Eimreiðin - 01.05.1896, Síða 79

159
JEru slíkar rannsóknir sem þessar ekki þýðingarlitlar fyrir oss, því þær sýna, að sögu-
sögn sú, sem kemur fram í hinum íslenzku sögum, er miklu áreiðanlegri en
rnargir úlendingar halda, og er því varlega í það farandi, að lýsa frásögn þeirra
ranga, þótt eitthvað kunni að virðast vafasamt í fljótu bragði, nema óbilug gögn
sjeu fyrir hendi til sönnunar gegn þeim.
RITGERÐIR UM ÍSLAND. Dr. Jón Stefdnsson, sem nú hefur tekið sjer
bólfestu í Lundúnum, en annars verið á faralds fæti og meðal annars ferðazt um
Þýzkaland, Holland og Belgíu, hefur ritað fjölda greina um Island, verzlun þess,
bókmenntir og samband þess við Danmörk og England í rnörg blöð. Hata
flestar þessar greinar birzt í enskum blöðum (•Daily Cronicle«, »Daily News«,
»Standard<*-, »Times«, -»Pall Mall Gazette«, »Oueen«, »Field« og »Manchester
Guardian«), en nokkrar í þýzkum (»Vossische Zeitung« og »Kölnische Zeitung«),
hollenzkum (»Nieuwe Rotterdamsche Courant«), belgiskum (»L’Indépendance Belge«)
og norskum blöðum (»Verdens Gang«). Hann liefur og,skrifað ritgerð um jólin
á íslandi í enskt tímarit (»London Home«) og aðra um ísland sem »túristaland«
(í »Murray’s Magazine«). Auk þessa hefur dr. Jón skrifað margar greinar um
önnur efni í ensk blöð og tímarit t. d. um bókmenntir Norðurlanda (í »Aca-
demy*, »Athenaum«, »Times«, »IVestminsler Gazette« o. fl.) um Shakespeare
(í »Contemporary Review« og »National Observer«), um Bismarck, Ruskin, Vil-
hjálm keisara II. og Hollandsferð sína (allar í »London Home«).
FYRIRLESTRAR UM ÍSLAND. , Dr. porvaldur Thóroddsen hefur síðast-
liðinn vetur haldið fimm fvrirlestra um ísland hjeríKhöfn, einn um líf og háttu
Islendinga, atvinnuvegi þeirra, samgöngur, bókmenntir o. fl. (í »Geografisk Sel-
skab«), annan um ísland almennt, en þó sjerstaklega um íslenzkar konur
(í »Kvindelig Læseforening«), þriðja um surtarbrandinn á íslandi (í »Geologisk
Forening«) og loks tvo um eldfjöll og hraun á íslandi (í »Naturhistorisk Forening«).
Á Englandi hefur dr. Jón Stefdnsson haldið marga fjnrirlestra um Island, um
náttúru þess og líf og háttu íslendinga í Portsmouth og Lundúnum (í »Popular
Scientific Society*, »Sommervill Club«, »Victoria Hall«, og »Toynbee Hall«),
um bókmenntir Íslendinga,(í »Woking Town Hall« og »Haslemere Naturalist
Society«), um sagnaritan íslendinga og íra og um íslenzk áhrif á enskar bók-
menntir (báða í »Viking Club)«. Auk þess hefur hann haldið fyrirlestra um
Shakespeare (í »Elizabethan Society« og »Skakespeare Society«).
Á Þýzkalandi hefur prófessor við háskólann í Berlín, Dr. A. Heusler, er ferð-
aðist um ísland í fyrra sumar með konu sinni, haldið fróðlegan fyrirlestur urn
landið og íbúa þess (í »Berliner anthropolog. Gesellschaft«). Er þar lýsing á
íslendingum, háttum þeirra og hæfileikum og er stuttlega drepið á atvinnuyegi
þeirra, bókmenntir o. fl. Getur hann þess meðal annars, að stórmikið vanti á,
að auðsuppsprettur landsins sjeu notaðar sem skyldi, enda sjeu landsmenn nú
fátækari en á 13. öld. Bátarnir sjeu svo litlir og veiðarfærin svo óhentug, að
þeir mundu ekkert fiska, ef fiskigegndin væri ekki svo mikil, að ekki yrði hjá því
komizt að afla eitthvað. Landbúnaðinum sje og næsta ábótavant og mætti hann
stórum bæta t. d. með því að þurka upp mýrarflákana. Kveður hann margfalt fleira
fólk geta lifað á landinu, en nú er þar, 5—400,000 að ætlan skynberandi manna,
er lágt hugsi, en þeir sem gefi ímyndaraflinu lausan tauminn ætli jafnvel, að þar
gæti verið lífvænlegt fyrir 7 miljónir manna. Að því er snertir áhuga manna á
pólitiskum málum, þá sje hann að vísu töluverður, en því miður sjeu ýms
stórmál (t. d. stjórnarskrármál, háskólamál o. fl.), sem eigi langtiland, látin sitja
i fyrirrúmi fyrir öllu öðru, og öðrum framfaramálum, er miði að því að bæta
samgöngur og atvinnuvegi og auka auðmagn landsins, því ekki sinnt eins og
brýn þörf sje á. Yfir höfuð ber allur fyrirlesturinn vott um bæði hlýjan hug og
mikla dæmigreind og sannleiksást.
JÁRNBRAUTIR Á ÍSLANDI. í skozka tímantinu »Scottish Geographi-
cal Magazine«, hefur Skoti nokkur, Mr. Johnston-Lavis, birt fróðlega grein um
ferðir sínar á Islandi, og hafa kaflar úr henni verið teknir upp í ensk og dönsk
blöð. Segir hann, að það sje einkum þrennt, sem hái íslendingum mest: vöntun
á kalki, skógum og vegum. Afleiðingin af þessu sje, að hýbýli manna og pen-