Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1938, Blaðsíða 6

190
LESBÓR MORGUNBLAÐSINS
Turnmn á kirkjunni, sem sökk. Kröyers Hus. — Kröyer stendur í dyrunum.
ur. Nei, saudurinu er miklu lilýrri,
ojr viÖ snúum aftur í áttina tii
þorpsins.
Austan viö sandhólahrygginn,
skamt frá vefrinum, rís Skagens
Fj*r — en það er mesta vitamaun-
virki á Noröurlöndum. Þangaö
göngum við.
Er kemur upp í vitann stígum
við lit á sjónpall og að fótum
okkar vefst Norður-Jótland eins
og þanið landabrjef. I völdu
skygni má eygja hjeðan suður-
strönd Noregs.
★
Eftir góða livíld og enn betri
iiádegisverð er ákveðið að skoða
listasafnið — Skagens Museum —
en það er í fjórum húsum, standa
tvö í austurbænum, en hin önnur
vestast í þorpijiu. Aðalsafnið er
geymt í tvílyftu steinhúsi, er reist
var andspænis Bröndums-hótelinu
á tvítugsafmæli safnsins 1928. Eru
hjer geymd ýms merkustu mál-
verk og teikningar gömlu Skag-
ensmálaranna. Sum gáfu þeir
safninu í lifanda lífi, önnur eru
keypt á uppboði eftir þá látna,
og sum hefir safuið erft eftir ætt
ingja og vini listamannanna. Það
eina, sem minnir á tilveru íslands
í þessu húsi er lítið olíumálverk
frá Þingvöllum 1879, málað af
sævarmálaranum kunna, Carl
Locher.
★
Önnur deild safnsins er borð-
salurinn í Bröndumshótelinu — en
hann er með sömu verksummerkj
um og þá Bröndum skildi við, og
líkur því og hann var á blómaöld
listalífsins í þessu þorpi. Allur er
hann þakinn innan með málverk
uin, og þar er geymt málverk
Krövers: Ved Frokosten, sem af
mörgum er talið hans besta verk.
Það er metið tiI fjár á röskar 20
þúsund krónur — en ekki falt.
Hjer er og bin víðkunna mvnd
V’iggo Johansen: Afskaaret
Lammehoved, sem sagt er, að allir
fjelagar hans hafi öfundað liann
af að liafa gert.
Sem útvörður <ið þessum salar-
kynnum lista og minninga situr
gamall haförn á burst framan við
dyrnar og hvessir gleraugun á
livern þann, sem hjer gengur.
Þenna örn skaut Eriksen lyfsali
á Seyðisfirði liaustið 190:? og gaf
liann Bröndum mörgum árum síð-
ar. —
★
Þriðja deild safnsins er íbúðar-
hús Ilolger Drachmanns eins og
það var þegar hánn hvarf frá
því. Það er nefnt: Drachmanns
Hus, og stendur í græðilundinum
sunnan og vestan við þorpið, bak
við sjúkrahúsið. Hjer er hver hlut-
ur óhreyfður síðan skáldið leið. Á
skrifborðinu hans liggja handrit-
in, sem hann 3ó frá. í einu stofu-
horninu er hrúga af hálfgerðum
teikningum, frain við dyrnar er
gamli framanhlaðningurinn hans og
veiði-vaðsekkurinn — og þarna á
horninu er bókaskápUrinn. Hann
hefir átt fáar bækur og óásjálegar,
og ekki nema þrjár eftir sjálfan
sig. I anddyrinu hanga á snögum
þrír barðastórir hattar. — og er
einn svartastur og barðamestur.
Ungfrúin tók hann, eins og sína
eign, setti fimlega á kollinn. bi'osti
undan börðunum og spurði —
hvort hann færi sjer ekki vel. Og
hann fór benni ágætlega.
í svefnherberginu lianga nokkr-
ir víðir og gleiðgosalegir buxíia-
ræflar og skræpótt viðhafnavesfi.
Á borðstofuborðinu standa kampa-
vínsglösin heiðursvörð um ininn-
ingu skáldsins — og kunna illa
þrjátíu ára iðjuleysi!
★
Litlu austar í lundinum er
Kröjærs Hus. Það var verkstæði
og bústaður Kröyers málara og er
líelgað minningunni um hann og
störf lians. Hann var góð sk.ytta
og vel að sjer í tungumálum. Einn-
ig var hann söngelskur og ljek á
píanó. Vinnustofa hans ber ljós
merki alls þessa. Bókaræflarnir og
tímaritariflingarnir í bókahillunni
hans eru aðallega franskar bók-
mentir, hann hefir átt mörg skot-
vopn — og hjer stendur píanóið
ramfalskt og rykugt á miðju gólfi.
Skyldi hann nokkurntíma hafa
leikið á þetta hl-jóðfæri eftir að
sænska tónskáldið rændi hann
konunni. •—
Búsáhöld öll og innalistokks-
munir hafa verið flutt á burt úr
þessu húsi — nema vinnustofunni
— og nú skipa teikningar og
gipslíkön Kröyers hjer hvern kórk
og kima — jafnvel lokrekkjan
hans er fóðruð með svartkrítar-
myndum. Við þessa lokrekkju lýk-
ur listasafninu á Skagen.------
★
Við aðalgötuna í vesturbænum
stendur gömul skemma, sem nefnd
er „Svai'ta hlaðan“. Yfir dyrum
skemmunnar hvað til skamms tíma
hafa verið skurðmynd, brjóstlík-
an af stúlku, eftir Gottskálk, föður