Lesbók Morgunblaðsins - 20.05.1934, Blaðsíða 6

166 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Frá fjármálaráðstefnunni í Berlín, þar sem rætt var um
skuldir Þjóðverja. Til vinstri dr. Schackt bankastjóri ríkisbankans
þýska. Við hlið hans stendur forstjóri alþjóðabankans í Basel, Le-
on Fraser og siðan koma fulltrúar nokkurra {)jóða, sem eiga inni
hjá Þjóðverjum.
nokkru minna. Eftir þessu að
dæma hefir skip Guðrúnar Sig-
urðardóttir verið á stærð við
Osebergskipið, sem nú er í Bygdö-
safninu. Það hefir verið fimtán-
sessa — verið róið 15 árum á
hvort borð. Og það hefir verið
fögur sjón að sjá það leggja út
frá Húsavík á leið til Islands,
Hjaltlands eða Noregs, og ef til
vill hefir Arnbjörn Guðleiksson
þá staðið sjálfur við stýri og hús-
frevjan setið hjá honum í sínu
besta skarti.
Eftir gamalli frásögn hefir hús-
freyjan átt vatnsmyllu. Fyrir rúm-
um hundrað árum var grafið þar,
sem þessi mylla hafði átt að hafa
verið, og fundust þá leifar hennar.
svo þessi sögn reyndist rjett.
Línteigur er örnefni, þar sem
mælt er að húsfreyjan hafi bleikj-
að ljereft sín, en dr. Jacobsen
hyggur, að nafnið stafi af því, að
þar hafi verið ræktaður hrör (lín)
eins og gert var á íslandi og í
Noregi.
Brynhildarhaugur og Tossis-
mýri, þar sem húsfreyjan ljet
grafa tvær griðkonur. sínar, sem
hún á að hafa drepið í bræði, ero
örnefni í Húsavíkurlandi. Guð-
rúnarlækur heitir þar líka í hag-
anum og dregur sennilega nafn
af lienni.
En sögnin um að hún hafi eflt
seið til þess að skriður gæti ekki
hlaupið á bæinn er auðvitað þjóð-
saga, sem ekki á við neitt að styðj-
ast.
Það er víst enginn efi á því að
Guðrún hefir verið harðgeðja og
ráðrík, eftir því, sem sögurnar
herma. En það var einkenni á
hinum gömlu ættum að þær voru
sterkar bæði í hatri og ást. Og
eins og kunnugt er var eftir siða-
bótina reynt á allan hátt að
ófrægja stórmenni úr kaþólskum
sið.
Guðrún Sigurðardóttir hefir
komið til Færeyja eftir Svarta-
dauða, og ein frásögn segir að
maður hennar hafi verið Norðmað-
ur, sem var sendur til Færeyja af
konungi til þess að byggja Húsa-
vík að nýju, vegna þess að hún
hafði lagst í eyði í Svartadauða.
Þessi frásögn er uppspuni einn,
eða málum allmjög blandað.
A dögum Guðrúnar var sá prest-
ur á Sandi er Kalfur hjet og var
kallaður liinn litli. Hann kom oft
í Ilúsavík og var honum fagnað
þar vel og borinn fyrir hann matur
og drykkur. En einhverju sinni
hafði hann sagt svo frá, er hann
kom heim aftur, að hann hefði
fengið þar óætan blóðmör. Þetta
frjetti Guðrún, og' næst er Kalfur
kom til Húsavíkur, bar hún á borð
fyrir hann hrossvömb, fylta með
feiti, og sagði, að ef liann æti sig
nú ekki saddan, skyldi hann verða
drepinn, en einn húskarl liennar
stóð yfir Kalfi ineð sverð í hönd.
Þá er mælt að Kalfur litli. sem
var Norðmaður, hafi mælt:
Maadelig Pölse er altrid bedst,
hvad enten den er af Ko eller Hest.
Um bæinn í Húsavík flytur
„Vardin“ 1923 þessa frásögn eftir
F. C. Joliannessen:
— I Húsavík á Sandey eru
mörg býli og lieitir eitt þeirra
Á. Sá bær stendur sunnan undir
brattri fjallshlíð. Fyrir ofan bæ-
inn eru útihús og milli þeirra og
hagans er garður nokkur um alin
á hæð.
Þegar miklar leysingar voru á
vorin og skriðuhlaup komu úr
fjallinu, var stórhætta á að þær
felli niður í byg'ðina og gerði
tjón. Nú er sú sögn að hin nafn-
kunna húsfreyja í Húsavík hafi
haft línakra uppi undir brekkunni,
og heitir þar enn Línteigur. En
auðvitað hefir grjóthrun úr fjall-
inu oft valdið þar tjóni. Þess
vegna efldi hún seið til þess að
grjóthrunið kæmi ekki á bæina.
Ná þó álög þessi ekki lengra en
út að Grandá.
Nú á dögum, t þegar hús eru
bygð þarna, velta menn óhræddir
grjóti niður brekkuna eða spreng'ja
stórgrýti þar uppi. Grjótið veltur
niður að garðinum, en þar breytir
það stefnu og fer annaðhvort aust-
ur eða vestur með garðinum. Og
stundum er það engu líkara en
að sumir steinar snúi við niður
hjá garðinum og hrökkvi dálítið
upp í brekkuna aftur.------------
Af erfðabrjefunum virðist mega
sjá, að nánustu erfingjar Guðrún-
ar Sigurðardóttur hafi átt heima
í Hjaltlandi, og að Þrándur Dag'-
finnsson, sem sjálfsagt hefir verið
Færeyingur, hafi keypt allar
gignir hennar í Fpcreyjum, ánnað