Lesbók Morgunblaðsins - 12.02.1928, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSlNS
töframaðurinn að endurtaka þessa
list sína í Breslau, en þá kom það
i ljós, að hann liafði haft brögð í
tafli. Læknarnir, sem áttu að
skoða töframanninn áður en hann
legðist í svefndvala sinn, uppgötv-
uðu nefnilega, að kistan, sem hann
ljet grafa sig í og sagði vera al-
gerlega loftþjetta, var þan*ig út-
búin, að á annari hlið hennar var
allstór blettur úr „gaze“, en svo
var frá því gengið, að það leit
alveg út eins og gler, fljótt á litið.
Það kom og í ljós við nánari tann-
sókn, að loft gat komist á fleiri
vegu inn í kistuna.
Trúardeilur I fieilehem.
Áflog og ryskingar milli
kaþólskra og grísk-kaþólskra
presta í kirkjum og bænahúsum.
Samkv. frásögn ítalska blaðs-
ins „Corriera d’Italia“, urðu
grimmileg áflog og ryskingar í
kirkjunni í Betlehem, fæðingar-
stað Krists, á jóladaginn, milli
rómverks-kaþólskra reglubræðra
og grískra presta. Pransiskus-
munkarnir höfðu leyfi til að lesa
messur í kirkjunni þangað til 25.
desember kl. 5 að morgni og þá
átti röðin að koma að grísku rjett-
trúnaðarprestunum. En þeir komu
fyr en þeim bar og heimtuðu
ásamt áhangendum sínum með
ógnunarorðum, ópum og óhljóð-
um, að þeir kaþólsku skyldu taf--
arlaust hætta guðsþjónustu sinni.
Fyrír milligöngu lögreglunnar
tókst þó að koma í veg fyrir
handalögmál í það sinn.
Seinni part dagsins höfðu grísku
prestarnir tekið undir sig svæði
hirðanna og leyfðu þeim kaþólsku
að halda þar guðsþjcnustur í að
eins fimm mínútur. Að þeim liðn-
um rjeðust grísku prestarn-
ir á hina "kaþólsku embættisbræður
sína, veltu um koll ölturum þeirra
og gerðu þeim ýmsan annan
óskunda.
Ensku yfirvöldin neyddu grísku
prestana til þess að biðjast afsök-
unar, en friðurinn stóð skamma
stund, því að tveim dögum síðar
rjeð.ust tveir grískir prestar á ka-
þólskan prest, sem var að lesa
messu frammi fyrir alt'arinu í fæð-
iugarkirkju Krists, slógu hann
niður með stórum vaxkertum, svo
að hann lá eftir blóðugur og með-
vitundarlaus. Tveir reglubræður,
sem ætluðu að koma lionum til
hjálpar fengu sömu meðferðina.
Hlutaðeigandi yfirvöld hafa tek-
ið málið til meðferðar og kaþólsk-
ir menn lieimta að rjettur þeirra
í landinu helga sje viðurkendur að
fullu.
Störf njósnarkvenna
(ófriðnum.
Pyrir skömmu var afhjúpað
með mikilli viðhöfn minnismerki
Louise de Bettignies. — Var það
frönsk stiilka, sem njósnaði fyrir
Euglendinga á ófriðarárunum.
Hún átti jjeima í Lille og var
þar meðan Þjóðverjar hjeldu
borginni í október 1914. Þaðan
fór hún fótgangandi til Hollands
og þaðan með skipi til Polkestone,
ásamt mörgu fólki, sem var að
flýja land sitt. Allir þessir flótta-
menn voru yfirheyrðir vandlega,
og þótti hún svara bæði skýrt og
skilmerkilega öllum spurningum,
sem fyrir hana voru lagðar. Hún
talaði þýsku, frönsku, ensku og
ítölsku prýðisvel. Afleiðingin af
yfirheyrslunni var sú, að daginn
eftir var hún ráðin til þess að
hafa á hendi njósnir fyrir Eng-
lcndinga á leiðinni milli Lille og
Folkestone.
Starf hennar var erfiðara og
hættulegra en frá megi segja.
Hún varð að taka í þjónustu sína
um 100 aðstoðarmenn og alt varð
að fara fram með mestu launung.
Hún varð að safna skýrslum frá
þessu fólki og afrita þær á þunn-
an pappír og koma þeim til Hol-
lands yfir herlínu Þjóðverja tvis-
var á viku.
í fyrstu hafði hún þetta starf
ein á hendi, en seinna tók hún
aðra unga stúlka í fjelag með sjer.
Hún hjet Leonie van Houtte frá
Koubaix. Þær ferðuðust fram og
aftur sem sölukonur undir ótal
raismunandi nöfnum, sífelt í lífs-
hættu. Á annað ár tókst þeim að
fara þessu fram, án þcss að nokk-
ur af þýsku vörðunum næði í
skýrslur þeirra, sem þær geymdu
i handfanginu á sólhlífum sínum,
skónum og á öllum liugsanlegum
stöðum. Þær fundu upp aðferð til
að skrifa alt að 1500 orðum á
ósýnilega filmu, sem líma mátti
á gleraugu og var skriftin síðan
framkölluð og stækkuð af bresku
yfirvöldunum.
í september 1915 var Leouie
tekin föst og send til Bruxelles,
þó að engin skjöl fyndust á henni
og skömmu síðar var Louise einn- '
ig tekin til fanga. Henni tókst þó
að gleyjta hina glæpsaiulegu
skýrslu, áður en lienni var náð.
Mánuðum saman var stúlkunum
lialdið í varðhaldi og j>ýska lög-
rcglan reyndi á allan liátt, að fá
j ær til að meðganga eða þótt ekki
væri nema að Ijósta því upp að
]>ær jjektust. Loks var belgisk
stúlka, sem njósnaði fyrir Þjóð-
verja látin tala við Louise. Hún
taldi hana á, að skrifa Leonie og
hvetja hana til að þegja yfir öllu
og vera hugrakka. Belgiska stúlk-
an sagði Þjóðverjum j)egar frá
]>essu. Hún framdi síðar sjálfs-
morð.
Sannanirnar voru nú svo aug-
Ijósar, að ekki var til neins að
neita lengur. Játuðu þa-r sökinni,
en ]>ær ljetu ekki uppi nafnið á
einum einasta aðstoðarmanna
sinna og sögðu yfirleitt ekki neitt,
sem ætla mátti, að Þjóðverjum
væri hagur í að vita. Þær voru
*,áðar dæmdar til dauða og skyldu
þær vera skotnar. En spánski
sendiherrann kom því til leiðar,
að hegningu ]>eirra var breytt.
Fekk Louise æfilangt fangelsi, en
Leonie 15 ára fangelsi. Louise de
Bettignies veiktist í fangelsinu og
dó í júlímán. 1918 í Köln. Fjelagi
hennar var látin laus, er vopna-
hljeð komst á og nú býr hún í
Roubaix, hæglát og róleg, eins og
ekkert hefði í skorist. En yfir
Louise de Bettignies, sem dó fáunt
mánuðum áður en friður komst
á, hefir nú verið reist veglegt
minnismer]ji.
t*afoldan>rent«mlBJa h.f,