Eimreiðin - 01.05.1896, Page 49

129
úr þeim kveiki (Jólnasumbl). Grímur lætur fossinn halda á langspili og
leika tröllaslag hinn minni. Góustormurinn eltir þrekvaxnar öldurnar yfir
Islandshaf, Ægir löðrungar kinnunga skipsins, en báturinn hryggbrýtur
bylgjurnar. Þetta er í lýsingunni á sjóferð Skúla fógeta. Pað eru stór-
skornir en ljósir drættir. En hin fegursta mynd, sem til er i kvæðum
hans, verður fyrir manni á fremstu blaðsíðunni í hinu nýja Ijóðasafni
hans í kvæðinu: »Asareiðin«. Jóreykur sjest á himni; það eru hin
flöktandi norðurljós. Og skiljanlegt er, að þar rjúki göturnar, þvr Al-
faðir riður frarn í síðum feldi, er sópar himininn, og með geir reiddan;
hleypir hann ákaflega endilanga Vetrarbrautina og er eigi kyn, þótt
gustur sje á norðurljósunum. Næsta erindi kernur aptur ekki heim við
myndina í tveim hinum fyrstu, en er í sjálfu sjer engu verra:
=»Sleipnir tungla treður krapa
• teygir hann sig af meginþrótt,
fætur ber hann átta ótt,
stjörnur undan hófum hrapa
hart og títt um kalda nótt.«
Þetta er stórkostlega fagurt. Erv hjer er Oðinn á ferð urn vetrartíma
og rjúka þá eigi götur.
Bezt lætur Grími þó að lýsa einstökum mönnum, enda er það efni
flestra kvæða hans. Allt eru það einkennilegir kallar, aldrei nein smá_
menni og sízt við alþýðuskap. I þessu likist hann Bjarna Thórarensen
því beztu kvæði Bjarna eru erfiljóð eptir gáfaða sjervitringa, sem farizt
hefur á »sinni jarðreisu« líkt og íslenzkum slörkuköllum í kaupstaðar-
ferðum. Eeir ríða aðra stundina í háa loptinu og kveða Andrarímur;
en opt þurfa þeir að staldra við og snúa þá klárnum þvers um á þjóð-
brautinni, verða því fyrir olbogaskotum stundum og hröklast út fyrir götu-
bakkana* fyrir samferðamönnunum, sem fara gætilega og ekki láta rnerina
stíga eitt spor út af úr rudda veginum. En það skortir Bjarna á við
Grím, að hann lýsir ekki útliti mannanna, en það er opt talandi ljóst
hjá Grími, svo sem kuldabrosið á vöngum Goðmundar kóngs á Glæsi-
völlum. »Tókasiúfur« byrjar á að lýsa, hvernig heimamönnum varð við,
er kall sást i hallarduram:
»Hver er þessi hrottinn hái,
er hallast upp við dyrustaf?«
Og ekki er kallinn frýnilegur: húðin jórtruð af ellinni, skallinn ber eins
og jakaskör og týnt hefur hann mjög tönnum; en frá mörgu kann hann
að segja og viða hefur hann ratað. Sams konar »hrotti« er skáldið,
sem kveður níð Hákoni jarli. »Jarlsntð« er sannkallað hrottakvæði, en
lika eitt af beztu og einkennilegustu kvæðum Gríms. Glámur draugur
er og allsvaðalegur, er hann hnerrar möðkum úr moldskorpnum nösun-
um framan í Gretti. þí»ssa garpa hefur enginn málað eptir fornsögunum
eins og Grimur. »Haugganga Hálfs« er fyrirtaks kvæði, og margt er
ágætt i kvæðunum um Halldór Snorrason, Heming Asláksson, Olöfu
dóttur Lopts ríka og mörgum og mörgurn fleirum. t>Heimir« og »Sverða■
smiðurinm eru nokkuð með öðrum blæ, en jafngóð. Bótt Grimur velji
nútíðarmenn til að kveða um, eru hjá þeim sömu skapsmunirnir og
9