Lesbók Morgunblaðsins - 19.05.1946, Blaðsíða 13

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
249
Reykjavíkurhöfn og eyjarnar. I merkir staðinn þar sem
ingvar fórst. II er strandstaður Laxfoss. X sýnir hvar björg-
unarstöðin er.
sjóslys ber að höndum hjer í ná-
grenninu, þá eru miklar líkur til
þess að hún geti komið að liði og
hrifið menn úr heljargreipum. Og
þegar um það er dæmt, hefir mað-
ur aðallega tvö sjóslys í huga.
Fyrra slysið er „Ingvars“-strand-
ið. Þaulvanir sjómenn segja, að
eins og þá var ástatt, hafi ekki ver-
ið nein leið að bjarga, en ef þessi
stöð hefði þá verið til, mundu
miklar líkur hafa verið fyrir því,
að einhverjum hefði verið bjargað.
Björgunarbáturinn hefði ekki ver-
ið nema nokkrar mínútur á slys-
staðinn.
Hitt slysið er þegar „Laxfoss
strandaði hjá Örfirisey. Þar fór
betur en á horfðist, því að það hefði
getað orðið miklu stórfenglegra
slys, en þegar „Ingvar" fórst, þar
sem um borð í „Laxfossi" var víst
um hundrað manns. Þó hefði hjálp
in getað komið miklu fyrr, ef
björgunarstöðin hefði verið komin.
„Laxfoss“ hefði getað brotnað og
sokkið, og manni óar við að hugsa
til þess, hvernig þá hefði farið,
vegna þess hve ilt var aðstöðu fyr
ir þau skip, sem komu fólkinu til
hjálpar. Björgunarbáturinn hefði
bæði komið fyr á staðinn og haft
betri aðstöðu.
GULLEYJAR.
Ein af Filipseyjunum er nefnd
Mindoro, en það er afbökun á því
nefni, sem Magellan gaf eyjunni á
16. öld. Hann nefndi hana Mina
de Oro, en það þýðir gullnáman.
Eyja þessi er mjög skógi vaxin,
en þar liefir hvorki fundist gull
nje dýrir málmar enn sem komið
er.
Suðvestur af Filipseyjum er önn
ur eyja miklu stærri, sem var
kölluð Isla de Oro (Gulley). Nafn-
ið er gefið af Spánverjanum Saa-
vedra, árið 1528. Seinna fekk eyj-
an nafnið Nýja Guinea, vegna þess
að íbúarnir þar líktust mjög íbú-
unum á Guineaströnd Afríku. Ekki
fanst þó gull á þessari ey fyr en
eftir seinustu aldamót og var nokk
uð af gulli unnið þar rjett fyrir
stríðið og flutt í flugvjelum til
Ástralíu.
Salomonseyjar fengu nafn sitt
árið 1568, og var því haldið fram,
að þar hefði gullnámur Salomons
konungs verið. En þrátt fyrir alda
leit hefir ekki fundist neitt gull
þar að ráði.
FERÐALAG í KISTU.
Það var árið 1919. Herlína Frakka
var þá enn órofin. En enskur
stjórnmálamaður vildi endilega
komast að raun um það, hvort all-
ir aðflutningar þangað væri í lagi.
Hann skreið því niður í kistu og
síðan var kistan sett í póst og merkt
enskum manni, sem barðist í
Maginot-línunni. Kistan var send
ásamt öðrum farangri yfir Ermar-
sund og síðan með járnbraut á á-
kvörðunarstað, og ekkert óhapp
kom fyrir. Sá, sem var í kistunni,
bar mikið lofsorð á póststjórnina
fyrir það, hvað samgöngurnar væri
í góðu lagi, en ekki kærði hann sig
um það að fara heim í kistunni.
HVAÐ ER MILJARD?
Setjum svo að þjer hefðuð lifað
síðan á dögum Ágústínusar keisara
og þjer hefðuð byrjað á því á ný-
ársdegi árið 1 að eyða 1000 krón-
um og síðan haldið því áfram á
hverjum einasta degi í öll þessi ár,
þá væri upphæðin orðin um 710
miljónir króna. Þjer yrðuð því að
halda áfram að eyða 1000 krónum
á dag í 793 ár enn, eða til ársins
2739, til þess að hafa eytt einum
miljard króna.
Hernám Grænlands.
HINN 10. apríl 1941 tóku Banda-
ríkin Grænland undir hervernd
sína. Þann dag var gerður samning-
ur milli stjórnarinnar í Washington
og Henrik Kauffmans sendiherra
Dana ,,í nafni Danakonungs“ um það
að Grænland skyldi vera undir
vernd Bandaríkjanna á meðan Dan-
mörk væri hernumin. í samningn-
um var líka tekið fram, að hann
skyldi vera „í gildi þangað til það
væri augljóst að hættan, sem vofði
yfir Bandaríkjunum væri hjá iiðin.“