Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1948, Blaðsíða 6
98
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
Þ.JÓFHELLIR
Þj'i&'.nga þessi og lýsing á hellinum er skráS af Mágnúsi Jómryni á Snorra-
stSSurn. llann er nú siötugur aS aldri og hefur átt heima á SnorrastöSum
s/San hann var 4 ára garnall. llann segir svo í brjefi: „Mjer virSist aS
mannvirki þau, er sjást í hellinurn, sjeu mjög görnul. — VeriS gati aS
einhver sakarnaSur hefSi haft þarna fylgsni urn tírna. meS vitund einhvers
nágranna. 1 Aronssögu er getiS um Aronshelli i SySra-RauSamelshrauni,
gegnt UöfSa. Þar er taliS aS Aron hafi hafst viS í skjóli móSur sinnar,
SigriSar húsfreyiu á SySra-RauSamel. Nú veit jeg ekki um neinn, sem veit
hvar Aronshellir er. Hef heyrt aS Ketill heitinn i Hausthúsum muni hafa
fundiS hann, likiega um 1S60. Jeg hefi talaS um þctta viS GuSmund bónda
á HöfSa, en hann segist ekki vita hvar Aronshellir sje, og hafi hann þó
reynt aS grenslast um þaS“.
VESTANVERT við Eldborg í Eldborg
arhrauni í Hnappadalssýslu, er lægð í
brunann, er liggur frá landnorðri til
útsuðurs. Neðan til í peirri Jægð er
hellir, sem nefndur er Þjófhellir, en
lægðin öll er kölluð Þjófhellisrjóður.
Sú munnmælasaga hefur gengið, að
í hellinum hafi tveir menn átt að hafa
aðsetur í, um það hálft annað eða
tvö missiri. Mjög er sögn þessi óljós,
en hún er í aðalatriðum þannig:
Einhvemtíma í fyrndinni voru
vinnumenn (smalar) sinn á hvorum
bæ, Snorrastöðum og Görðum, sem
ætlað var að fara til sjóróðra, lík-
lega vestur undir Jökul; annað hvort
að haustinu eða eftir áramót. Höfðu
unni klíjaði við, en Bjarnow át með
bestu lyst og kvað egg miklu auð-
meltari, þegar farið væri að slá í þau.
Þegar hann hafði etið nægju sína og
drukkið úr skál sinni, spratt hann upp
og kvaðst endilega verða að fara í
bað, en við yrðum að lofa honum því
að Ijúka eggjunum og drekka úr flösk-
unni á meðan. — Kvað hann okkur
myndi 'íæðast miklu betur við, er
har.n hefði skolað af sjer vj'muna. —
Rur.num ' :'x út hið skjótasta þegar
við heyrðum að hann var kominn í
baðherbergið.
Meira.
þeir einn hest saman undir farangur
sinn (útgerð og sldnnklæði). I stað
þess að fara til sjóar fóru þeir út í
Þjófhelli og settust þar að. Siátruðu
hestinum og höfðu kjötið sjer til
matar, en skinnið sjer til skjóls og
skæða. Einhver áhöld er talið að þeir
hafi verið búnir að komast yfir og
koma þangað áður.
Leið svo og beið, að ekkert frjettist
af mönrium þessum og enginn vissi
hvað af þeim hafði orðið.
Svo bar það við seint á engjaslætti
sumarið eftir hvarf mannanna, að
stúlka frá Göiðum var að smala kvía-
ám, sem komnar voru út í hraun, út-
undir Eldborg (2x/s km. frá bænum).
Sá hún þá mann koma neðanvert við
Borgina með fötur í höndum og stefna
suður að Borgarlæk, en svo nefnist
lækur, sem rennur ofan með hraun-
inu og rennur í Kaldá, skammt fyrir
ofan Snorrastaði. Þegar maður þessi
sjer stúlkuna, sleppir hann fötunum
og tekur á rás í áttina til hennar. —
Stúlkan varð hrædd og tók til fót-
anna og flýði heim á leið, en maðurinn
elti hana heim undir tún og var þá
rjett búinn að ná henni, en í því kom
einhver út úr bænum og er maðurinn
sá það, sneri hann sem skjótast aftur.
Fáum dögum síðar var stúlka frá
Snorrastöðum að leita að kúm út í
hiauni. Hún fann kýrnar, en tók þá
eftir að kvíguvetrung vantaði. Farið
var að skyggja, en samt reyndi stúlk-
an að svipast um í kring eftir kvíg-
unni.
Þóttist hún þá sjá tvo menn, er
leiddu kvíguna á milli sín út hraunið.
Stúlkan fór í áttina á eftir þeim og
sá til þeirra öðru hvoru. Loks missti
hún alveg sjónar á þeim og virtist
helst þeir hverfa í brunann, en hann
er þar allsstaðar mikið hærri en flata
hraunið neðan hann og ófær yfir-
ferðar. Hún svipast þá um þar í kring,
en fór þó varlega. Kom hún þá auga
á ljóstýru ekki langt í burtu og stefndi
á hana. Þótti henni þar betri vegur
en hún bjóst við.
Er kom nær, sá hún að tveir menn
voru þar við sláturstörf. Þóttist hún
þekkja að það væri kvígan, sem vant-
aði frá kúnum, sem þeir voru þar að
gera til. Annað hvort hefur hún eitt-
hvað látið til sín heyra, eða farið of
nærri, því mennirnir urðu hennar
varir og ætluðu að grípa hana, en
hún flýði út í myrkrið. Þeir eltu og
svo nærri lá að þeir næðu henni, að
hún gat aðeins smeygt sjer ofan í
hraunglufu, sem þeir svo stukku yfir.
Eftir að þeir höfðu árangurslaust leit
að þar á kring, er þeir töpuðu af
henni, sneru þeir frá til síns fyrri
starfa.
Þegar stúlkan varð þess vör, að
þeir mundu hættir leitinni, skreið
hún úr fylgsni sínu og flýtti sjer
heim. Sagði hún þá frá hvers hún
hafði orðið vör.
Morguninn eftir var svo farið að
leita mannanna, að tilvísun stúlkunn-
ar. Fannst þá hellirinn og sá þess
merki, að þar höfðu menn verið, en
farið þaðan. Einhvern grun hafa þó
leitarmenn haft um það í hverja átt
þeir höfðu farið, því að þcir heldu
áfram út hraunið og náðu öðrum
manninum, þegar hann var aðeins
kominn út úr hrauninu, við Haffjarð-
ará, en hinn náðist ekki fyr en út í
Iíafursfelli.
Ivom þá í ljós, það sem menn hefur