Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1938, Síða 5
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
180
Ungfrú Skagen...
Min Skat, je" elsker
diu Parfumes Duft,
som briiifíer Virvar
i min Snusfornuft-------
Pað var sólbjartur vormorgun
vfir Skagen. Malbikið í "öt-
unbm svitnaði, börkur beyki-
trjánna í húsagörðunum var snarp
heitur og hafið utan við margult,
sindrandi fjörubeitið var sem p:ló-
andi silfureimyrja til ysta sjón-
baufrs.
★
Hún er borin ojí barnfædd í
þessum bæ. un<r o" fríð sýnnm, sól-
brend í vöngum o<r táple<ra vaxin.
Við skulum nefna hana: ungfrú
Skagöu. Fyrir atbeina minna á-
gætu gestgjafa baúðst hún til að
sýna mjer þorpið í ljósi samtíðar-
innar o» umboði þeirra, sem ungir
ala þar aldur sinn nú á því herr-
ans ári 1938.
A þessum hátíðlega maímorgni
lögðum við land undir fót og geng-
um norðaustur úr bænum, eftir
breiðum akvegi gegnum mosaþemb
ur og meladrög. Þetta er nyrsti
vegur þessa lands og við nyrðri
takmörk hans er leiði Drachmanns
uppi á gráum sandhólahrygg á
grandanum milli Kattegats og
Norðursjávar. Hjer kaus hann
sinn hinsta hvílustað og valdi
þenna ákveðna hól á meðal hól-
anna, sem allir eru eins í lög-
un og líkastir snjósköflum eftir
langvarandi, iðulausar stórhríðar.
Við tyltum okkur á grafhelluna
og fengum okkur sígarettu í minn-
ingu um skáldið og til að sýna hve
börn tuttugustu aldarinnar geta
verið blátt áfram og hispurslaus í
framgöngu. Ungfrúin góða gaf
ótvírætt í skyn, að sjer fyndist
fátt eitt um þetta þorp og' kvaðst
ekki geta skilið hvað ferðafólk
sæi við það. Það voru engir bæjar-
leiðadraumórar eða minnihátar
bollaleggingar, 'sem brutust um í
heila ungfrúarinnar. Hún vildi
fara fótgangandi um vínekrur
Frakklands, dansa í París, baða
sig í Miðjarðarhafinu, klifa upp
í Alpana og sjá allan heiminn. Og
ekki nóg með það. Hún vildi eiga
heima í einhverri stórri borg eða
blómlegri sveit -— bara einhvers-
staðar annars staðar en hjer. Og
hún skýrskotaði til haugbúans með
þessum orðum:
Þjer ímyndið yður þó ekki, að
gamli maðurinn, sein við sitjum
yfir, - myndi eiga heima hjer á
Skagen, ef hann væri enn á lífi.
Nei, góði minn. Þjer megið vera
vissir um, að hann væri flúinn
hjeðan fyrir lifandi löngu.......
I einhverri örvæntipgarkendri
hefndarþrá gegn lífinu, er hafði
kjörið hana útnesjadóttir, hóf uug-
frúin að dangla hælunum í laus-
an og skrælþurran sandinn, sem
fylti og afmáði spor liennar óðar
og hún reisti fæturna til nýrrar
sóknar gegn forlagavaldinu.
★
Næsti áfangastaður var merkja-
stöðin (Signalstationen) á næsta
leiti fyrir sunnan. Þar hittum við
Hansen stöðvarstjóra, er sýndi
okkur öll merkjaflögg sín og sjón-
auka — en sjónaukar þessir eru
hinir dásamlegustu lilutir, ekki
einungis vegna þess hve vel þeir
greina fjarlæg skip í hafi, heldur
og vegna hins, hve vel þeir greina
allar athafnir baðgestanna norður
í fjörunni á sumrin. Hjeðan má
hjer um bd sjá livað þeir segja og
hugsa — og eigi allsjaldan hafa
þessir sjónaukar ljóstað upp hin-
um helgustu leyndarmálum lífsins,
er síðan var á allra vitorði, uns
annað meira spurðist. Það er svo
oft einhver iir hópi hinna tignu
baðgesta. sem liafa þenna óslökkv-
andi áhuga fvrir syndum annara,
og sumt þetta fólk tekur sjer stöðu
við sjónaukann í merkistöðinni og
fórnar fvrir það aðgangseyri og
tauagstyrkjandi sjóbaði.
Spölkorn. vestan við merkja-
stöðina gnæfir hið fræga b.jálka-
stórhýsi: Skagens Badehotel. Það
fellur inn í heildarsvip þessarar
nöktu strandar eins og einn hluti
hennar. Þvottakona með hvíta
skýlu kemur út á svalir hallarinn-
ar með gólfkúst og fatu. Annað
fólk er hjer ekki á ferli. í júní
verður hótelið opnað fyrir sumar-
gesti, og þá er hjer ærið húsrúm
fyrir tvö hundruð dvalargesti —
tvö hundrcð gleðiþreyjandi sálir.
þá nötrar gjörvöll höllin við háf-
ið, nötrar af hamingju og alls-
nægtum, og enginn gefur gaum
þvottakonu með hvíta skýlu og
skolpfötu.
★
Við göngum eftir hellubrautinni
frá veitingasvölum sumarhallar-
innar út í volgan, glitrandi fjöru-
sandinn. Það er fráfall, og hjer
bærist ekki hár á höfði. Við slík
náttúruskilyrði er fimm mínútna
gangur niður í sjávarmálið — en
við aðfall og ylgdan sjó kaffærir
hafið þenna rómaðasta baðstað
Norðurlanda og felur undir hvít-
um, sogandi öldufaldinum. Hjer
stíga öldurnar sinn voðadans —
og hjer brotnuðu mörg skip.
Er við áttum nokkur skref ó-
stígin að fjörumálinu laut ungfrú-
in niður og greip upp í lófa sinn
tvö fingurbein — hún sagði að
það væru þumalfingurkjúgur.
Henni brá ekki við þenna fund,
og orðalaust vafði hún litla, skræp
ótta silkivasaklútnum sínum utan
um beinin og stakk þeim í kápu-
vasann. Jeg spurði hvort hún ljeki
sjer að leggjum — en hún kvað
það vera sið Skagenbúa að hirða
öll sjórekin mannabein og flytja
þau í vígða mold. Þessa reglu
hefðu og sumargestirnir tekið upp,
því stundum fyndu þeir bein í bæl-
um sínuin í sandinum, eða þau
kæmu upp í spor.um þeirra, sem
dansa í sjávarmálinu. Stundum
dansar fólkið í sandinum og stund-
um morar öll fjaran í nöktu fólki,
sem gleðst yfir því að vera til.
★
Við stöndum í flæðarmálinu.
Norðar getum við ekki farið nema
vaða í fæturna. Eigum við að
vaða og vita hve sjórinn er sval-