Lesbók Morgunblaðsins - 12.01.1936, Blaðsíða 1
X
3TI o rð tt nM;tí>s íti s
2. tölublað.
SuEnudaginu 12. janúar 1936.
XI. árgangur,
tikfuldwprtoUBlðJt h.f.
FJ ALLVEGAFJ ELAGIÐ
ÁGRIP AF^SOGU ÞESS.
Bjarni Thorarensen skáld hafði.mikinn áhuga
fyrir ypgabótum og hann kom á laggirnar merki-
legum fjelagsskap hjer á landi, sem hjet Fjallvega-
fjelagið- Hefir lítið verið um það ritað, nema á víð
og dreif. Nú eru 100 ár síðan fjelag þetta leið undir
lok, og hefi jeg tínt saman hið helsta, sem jeg hefi
getað um það fundið. Heimildir þær, sem jeg hefi
stuðst við, er að finna í formála að hinni nýju út-
gáfu Fræðafjelagsins af Ljóðmælum Bjarna,
Skírni, Sunnanpóstinum, Árbókum Esphólíns og
Landfræðissögu Þorv. Thoroddsens.
Árni Óla.
Þegar Bjarni var sýslumaður í
Árnessýslu fekk hann sýslubúa til
þess að vinna að vegabótum m. a.
leggja nýjan veg yfir ólafsskarð
á Hellisbeiði. Einu sinni er yfir-
rjettardómarar voru í samkvæmi
hjá stiptamtmanni, bárust vega-
bætur í tal, og eggjaði Bjarni til
að láta Borgfirðinga og Árnes-
inga ryðja Kaldadalsveg, en
Magnús Stepbensen taldi á því
öll tormerki. Tók Bjarni það þá
til bragðs, mest af þrjósku, að
kosta sjálfur ruðning á versta
kaflanum, Skúlaskeiði. Kostnað-
urinn varð ekki nema 26 rd., en
þetta þótti merkileg nýbreytni og
Bjarni hafði af þessu þann bagn-
að, að tveir sýslumenn fyrir norð-
an, Esphólín og Blöndal, þökk-
uðu honum opinberlega þessa veg-
arbót, fyrir hönd sýslubúa sinna,
einmitt í Klausturpóstinum, sem
Magnús Stephensen stýrði.
Fjallvegafjelagið stofn-
að. —
Hinn 28. janúar 1831, á afmælis-
degi konungs gáfu þeir Bjarni
Thorarensen og Þorgrímur Tóm-
asson á Bessastöðum út boðsbrjef
um stofnun fjelags til þess að
endurbæta fjallvegi hjer á landi.
Tóku allir málsmetandi menn hjer
um slóðir vel í það og var svo
stofnfundur Fjallvegaf jelagsins
haldinn 22. mars þá um veturinn
og þar gerðar samþyktir fyrir
fjelagið. I þeim segir svo um til-
gang þess:
Tilgangur fjelagsins.
Hann er fyrst og fremst að
ryðja þá fjallvegi, sem liggja
landsfjórðunga milli, taka þá
þeirra fyrst fyrir, sem mest er
umferð um og einna helst fjölga
vörðum á vetrarvegum, og byggja
á þeiín sæluhús hvar þurfa þykir,
og auðkenna vörður, sv» að af
þeim megi þekkja áttir.
Fjelagíð byrjar fyrst á að láta
ryðja veginn yfir Sand svokallað-
an til Norðurlands, og,á endurbót
á vörðum og bygging á sælu-
hvisum, ef þess gerist þörf, á
Holtavörðuheiði. Síðan skal það
láta endurbæta svokallaðan Ey-
firðingaveg óg setja vörður á
hann — sem og einnig gjöra það
frekara við aðra þjóðvegu millum
Norður- og Suðurlands, sem þess
stýrandi nefnd þykir þörf að
vera — og loksins sjá til að vörð-
ur og sæluhús verði bygð á þeim
vegi millum Múla- og Þingeyjar-
sýslna, hvar póstur skal um fara
á vetrardag.
Alkunnugt er að landið fyrir
norðan Skaftafellssýslu jökla mill-
um Rangárvalla- og Múlasýslna er
að mestu ókunnugt, en mikils tun-
Bjarni Thorarensan.