiiið að
hann sje ekki fjár síns ráðandi, þeg-
ar hann á part hjer í verslun og bú
hans hjer stendur ekki undir neinurn
skiftum. Mjer er líka með öllu ókunn-
ugt um það að bú hans hjer á landi
hafi nokkurn tíma verið tekið undir
skifti, þó bú hans einhvern tíma kunni
að hafa verið tekið til skifta sem
þrotabú í Danmörku, því að það hefur
enga lagaþýðingu utan Danmerkur.
Alþingisskipunin 8. mars 1843 er ein-
göngu gefin fyrir ísland og getur ekki
náð til annara gjaldþrota en verða
hjer á landi.“ Og Jón Hjaltalín land-
læknir sagði: „Kjörstjóm sagðist ekki
víta neina meinbugi á kosningu hans
á kjörstað. Og vjer veljendur hans gát-
um eigi skilið annað, en að sá maður,
sem hefur svo mikið fje til umráða
og svo marga menn í sinni þjónustu
og veitir flestum hjer atvinnu, sje full
komlega fjár síns ráðandi. Oss finst
það skritið ef þingið ætlar að reka
hann fyrir gjaldþrot".