Lesbók Morgunblaðsins - 19.05.1946, Blaðsíða 4

240
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Nú var ekkert að óttast lengur,
hjálpin hlaut að vera í nánd, og
hún var nær en hægt var að gera
sjer grein fyrir. Frjettirnar komu
meiri og tíðari. „Kerlingarnar“
þutu um alt og söfnuðu saman
fatnaði, sem hafði verið til við-
gerðar hjá kvenföngunum. Þær
reyndu að kaupa saumakonurnar
með einni eða tveimur auka-brauð
sneiðum, að keppast við nótt og
dag. En saumakonumar brostu með
sjálfum sjer, og fóru að engu óðs-
lega.
Nú komu frjettirnar aftur frá
strákunum. Farið var að tala um
friðarsamninga. Vopnahlje hafði
orðið hjer og þar. En austur- og
vesturherinn tekið hundruð þús-
unda af föngum.
Þýska gjallarhornið var nú þög-
ult, enda kominn tími til. Það
hafði verið nægilega hnarreist í
fimm ár.
Nú hafði óþolandi óróleiki gripið
um sig. Frjettum var smyglað inn
til okkar, jafnvel á næturþeli.
Merki frá karlmannadeildinni og
leynibrjef hjeldu öllum í sífeldum
spenningi, svo að lokum var eng-
inn frjettaflutningur nægilega
hraður, nema fingramálið.
Allir fengu glaðlegra yfirbragð.
Nú var ekki lengur hægt að sofa.
Söngfugl einn í hópnum *gaf gleði
sinni útrás með því að syngja út
um gluggann seint um kvöld,
meðan aðrar lágu kyrrar í rúmun-
um og á gólfum og borðum, og ljetu
fögnuðinn festa rætur í hugskot-
um sínum.
★
Maímánuður rann upp með
heimsins yndislegustu frjett, frá
þýskri útvarnsstöð. Hitler dauður.
Og ringulreið ríkjandi í öllu, þar
sem áður hjet þýskt skipulag.
Rjett á eftir frjettist um fall
Berlínar. Farið var að tala um Dan-
mörk. Sagt að allir sjeu þar nú
frjálsir, Þjóðverjar hafi gefist þar
upp. Hvað skyldi verða um Noreg?
Ekkert vissu menn um það. Hvað
gerir Quisling’ Sagt er að hann
haldi foringjafund. Enn koma ágæt
ar frjettir. Quisling vill ekki að
barist sje í landinu. En hvaða völd
hafði hann? Það var kunnugt orð-
ið að Þjóðverjar tóku ekkert mark
ó okkar eigin nasistum. Nú vissu
piltarnir í karlmannadeildinni
hvorki upp nje niður.
Nokkrar af þýsku kerlingunum
höfðu þegar fengið krampagrát og
höfðu fullvissað um, að nú væri
breytingin í nánd. Alt í einu ósk-
uðu þær þess, að styrjöldin væri
úti. Eða öllu heldur: Þær vildu að
fangelsið yrði tæmt og sjálfar gætu
þær fengið litlar snotrar íbúðir í
Oslo, farið í leikhús við og við, og
verið allra vinir, ef þær að eins
gætu fengið leyfi til að vera kyrr-
ar í landinu. Nokkur raunatár og
„hysteriskur“ hiksti leiddi greini-
lega í Ijós, að þær litu ekki björt-
um augum á framtíðina, enda þótt
þær „altaf höfðu barist á móti
þessu skipulagi“.
Enginn gat unnið handtak. Allir
voru órólegir og taugaóstyrkir. í
nokkra daga höfðu frímiðarnir
streymt inn. Nú var aðallega það
fólk eftir, sem þeir álitu að hægt
væri að sýna fram á, að ástæða
hafði verið til að setja í fangelsi.
Nú var rýmra um. Enginn þurfti
lengur að liggja á gólfinu. Og
spenningurinn varð óþolandi. All-
ir væntu þess að rjettlætið skyldi
sigra innan veggja fangelsisins,
eins og úti í heiminum.
★
Nú kom skipun um „garðfund“
og allir fóru þangað. Á meðan gerð
ust miklir hlutir í karlmannadeild-
inni Konurnar stóðu í hópum og
hlustuðu. Enginn gat sjeð neitt,
hvað fram fór, en allir fundu á sjer,
að mikil tíðindi lágu í loftinu. Hvað
kom til! Kunnir, kærir tónar óm-
uðu, bannfærðir tónar. Þeir syngja
„Ja, vi elsker“! Þeir voga sjer að
syngja þjóðsönginn hátt! Hvers
vegna skjóta Þjóðverjarnir ekki?
En engin skot heyrðust. Engin
skot! Hvar voru varðmennirnir?
Hvað var að ske?
Bara að einhver vildi segja,
hvað væri að gerast. En konurnar
urðu að sætta sig við að sitja á
hakanum til þess síðasta. Altaf
voru þær olnbogabörnin. Alt kom
fyrst til piltanna. Líka í þetta síð-
asta sinn.
Alt í einu varð sem þeir yrðu
tryltir. Nú þyrpast þeir út að glugg
unum í aðalbyggingunni, svo að
þar eru margar raðir andlita í
hverjum glugga. Þeir hrópa og
hlæja. Þeir eru frá sjer numdir af
gleði. Þeir láta sígarettum rigna
niður yfir okkur, og fangahúfun-
um, skitnum, ljótum druslum, sem
þeir hafa haft á höfðinu langa lengi
og slitnar eru af skyldu-ofnateikn-
ingum. Nú er þeim hent.
„Það er friður!“, hrópa þeir.
„Heyrið þið ekki, það er friður“.
Kvenfólkið í garðinum brosir
kanske ofurlítið og horfir upp í
gluggana til fanganna þar, bíða
eftir einhverju.
Nú kemur ókunnugur maður
niður tröppurnar og bannsettar
kerlingarálftirnar koma á hæla
honum. Það er asi á honum. Hann
hleypur út í kvennahópinn. En
„kerlingarnar11 standa eins og stokk
freðnar fyrir utan. Þær eru fölar og
afskræmdar á svipinn.
Maður þessi tekur til máls. Hann
er sænskur. „Jeg heiti Södermann11,
segir hann. „Jeg kem frá norsku
lögregluliðsveitunum í Svíþjóð. Jeg
átti bara að tilkynna ykkur“, segir
hann, „að Þjóðverjar hafa gefist
upp í morgun; skiý/rðiflaust, á
öllum vígstöðvum. Þið eruð frjáls-
ar og getið farið lieim.