Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1936, Page 4
372
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þú talar i lið mio
ð 57 sentimetrð stuttbylgju.
Nýasfa nýtt á sviði
„sfystu stuttbylgfanna".
OFT kemur það fyrir, að
sama uppgötvunin er gerð
á tveimur stöðjnn í heiminum
samtímis, áu þess að hugvits-
mennirnir hafi hugmynd um til-
raunir hvor annars. Algengara er
þó liitt, að einn hugvitsmaður tek-
ur við af öðrum og endurbætir
uppgötvanir hins, og þannig
gengur það koll af kolli. Þetta
má að vissu leyti kalla samvinnu
hugvitsrfianna, en þá hlýtur eng-
inn einn frægðina fyrir uppgötv-
unina. Svo er það t. d. um loft:
skeytin, hinar ósýnilegu bylgjur,
sem sendar eru með leifturhraða
hringinn í kringum haöttinn, en
hægt er að handsama á flugferð
sinni hvar sem er. Um þær upp-
götvanir, sem standa fremst á
þessu sviði uú á tímum, skara
þrjár þjóðir fram úr öllum: Þjóð-
verjar, ítalir og Bandaríkja-
menn. X'erður ekki enn sjeð, hver
þjóðin ber þar aðalfrægðina af
hólmi um mestu töfrauppgötvan-
irnar, en á seinustu árum hafa
verið gerðar svo stórmerkilegar
uppgötvanir á þessu sviði, að
menn eru jafnvel farnir að spá
því, að innan skamms verði simar
úreltir, og eins hinar stóru loft-
skevtastöðvar. Hver maður nuni
bera sína eigin talstöð í vasa sín-
um, og geti talað við hvaða
sem hanu vill, á hvaða tíma sem
er, og hvar sem hann er í lieim-
inum.
Þetta kann nú sumum að finn-
ast draumórakent. En þegar
menn taka tillit til þess, sem gerst
hefir um uppgötvanir í heiminum
seinasta mannsaldurinn, þá er
ekki loku fyrir það skotið, að
þetta geti ræst.Það er eíns og hug-
arflug mannsins nái ekki lengra
en til |>ess, sem framkvæmanlegt
er, hversu miklar fjarstæður sem
það kunna að virðast í upphafi.
Það er ekki svo ýkja langt síð-
an að menn trúðu því ekki, að
hægt væri að tala saman yfir óra-
vegu, menn gæti sjeð í gegn um
holt og hæðir. eða jafnvel flog-
ið. Og þó eru þetta nú alt dag-
legar staðreyndir.
UM uppgötvanir á sviði loft-
skeytanna hafa Italir frain
að þessu staðið allra þjóða
fremst, og þó einkum einn mað-
ur. Marconi. Það er kunnugt. að
nú um mörg ár hefir hann helg-
að alt starf sitt rannsóknum á
liinum svonefndu stuttbylgjum.
Hann á hina fullkomnustu til-
raunastöð um þetta, sem til er í
heimi. Hún er í skipinu „Eleetra'',
sem Marconi siglir á fram og aft-
ur um Miðjarðarhafið og jafnvel
úthöf, við rannsóknir sínar, því
að betra er að gera þær á sjó en
landi. Enginn óviðkomandi fær
nokkuru sinni að koma um borð
í „Electra", svo að enginn fái
neina hugmynd um rannsóknirn-
ar, nje sje að hnýsast í þær vjel-
ar og töfraáhöld, sem þar eru.
MEÐ rannsóknum sínum hef-
ir Marconi fundið nýja
bylgjulengd, sem kölluð er
,,Micro-bylgja“, og þar með saun
að, að það eru engin takmörk
fyrir því, hvað rafmagns stutt-
bylgjur geta verið stystar. Fyrir
skömniu kom hann á stuttbylgju-
sambandi milli Castelgandolfo,
sumarbústaðar páfa, og Vatikan-
ríkisins, og enn síðar hefir hann
komið á talsambandi um 250 km.
veg með aðeins 57 centimetra
stuttbylgju. Þessar tilraunir hafa
borið betri árangur heldur en
nokkurn gat órað fyrir.
PEGAR nú svo langt er kom-
ið, þá verður manni á að
spyrja: Eru nokkur takmörk fyr
Fjarsýnisútvarpið í
Þýskalandi. Nú er
farið að senda þar lif-
andi myndir í loftinu
um 20 km. leið. Á
myndinni hjer að ofan
sjest leikandinn Otto
Gebúhr, sem Friðrik
mikli. Ljek hann hlut-
verkið í fjarsýnisút-
varpið í Witzleben. Á
neðri myndinni sjest
hvernig það kemur út
í móttökustöð í Pots
dam