Eimreiðin - 01.05.1896, Side 53

í33
þjettbýlum hjeruðum á íslandi, þá er nauðsynlegt, að menn viti deili á
henni og þekki helztu varúðarreglurnar.
Eins og fyr er getið, orsakast veiki þessi af ofurlitlum svepp, og
skal nú fyrst fara um hann fáum orðum.
I. JARÐEPLASVEPPURINN. Hann er mjög smávaxinn og sjest
3. immd (þverskorinn stöngull).
að eins í smásjá
(mikroskop). Hann
er að eins ein ein-
asta frumla ('cella),
en hún er marg-
kvísluð. Neðripart-
ur sveppsins er fal-
inn inni i jurtinni,
venjulegast í blöð-
unum, og kvíslast
þar í margar smáar
greinar, svipað eins
og rætur jurtanna i
moldinni. Greinar
þessar liggja milli
frumla blaðsins og
inn i þær (1. mynd, a), og taka þaðan næringu handa sveppnum. Efri
partur sveppsins stendur út úr blaðinu, vex út um öndunarop blaðanna,
og er einnig margkvíslaður (1. mynd). Endi þessara kvisla bólgnar upp og
verður hnúðlagaður (1. mynd, c), og fellur til jarðar sem sjerstök frumla.
fessar frumlur eru æxlunarfæri sveppsins og kallast sporar. Stundum gróa
sporar þessir strax og verða að hinum margkvíslaða jarðeplasvepp; en stund-
um skiptist frumgervi (protoplasma) þeirra í marga parta (2. mynd a og b),
1. mynd (þverskorið blað; g, yfirhúð).