Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1896, Side 57

Eimreiðin - 01.05.1896, Side 57
137 Tynwald er sama orð og f’ingvöllur, en er brúkað um hól, senr stendur á vellinum og er lögberg þeirra Manarbua. Pingmenn neðri deildar Manarþings (The House of Ke.ys) eru goðarnir, sem skipa lög- rjettu. Var hún áður i.heiðnu hoíi, en nú sitja þeir, tvær tylftir manna, (á Oxarárþingi voru fjórar tylftir í lögrjettunni) í kórnum í St. John’s Chapel. Úr hofi þessu ganga þeir hátíðisgöngu til lögbergs og er það lögbergsgangan eða dómaútfærslan á Öxarárþingi. Virðist þetta allt vera með sama sniði og var við Öxará. I fararbroddi gengur jarl (Governor) og biskup. Þá tveir »deemsters« (dómstjórar) og eru þeir lögsögumenn. Víkur þvi svo við, að i fyrnd- inni voru tvö þing á Mön og sinn lögsögumaðurinn á hvoru. Var þeirn svo steypt saman, en lögsögumenn hafðir tveir eptir sem áður. f*á gengur næst efri deild (the Council) og síðan neðri deild. Tegar við Caine komum á Þingvöll, voru þar fyrir margar þúsundir manna. Var þar reist tjald við tjald, en fánar blöktu við. Mikill ys og þys var milli búðanna og þótti mjer um stund sem alþingi hið forna væri risið upp úr gröf sinni, þó ekki bæri á hinum dýrðlegu furðu- verkum, sem náttúran hefur reist við Öxará. Manarþing er jafngamalt alþingi. Pað var stofnað á dögum Orry (Orra) konungs, á tiundu öld. Guðsþjónusta var fyrst haldin í kapellu Jóhannesar. Síðan gengu þingmenn traðirnar til lögbergs og voru þær alskipaðar hermönnum með brugðnum sverðum. Jarl gekk fyrstur. Heitir hann Sir West Ridgeway og er tigulegur maður sýnum. Hann var í gullsaumuðum fötum, og hið forna konungasverð Manar'var borið fyrir honum og vissi oddurinn upp. Þá gekk biskup í skrúða sínum, þá klerkar og lögsögumenn. Pingmenn efri deildar gengu næst. Sú deild er skipuð þessum mönnum: biskup, yfirdómari (attorney-general), tveir lögsögumenn (deemsters), Clerk of the rolls (skjalavörður), ivater-bailiff (umsjónavmaður fiskiveiða), receiver-general (landfógeti), archdeacon (erkidjákni) og vicar-general (officialis). Eru þeir allir skipaðir af Englandsstjórn nema vicar-general, sem er skipaður af biskupi. Neðri málstofan heitir, sem áður er sagt, Hoase of Keys og er skipuð 24 mönnum. Guðbrandur Vigfússon hjelt að Keys væri leitt af sagn- orðinu að kjósa, en prófessor Rhys heldur það sje komið af keltnesku orði, sem þýðir 24. Eynni Mön er skipt í 6 umdæmi, sheading (skeið- þing þ. e. hjerað, sem skylt er að búa eina skeið), og velur hvert þeirra 3 menn, en bæirnir Castletown, Peel og Ramsey (Rafns-ey) 1 þing- mann hver og höfuðborgin Douglas 3 þingmenn. Pingmenn eru kosnir til 7 ára og verða að eiga tiltekna upphæð í fasteign og fje til kjör- gengis. Kosningarrjett hafa allir karlmenn, sem eru leiguliðar eða jarð- eigendur, og allir kvennmenn, sem eru jarðeigendur. Þingmenn voru sjálfkjörnir, líkt og goðarnir á íslandi, til 1866. Pað ár ljetu þeir það framganga, að þeir skyldi kosnir með almennum kosningum, gegn þvi að þeir fengju i staðinn að ráða, hvernig varið væri tekjuafgangi Manar. Um leið samdist með þeim, að Mön skyldi greíða árlega 180,000 krónur til her- og flotakostnaðar Bretaveldis. Árstekjur Manar eru rúmlega 70,000 pund (1,260,000 kr.) og út- gjöld rúmlega 5 0,000 pund eða allt að miljón króna. Pegar þess er gætt, að Mön er aðeins hundrað sjötugasti og sjötti partur Islands (2270

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.