Dagur - 02.02.1950, Blaðsíða 8

8
Daguk
Fimmtudaginn 2. febrúar 1950
Ifalía er nú stærsti saltfisk-
kaupandinn
Spánverjar og Portúgalar auka mjög
fiskveiðar sínar
í yfirliti um saltfiskframleiðslu
heimsins (Annual Review of the
Salt Coldfish Trade), sem firmað
Hawes & Co. í London gefur út,
er greint frá saltfiskframleiðslu
Kanada, Danmerkur, Grænlands,
Færeyja, Frakklands, Bretlands,
íslands, Nýfundnalands og Nor-
egs.
Samkvæmt frásögn þessa rits,
var heildarsaltfisksframlejðslan
1938 363000 t'onn, 1946 258000
tonn og 1948 306000 tonn. í þessu
sambandi er bent á, að fiskfram-
ieiðslulöndin hafi breytt um
verkunaraðferðir síðan 1938 og
séu nú miklu meira fiskmagn
fryst en þá var og verður sam-
dráttur saltfiskframleiðslunnar
1948, miðað við 1938, að nokkru
skýrður með því. Þá er þess getið,
að þau lönd, sem aðallega kaupa
saltfisk, hafi stóraukið framleiðslu
sína, eða úr 17500 tonnum 1938 í
56000 tonn 1948.
Þá er greint frá því, hvaða
magn aðalinnflutningslöndin hafi
keypt árin 1939 og 1948. Segir þar:
1939 1948
Grikkland 10.623 t. 13.070 t.
ítalía 35.892 — 54.616 —
Portúgal 39.642 — 24.069 —
Spánn 9.934 — 5.567 —
Samtals 96.291 — 97.422 —
Heildarinnflutningsmagnið er
því svipað orðið nú og var fyrir
stríð. ítalía hefur mjög aukið
saltfiskkaup, en Spánverjar og
Portúgalar minnka þau. Ástæð-
an til þess er m. a. mjög aukin
fiskveiði frá þessum löndum. Ár-
ið 1939 framleiddu Portúgalar
með 1 togara og 48 öðrum fiski-
skiþum 12.129 tonn, en árið 1948
áttu þeir 12 togara og 48 önnur
fiskiskip, og öfluðu 24.522 smál.
(í ár eiga þeir 17 togara). Spánn
átti 5 togara 1938 en á nú 17 og
eru margir þeirra nýir og ágæt
skip. Framleiða þeir nú um
20000 tonn á ári.
Færeyingar eru stærstir selj-
endur á ítalska saltfiskmarkaðin-
um. Seldu þeir 21472 tonn þangað
ás. 1. ári. Alls keyptu ítalir af
Færeyingum 40% af þeim fiski,
er þeir flytja inn.
Einmuna góðviðri
- akvegir greiðfærir
Einmuna góðviðri hafa verið
hér um slóðir nú að undanförnu,
sunnan hlýviðri á degi hverjum,
enda er snjór horfinn úr byggð í
innsveitum og lítill snjór er á
fjallvegum. Greiðfært er yfir
OOxnadalsheiði og Þingeyingar
sækja hingað á jeppum sínum yf-
ir Vaðlaheiði. Segja þeir hana
sæmilega færa og auðvelt að gera
hana greiðfæra með því að beita
ýtu á riokkur höft á veginum. —
Engin hreyfing í þá átt sést samt
hjá veganv.lastjórninni.
Geysismenn syngja enn í kvöld
Geysismenn hafa tvisvar sungið fyrir fullu húsi og við mikinn fögn-
uð áheyrenda. Hafa söngskemmtanir þeirra orðið mjög vinsælar
hjá bæjarbúum. í dag, fimmtudag, syngja þeir í síðasta sinn í Nýja-
Bíó kl. 9 e. h. Búast piá við að aðgöngumiðarnir seljist á skömmum
tíma, en sala þeirra hófst í Bókaverzlun Axels í gær. Söngskráin er
nokkuð breytt að þessu sinni, en hún samansíendur af 21 lagi alls,
6 tvísöngvum og 15 einsöngslögum. Allt þetta tekurjpkki nema rúma
klukkustund. Er það mjög óvenjulegt, að konsertar hér gangi svo
greiðlega ,en þetta bendir meðal annars til þess, hve söngskemmt-
unin er vel undirbúin í alla staði. Aulc hins vel æfða og fagra söngs
sjömenninganna vekur píanóleikur Árna Ingimundarsonar sérstaka
cg verðskuldaða athygli. Söngskemmtunm verður ekki endurtekin.
Vopnahlésneíndir S. Þ. staría
enn í PalestínU
I fjórum vopnahlésnefndum, sem enn starfa í Palestínu og gæta þess að ekki blossi ófriður á ný upp
milli Araba og Gyðinga, starfa fulltrúar Sameinuðu þjóðanna. Til vinstri sjást meðlimir einnar nefnd-
arinnar við yfirgefinn skriðdreka í eyðimörkinni. Til hægri eru fulltrúarnir viðstaddir uppgröft fall-
inna hermanna, sem til bráðabirgða voru grafnir í eyðimörkinni, en eru nú fluttir til legstaða í heima-
löndum sínum.
Eyfirzkir bændur mófmæla fram-
frusnvarpi um breytingu á
Rætt um stofnun byggðasafns
Frá félagsráðsfundi K. E. A. sl. mánudag
Hinn árlegi félagsráðsfundur
KEA var haldinn hér í bænum sl.
mánudag. Sóttu hann fulltrúar
úr flestum deildum félagsins, auk
stjórnar, framkvæmdastjóra og
allmargra gesta.
Á fundinum flutti Jakob Frí-
mannsson bráðabirgðayfirlit um
rekstur og hag Kaupfélags Ey-
firðinga á sl. ári og urðu um það
allmiklar umi-æður. Útdráttur úr
ræðu framkvæmdastjórans er
birtur á 5. síðu blaðsins í dag.
Auk ýmsra atriða varðandi
verzlun félagsins og fram-
kvæmdir í einstökum atriðum,
ræddi fundurinn tvö mál, er lík-
leg eru til að vekja athygli.
Fjórskiptafrumvarpi mótmælt.
í tilefni af frumvarpi því um
breytingar á fjárskiptalögum,
sem fram er komið á Alþingi,
samþvkkti fundurinn eftirfarandi
tillögu með öllum greiddum at-
kvæðum:
,,Út af frumvarpi um breyting-
ar á gildandi fjárskiptalögum,
sem lagt hefur verið fyrir Alþingi
það, sem nú situr, lýsir Félags-
ráðsfundur KEA, haldinn 30. jan.
1950, yfir því, að hann telur
ákvæði 4., 5. og 6. greinar frum-
varpsins miklu óhagstæðari en
núgildandi lög fyrir bændur, sem
neyðst hafa til þess að skipta um
fjárstofn, vegna sauðfjárpestanna.
Einkum og þó aðallega það
ákvæði frumvarpsins, að heimila
að greiða verulegan hluta bót-
anna með vaxtalausum ríkis-
skuldabréfum, sem innleysist eigi
fyrr en fimm árum eftir útgáfu-
dag. Sérstaklega leggur fundur-
inn þó áherzlu á, að með því eru
framin rangindi gegn þeim bænd-
um, sem skorið hafa fjárstofn
sinn niður, en eiga bætur þar
fyrir enn ógreiddar hjá ríkissjóði
og treystu því, að bótaákvæði
þau, er í gildi voru, er atkvæða-
greiðslan fór fram, myndu að
minnsta kosti gilda um bætur
þær, er þeim bæru.
Því skorar fundurinn á Al-
þingi að fella ofangreindar grein-
ar úr frumvarpinu.“
Byggðasafn.
Á síðasta ársfundi Mjólkur-
samlags KEA var m. a. rætt um
byggðasafn í Eyjafix-ði og mögu-
leika á því að samvinnusamtökin
legðu því menningarmóli lið. í
tilefni af þeim umræðum lagði
stjórn KEA eftirfarandi tillögu
fýrir fundinn:
„Með tilvísun til samþykktar,
sem gerð var á síðasta ársfundi
Mjólkursamlagsins vill stjórn
Kaupfélags Eyfirðinga leggja til,
að Mjólkui-samlagsfundur 1950
samþykki að verja nokkru fé.til
einhvers konar framkvæmda,
sem miði að því, að varðveifa sem
bezt minninguna um búskapar-
háttu, matargerð og mjólkui'iðn-
að foi-feðra vorra.
Gagnlegustu og heppilegustu
leiðina í þessum efnum telur
stjórnin vera þá, að byggður sé
sveitabær í gömlum stíl og þar
vei'ði komið fyrir þeim áhöldum,
sem algengust voru á sveitabæj-
um og notuð voru í sambahdi við
matai-gei'ð og dagleg heimilis-
stöi'f. En sveitabæ þessum verði
valinn staður í hinu fyrirhugaða
byggðasafni Eyfirðinga.
Til framkvæmda þessu máli
leggur stjói'nin til, að Mjólkur-
samlagið leggi fram, þar til
öðruvísi verður ákveðið, 1/3
hluta úr eyri á hvern mjólkur-
lítra, sem því berst til vinnslu-
meðferðar ái'lega.
Fé þetta skal vera í vöi'zlum
Kaupfélags Eyfirðinga, þar til
framkvæmdir eru hafnar, en út-
boi-gast þá eftir nánari reglum,
sem stjórn félagsins setum í
umboði aðalfundar.
Jafnfi-amt sé’ skorað á sýslu-
nefnd Eyjafjarðarsýslu, bæjar-
stjórn Akureyrai'kaupstaðar og
félagasamtök í bæ og sýslu að
styðja og vinna ötullega að
stofnun alhliða byggðasafns inn-
an Eyjafjarðarsýslu.“
Eftir allmiklar umræður var
samþykkt að vísa málinu heim til
hinna einstöku deilda til umræðu
og ólyktunar og vei'ður það
væntanlega lagt fyrir Mjólkur-
samlagsfund og aðalfund kaup-
félagsins að þeirri afgi-eiðslu lok-
inni.
Fimm méhii fórost
með bv. ..Yerði64
Annað höi'mulegt sjóslys hefur
orðið sunnan við land í þessum
mánuði. Togai-inn Vöi'ður frá
Patreksfirði sökk sl. sunnudags-
kvöld 165 sjómílur suðaustur af
Vesímannaeyjum, á leið til Bret-
lands með fiskfarm. Fimm sjó-
menrv di'ukknuðu, en togarinn
Bjai-ni Ólafsson frá Akranesi
bjai'gaði 14 mönnum af áhöfn
skipsins. Þessir fórust: Jens Jens-
son, 1. vélstjóri, Patx'eksfirði, Jó-
hann Jónsson, 2. vélstjói-i, Pat-
í-eksfh'ði, Guðjón Ólafsson, 2.
stýi-imaður, Patreksfii'ði, Halldór
Árnason, kyndari, Pati-eksfirði og
Ólafur Jóhannss., háseti, Tálkna-
firði. Orsök slyssins er sú, að
mikill leki kom að skipinu á
sunnudaginn. Tókst ekki að
stöðva hann né hafa undan með
austi'i og dælum. Veour var vont,
hvasst og mikill sjór. Skipverjar
á Bjax-na Ólafssyni hafa unnið
mikið björgunai-afrek með því að
ná 14 mönnum af „Verði“ úr haf-
inu við mjög ei'fiðar aðstæður.
Vörður var 625 srnál. skip, byggð-
ur í Þýzkalandi 1936, keyptur
hingað til lands frá Bi’etlandi af
Vatneyi'ai'bræði'um árið 1947.